راهکارهای مجلسی‌ها برای مقابله با چاه‌های غیرمجاز

کشور ما از نظر ذخایر آبی در وضعیت مناسبی نیست و بر اساس آمار ارائه شده از سوی سازمان بازرسی کل کشور از مجموع 754 هزار حلقه چاه آب در کشور 300 هزار حلقه آن غیر مجاز بوده و پروانه فعالیت ندارد.

در ارتباط با این موضوع چندین جلسه میان مجلس و نمایندگان چند وزارتخانه برای بررسی برداشت غیرقانونی آب توسط چاه‌های غیرمجاز تشکیل شد. در این جلسات از وزارت نیرو خواسته شد که شرح کامل اقدامات انجام شده به صورت استان به استان در برخورد با چاه‌های غیر مجاز به کمیسیون اصل نودم مجلس ارائه کنند. طبق گزارش وزارت نیرو برداشت آب از بسیاری دشت‌های کشور ممنوع است و بر این اساس قزوین با 84 ، سمنان 25، خراسان رضوی 22 ، خراسان شمالی 18، تهران 14 ، اصفهان 13، آذربایجان غربی 12، کرمان 12 ، بوشهر 8 ، زنجان 8 ، سیستان 6 و کردستان با 6 دشت ممنوعه نباید برداشت آبی از منابع زیر زمینی داشته‌باشند که این ممنوعیت از سال‌های دور نیز وجود داشته است.

اما با شرایط بحران کم‌آبی در کشور چه راهکاری برای مقابله با 300 هزار چاه غیرمجاز وجود دارد؟ در همین مورد هدایت‌الله میرمرادزهی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس به اقتصادنیوز می‌گوید: در کمیسیون کشاورزی قانونی وضع شد که چاه‌هایی که قبل از سال 85 هستند بر اساس سطح کشت تعیین تکلیف شود و طرح‌های گلخانه‌ای را ترویج دهند و فرهنگ‌سازی کنند و از طرفی وزارت نیرو اقدامات لازم را برای ریزش‌های جوی از طریق سد‌های کوتاه مدت و بلند مدت و آبخیزداری انجام دهد و رودخانه‌های مرزی را ببندند.

او ادامه می‌دهد: متاسفانه با وجود ارائه تامین اعتبار هنوز توفیقی در این باره حاصل نشده‌است حتی به ما قول دادند از 15 مهر ماه امسال شروع به کار کنند اما متاسفانه خبری نیست. این موضوع عزم جدی می‌خواهد تا بر این اساس ریزش‌های جوی را مهار کنیم و بهینه‌سازی آب مصرف آب را بالا ببریم توجه به این مسائل مشکل بی‌آبی را کمتر خواهدکرد.

میرمرادزهی خاطر نشان می‌کند: بیش از هزار و 300 میلیارد تومان برای این طرح اعتبار پرداخت شده‌است اما اقدامی در آن انجام نشده‌است. بستن رودخانه مرزی و انجام طرح‌‌های بهینه‌سازی توان، نظارت و مدیریت می‌خواهد و باید برای مشکل آب فکر اساسی کنند.

همچنین عباس پاپی‌زاده، سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در این باره می‌گوید: در شرایط فعلی برخی از تصمیم‌گیری‌ها دیر عملیاتی می‌شود سال‌هاست که در بحث آب و سفره‌های زیرزمینی دچار بحران هستیم و واقعیتی که وجود دارد این است که سالهاست وارد مرحله بحران کم‌آبی شده‌ایم.

او تصریح می‌کند: در سال‌های گذشته چاه‌های غیر مجازی حفر شد و ما را دچار مشکل کرد در برخی مواقع هم تصمیم‌گیری‌های آنی و غلطی که صورت گرفته مزید بر علت شد، سال‌هایی که خشکسالی اتفاق افتاد، نه تنها آب به صورت سفره‌های زیرزمینی انجام نشد بلکه با اجازه دادن حفر چاه‌ غیر مجاز مشکلات چند برابر شد.

پاپی‌زاده اظهار می‌کند: باید هرچه زودتر جلوی ضرر را گرفت و تعیین تکلیف کرد، با نصب کنتور بر روی چاه‌ها و استفاده از روش‌های آبیاری نوین -که دولت باید یارانه به آن اختصاص دهد- برای کاهش برداشت آب سفره زیر زمینی اقدام کرد. سالانه 11 میلیارد متر مکعب از حجم آب‌های زیر زمینی ما کم می‌شود این موضوع در مواقعی جبران ناپذیر است. ما در استان‌هایی مانند همدان با پدیده‌هایی مانند فرو چاله مواجه شده‌ایم.

سخنگوی کمیسیون کشاورزی خاطر نشان می‌کند: در حال حاضر چاره‌ای نیست جز توسعه روش‌های آبیاری نوین کشاورزی و استفاده از روش‌های کنترلی مانند نصب کنتورهای آب که بتوانیم با این موضوع قدری با مدیریت بیشتری پیش رویم. مدیریت آب‌های زیر زمینی مدیریت رها شده‌ای است هر کسی دوست دارد چاه حفر می‌کند و آب برداشت می‌کند.

او در پایان بیان می‌کند: برخی از محصولات ما مصرف آب بالایی دارد باید کشت آنها را جمع کنیم و آنها را به مناطقی منتقل کنیم که دسترسی بیشتری به آب دارند.