شمارش معکوس برای مناقصه های نفتی ایران
این اظهارات در حالی است که مدیر عامل توتال که اولین قرارداد اصولی(HoA) را با ایران چند ماه پیش به امضا رسانده، با اشاره به تهدیدهای ترامپ گفته است: «هر‌چند تاکنون این تهدیدها در روند کار و تمایل این شرکت برای حضور در ایران تاثیری نگذاشته است، اما در صورت وخیم شدن اوضاع آنها نیز باید از قوانین تبعیت کنند و از برنامه ورود به صنعت نفت ایران منصرف شوند.»
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در بخش دیگری از اظهارات خود به آمار صادرات و تولید نفت کشور اشاره کرد. به گفته وی، در حال حاضر تولید نفت ایران بالغ بر 9/ 3 میلیون بشکه در روز است که با توسعه تاسیسات نمک‌زدایی تا پایان سال به 4 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. کاردر همچنین روند کار توسعه میادین مشترک نفتی و گازی کشور را تشریح کرد و از رسیدن میزان تولید گاز از میدان مشترک پارس‌جنوبی به قطر تا پایان سال خبر داد.
مناقصه‌های نفتی با وجود تهدیدهای ترامپ
بخش مهمی از اظهارات روز گذشته مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران به پاسخ به نگرانی‌ها از روند جذب سرمایه در صنعت نفت کشور باز‌می‌گشت. این نگرانی‌ها از آنجا نشات می‌گیرد که طی حدود دو هفته‌ای که از آغاز به کار دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گذرد، وی بارها اقدام به تهدید ایران کرده است و حتی شامگاه روز جمعه به بهانه آزمایش موشکی ایران، تحریم‌های جدیدی را علیه برخی شرکت‌ها و افراد حقیقی مرتبط وضع کرده است. از این رو بیم می‌رود که با ادامه این وضع شرکت‌های خارجی که پیش از این برای ورود به صنعت نفت ایران ابراز تمایل کرده بودند، منصرف شوند. با این حال، کاردر از ورود هیات‌های جدیدی به ایران پس از آغاز ریاست جمهوری ترامپ خبر داد و گفت: «اگرچه ترامپ دستورهایی مبنی بر منع سفر به ایران صادر کرده است و به دنبال تحریم‌های جدید علیه ایران است اما تا این لحظه هیچ تاثیری در روند مذاکرات شرکت‌های خارجی و اعلام آمادگی آنها برای حضور در مناقصات نفتی ایران نداشته است.» به گفته وی، ایران به اتحادیه اروپا اعلام کرده است که باید هرچه زودتر تصمیم واحد بگیرد که آیا قوانین آمریکا را به‌عنوان قوانینی فرامرزی قبول دارد یا خیر.
کاردر در ادامه با بیان اینکه اولین مناقصه مربوط به واگذاری طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی است و قطعا تا 15 فوریه مصادف با 27 بهمن برگزار خواهد شد، گفت: ما انتظارمان از شرکت‌های شرکت‌کننده در این مناقصه این است که تولید از میدان آزادگان را با حداکثر ضریب بازیافت انجام دهند. به گفته وی، همچنین مذاکرات برای توسعه فاز 11 پارس‌جنوبی با توتال فرانسه آغاز شده که امید می‌رود به‌زودی عملیات اجرایی آن نیز آغاز شود.
اما مذاکره دیگری که در جریان است و به گفته کاردر در بخش فنی تفاهم‌هایی به دست آمده به توسعه میدان گازی مشترک فرزاد A و B با هندی‌ها باز‌می‌گردد. مدیرعامل شرکت ملی نفت در این خصوص با بیان اینکه با وجود تفاهم بر سر مراحل فنی توسعه این میدان هنوز درخصوص مدل مالی توافقی حاصل نشده، افزود: «گاز تولیدی از این میادین باید یا به LNG تبدیل شود یا به مصرف پتروشیمی‌ها برسد و چون توسعه این میادین پیچیده است ما ترجیح می‌دهیم که حتما کار توسعه آن را تسریع بخشیم و اگر با هندی‌ها به توافق نرسیم توسعه این میادین به‌صورت EPCF و در بسته‌‌های کوچک خواهد بود.»
رشد تولید و صادرات نفت در پسابرجام
کاردر می‌گوید تولید نفت خام کشور در حال حاضر در مرز 9/ 3 میلیون بشکه نفت در روز قرار گرفته است، با این حال کشور توان تولید 4 میلیون بشکه در روز را نیز دارد. اما به گفته مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران اگر 4 میلیون بشکه در روز نفت تولید کند، نفت نمکی شده و کیفیت آن کاهش می‌یابد، بنابراین شرکت ملی نفت برای تولید این میزان منتظر وارد مدار شدن تاسیسات نمک‌زدایی جدید است و سپس تولید را به 4 میلیون بشکه در روز می‌رساند. کاردر در ادامه به آمار صادرات نفت کشور اشاره می‌کند. به گفته وی، در حال حاضر صادرات روزانه نفت خام 325/ 2 میلیون بشکه در روز است که با احتساب صادرات روزانه 650 هزار بشکه‌ای میعانات گازی، می‌توان گفت ایران روزانه نزدیک به 3 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی صادر می‌کند.
این میزان تولید و صادرات نفت در حالی است که در ابتدای دولت یازدهم تولید نفت ایران در مرز 65/ 2 میلیون بشکه و صادرات کمتر از یک میلیون بشکه در روز بوده است. اما افزایش تولید و صادرات در چند سال اخیر محدود به نفت خام نمی‌شود، به گفته کاردر تولید میعانات گازی نیز رشد قابل توجهی داشته است. به گفته وی، در سال 92 روزانه 325 هزار بشکه میعانات گازی در کشور تولید می‌شد که در حال حاضر به 550 هزار بشکه رسیده است. اما مدیر عامل شرکت ملی نفت درباره میزان میعانات گازی انبار شده روی آب که گاهی سوژه خبرگزاری‌های خارجی می‌شود، می‌گوید: حجم میعانات ذخیره روی آب به 25 میلیون بشکه کاهش یافته است. وی با بیان اینکه نگهداری میعانات روی آب هزینه بالایی روی دست دولت می‌گذارد، می‌گوید: در زمان تحریم 75 میلیون بشکه میعانات گازی روی آب داشتیم و امیدواریم تا پایان سال جاری این ذخایر به اتمام برسد.
وی همچنین درخصوص صادرات نفت به کشورهای اروپایی اعلام کرد: «به‌طور میانگین روزانه 600 هزار بشکه نفت خام نیز به اروپا صادر می‌شود که در یک دوره صادرات ما به 900 هزار بشکه نیز رسید اما الان در حال مذاکرات با کشورهای اروپای شرقی هستیم تا بتوانیم صادرات خود را افزایش دهیم.» به گفته این مقام مسوول، شرایط فروش نفت ایران بسیار عالی است و ایران هیچگونه تخفیفی نه به کشورهای اروپایی و نه به کشورهای آسیایی نمی‌دهد.
تلاش برای توسعه میادین مشترک
اما دولت یازدهم از اولین روزهایی که کار خود را آغاز کرد، توسعه میادین مشترک نفتی و گازی را به‌عنوان اولویت اول وزارت نفت معرفی کرد. با وجود تداوم تحریم‌ها تا سال گذشته و همچنین عدم ورود سرمایه خارجی تا همین امروز، نتیجه تلاش برای توسعه این میادین قابل قبول است. مهمترین میادین نفتی مشترک کنونی ایران میادین نفتی غرب کارون که شامل میادین آزادگان، یادآوران و یاران بوده و با میدان نفتی مجنون در کشور عراق مشترک است. میدان گازی پارس جنوبی که در خلیج فارس و مشترک با کشور قطر است و میدان گازی فرزاد، مشترک با عربستان، نیز مهمترین میادین گازی مشترک کشور محسوب می‌شوند.
کاردر درخصوص روند کار در میادین مشترک با بیان اینکه تولید نفت ایران در غرب کارون جلوتر از عراق است، می‌گوید: اما در خلیج فارس به دلیل وسعت کار هنوز نتوانسته‌ایم به میزان تولید دیگر همسایه‌های خود تولید کنیم. وی در ادامه با اشاره به بهره‌برداری از همه فازهای پارس جنوبی تا شهریور ماه سال آینده، گفت: فاز 19، 20 و 21 امسال به‌طور کامل به بهره‌برداری می‌رسند و در اسفند مراسم افتتاح آنها را برگزار خواهیم کرد. به گفته مدیر عامل شرکت ملی نفت تا شهریور ماه سال 96، بخشی از فاز 22 نیز به مدار می‌آید و فاز 17 و 18 نیز به‌طور کامل بهره‌برداری خواهد شد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران می‌گوید که تولید گاز از پارس‌جنوبی در دولت یازدهم تاکنون 250 میلیون متر مکعب گاز افزایش یافته که در مجموع تولید گاز از این میدان گازی را به 480 میلیون متر مکعب رسانده است. رشد تولید گاز از فازهای 15، 16، 17، 18، 12، 19، 20 و 21 محقق شده است و تا پایان سال تولید گاز از پارس جنوبی با قطر برابر می‌شود. به گفته وی، در سال 92، 490میلیون متر مکعب گاز در کشور تولید می‌شد که درحال حاضر به 840 میلیون متر مکعب رسیده است. کاردر درباره حوادث نشت گاز از لوله‌های انتقالی پارس جنوبی در خلیج فارس که اخیرا خبر‌ساز شده نیز می‌گوید: «علت نشت گاز از خط‌لوله فاز 19 برخورد لنگر کشتی با خط لوله فاز 19 بود اما در خط لوله‌های انتقال گاز فازهای 15 و 16 هیچ کشتی از این منطقه عبور نکرده، بنابراین مشخص نیست که هنوز علت نشت گاز از این خطوط لوله دریایی چیست و این موضوع ما را نگران کرده است.» کاردر در ادامه گریزی نیز به قطع صادرات گاز ترکمنستان به ایران زد؛ به گفته وی از سال آینده با بهره‌برداری از فازهای جدید پارس جنوبی دیگر مشکل کمبود گاز در کشور وجود نخواهد داشت.
مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران اما درخصوص میدان مشترک نفتی غرب کارون می‌گوید: «در حال حاضر تولید از میدان آزادگان شمالی، یاران شمالی و یادآوران در جریان است، اما برنامه افزایش تولید 40 هزار بشکه‌ای آزادگان جنوبی یک ماه به تاخیر افتاده است.» به گفته وی، همچنین قرار بود روزانه 10 تا 15 هزار بشکه نفت از میدان مشترک آذر تولید شود که این نیز به اسفندماه موکول شد. این مقام مسوول با اشاره به برنامه تولید ۳۰ تا ۳۵ هزار بشکه از لایه‌های نفتی پارس جنوبی و تاخیر یک ماهه در به بهره‌برداری رسیدن این میدان گفت: در حال حاضر از نظر عملیاتی و تجهیزات در این میدان مشکلی وجود ندارد، اما تاخیر در تولید از لایه نفتی پارس جنوبی به دلیل بدی آب و هوا در خلیج فارس بوده است. وی در توصیف بدی آب و هوا و تاثیر آن در روند کارمی‌گوید: «در ۴۵ روز گذشته تنها 8 روز توانستیم از خلیج فارس استفاده اجرایی داشته باشیم. از این رو کشتی FPSO نتوانست در محل خود لنگر بیندازد، اما هر زمان هوا بهتر شد کشتی‌ها را مستقر می‌کنیم.»
5/ 4 میلیارد دلار بدهی نفتی خارجی‌ها
به گفته مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران در حال حاضر بیشترین نگرانی تیم نفتی کشور به تحریم‌های بانکی باز می‌گردد. به گفته وی، اگرچه در پسابرجام توانستیم بخش قابل توجهی از مطالبات خود را به کشور بازگردانیم اما هم اکنون 2 میلیارد یورو بدهی از هند داریم که با 5/ 2 میلیارد دلار بدهی که نزد کشورهای دیگر چون یونان، مراکش و ایتالیا است، در مجموع به 5/ 4 میلیارد دلار می‌رسد. مدیرعامل شرکت ملی نفت با بیان اینکه پول نزد چینی‌ها ربطی به پول نفت ندارد، افزود: «از زمان دولت قبلی حدود ۱۸ میلیارد دلار پول حاصل از فروش نفت ایران در بانک‌های چینی سپرده‌گذاری شده که قرار بوده سه برابر این مبلغ وام در اختیار شرکت‌های ایرانی قرار گیرد.» به گفته وی وصول این مبالغ ربطی به شرایط پسابرجام ندارد و باید مکانیزم قانونی مطالبه وامی که در اختیار چینی‌ها است در مدت زمان تعیین‌شده سپری شود.
