خانه‌نشین شده‌های دوران احمدی‌نژاد / از هر 10 زن ایرانی 9 نفر خانه‌نشین است

از هر 10 زن ایرانی در سن کار، تنها یک زن مایل است که در خانه نماند و وارد بازار کار شود. این را آخرین محاسبه مرکز آمار ایران از بازار کار کشور نشان می‌دهد.

طبق این گزارش نرخ مشارکت اقتصادی زنان بین 10 تا 60 سال در تابستان امسال به بیش از 11 درصد رسیده است. این در حالی است که در آغاز به کار دولت نهم این نرخ به 17 درصد افزایش یافته بود. در واقع دولت نهم میراث‌دار نرخ مشارکت 17 درصدی زنان در حالی بود که این نرخ در ابتدای کار دولت هفتم حدود 10 درصد بود. به عبارتی نرخ مشارکت زنان هرچند از سال 76 تا 84 بیش از هفت درصد رشد کرد اما در فاصله سال‌های 84 تا تابستان امسال حدود هفت درصد کاهش یافت.

در همه این سال‌ها هم معمولا رابطه نرخ مشارکت اقتصادی زنان روندی مشابه روند این نرخ در بخش مردان داشت. اما سال 92 تنها سالی بود که هرچند نرخ مشارکت مردان بهبود یافت اما این نرخ در بخش زنان همچنان روند نزولی خود را طی کرد.

افت بیکاری به واسطه افت مشارکت
به گزارش «اقتصادنیوز»، اما در مورد وضعیت بیکاری زنان همزمان با این نوسان‌های در نرخ مشارکت می‌توان اشاره کرد که معمولا در سال‌های اخیر هنگام افت نرخ مشارکت اقتصادی، وضعیت بیکاری بهبود یافته است. در شش سال 85 ، 86 ، 87 ، 89 ، 90 و 92 که نرخ مشارکت زنان با افت مواجه شد چهار سال نرخ بیکاری هم کاهش یافت و تنها در دو سال 87 و 90 نرخ بیکاری زنان رشد پیدا کرد. در واقع به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر هر بار که نرخ بیکاری کاهش یافته همزمان با کاهش نرخ مشارکت اقتصادی زنان بوده است.

موضوع قابل توجه دیگر درباره نرخ بیکاری زنان این است که معمولا این نرخ بیش از دو برابر نرخ بیکاری مردان بوده است. با وجود این در آخرین آمار وضعیت بیکاری کشور این نسبت بیشتر شده و هرچند نرخ بیکاری مردان حدود هشت درصد اعلام شده اما این نرخ برای زنان بیش از 18 درصد ثبت شده است.

ممنوعیت‌های جدید اشتغال زنان
تابستان امسال شهرداری تهران بخشنامه‌ای را ابلاغ کرد که بر اساس آن از مدیران ارشد و میانی این سازمان درخواست شد که تنها از مردان به عنوان کارمند (مسوول دفتر، اپراتور، منشی و...) استفاده کنند. بخشنامه‌ای که واکنش‌های بسیاری را در پی داشت.

این واکنش‌ها از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شروع شد و به تدریج به فعالان این حوزه هم رسید.در این مورد شهربانو امانی، نماینده سابق مجلس به ایلنا گفته بود:« این مساله که به جای حل مشکل اشتغال با زنان شاغل مقابله شود روش درستی نیست؛ مساله اشتغال در کشور با تقویت بخش تولید حل می‌شود و تلاش برای بیکاری زنان نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه تبعات اجتماعی را نیز در بر خواهد داشت و زنان را در معرض انواع صدمات و آسیب‌ها قرار می‌دهد.»

این بخشنامه تنها یک مورد از بخشنامه‌هایی مربوط به محدود کردن اشتغال زنان بود که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اطلاعیه خود آن بخشنامه شهرداری تهران را خلاف کنوانسیون‌های بین‌المللی کار از جمله کنوانسیون نبود تبعیض در اشتغال و حرفه ذکر کرده بود.

با این حال چند ماه بعد اعلام شد که اشتغال زنان در کافی‌شاپ‌ها ممنوع است. در این مورد رئیس پلیس اماکن ناجا گفته بود: با توجه به اینکه قوانین حاکم بر کافی‌شاپ‌ها، همچون قوانین قهوه‌خانه‌ها است، از این رو اشتغال زنان در کافی‌شاپ‌ها نیز ممنوع است. این ممنوعیت نیز واکنش‌های بسیاری را در پی داشت.

از جمله اینکه شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده این طور واکنش نشان داده بود: « از این اظهارات این گونه برداشت می‌شود که قانونی درباره ممنوعیت اشتغال زنان در قهوه‌خانه‌ها وجود دارد که اکنون آن را به کافی‌شاپ‌ها تعمیم داده‌اند، حال باید دید آیا قانون صراحتا به این مساله اشاره دارد. رئیس اداره اماکن ناجا همچنین اشاره کرده، اشتغال زنان در فضای عمومی سفره‌خانه‌های سنتی ممنوع است، اما در آشپزخانه‌های این مکان‌ها ممنوعیتی وجود ندارد، اکنون باید بررسی شود، این مساله ناشی از برداشت و سلیقه شخصی است یا نه؟ با توجه به وضعیت اشتغال و نرخ بیکاری زنان در جامعه، این مکان‌ها محلی برای کسب درآمد زنان نیازمند محسوب می‌شوند. باید کار دقیق و کارشناسانه صورت گیرد که در صورتی که این ممنوعیت ایجاد شود، زنان شاغل در این مکان‌ها چه باید کنند؟ آیا آنها باید دستفروشی کنند یا تکدی‌گری؟»

پس از این دو اتفاق در امسال، این بار در مجلس بود که محدودیت‌های جدید برای اشتغال زنان پیگیری شد. در طرح جدیدی که در مجلس اعلام وصول شد، اشتغال زنان منوط به رعایت "حرمت" آنها و پرهیز از اختلاط با مردان دانسته و در صورت نیازمندی نوع کار واحد صنفی به کار شبانه زنان، کارفرما نیازمند دریافت مجوز از اداره اماکن نیروی انتظامی خواهد بود.

این‌ها تنها چند مورد از محدودیت‌هایی بوده که در چند وقت اخیر در مورد اشتغال زنان رخ داده، محدودیت‌هایی که در هشت سال اخیر تعداد آنها به اندازه‌ای بود که به نظر می‌رسد در نهایت در نرخ مشارکت زنان خودش را نشان داده است.

  هفته‌نامه تجارت‌فردا نیز در شماره اخیر خود این موضوع را به صورت مبسوط بررسی کرده است. در بررسی این هفته‌نامه اقتصادی در کنار طرح این مساله، در گزارشی میدانی به این سوال پاسخ داده شده که «چرا برخی زنان دست از کار کشیدند؟»، همچنین فاطمه پاسبان، کارشناس اقتصادی و لاله افتخاری، نماینده مجلس به اتفاق یکدیگر درباره حضور زنان در بازار کار بحث کرده‌اند و شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس جمهور در امور زنان از سیاست‌ها و راهکارهای دولت برای افزایش مشارکت زنان سخن گفته است.

ـ جدول نرخ مشارکت زنان و مردان در سال‌های اخیر(منبع:مرکز آمار ایران)