اگر این علائم را دارید مبتلا به کم خونی هستید!

الو دکتر؛ مسلما با ازدست دادن خون به شکل ماهانه ممکن است بیش از آقایان در‌معرض کم‌خونی باشید، اما اصلا می‌دانید کم‌خونی یعنی چه؟ یا کم‌خونی را چگونه می‌شود تشخیص داد؟ با خواندن این مطلب پاسخ بسیاری از سوالات خود را خواهید گرفت.

درمان کم خونی ناشی از فقر آهن

 یکی از بهترین روش ها برای درمان کم خونی ناشی از فقر آهن مصرف مکمل های خوراکی است.  پیشنهاد من این است که با پزشک‌تان مشورت کنید و با تجویز او سراغ درمان با نمک های ساده آهن مثل سولفات فروی خوراکی بروید  یا قرص ها و کپسول های آهن مصرف کنید. مهم‌ترین نکته مصرف مرتب و به موقع این قرص هاست. هرگز فراموش نکنید که مصرف این قرص ها با معده خالی به جذب بهتر کمک می کند اما دربرخی افراد مشکلات گوارشی به ویژه در معده ایجاد می کند. بهترین زمان مصرف قرص آهن آخر شب است که عوارض آن نظیر تهوع، دل پیچه، اسهال و یبوست را به حداقل می رساند. یکی از بهترین روش ها برای جذب آهن مصرف ویتامین است که به جذب بهتر آن کمک می کند. در کنار مصرف مکمل ها سعی کنید مصرف پروتئین های گیاهی و حیوانی، تخم مرغ، نان گندم و حبوبات را در برنامه غذایی تان تقویت کنید.

به چه کسی  کم‌خون می‌گوییم

کم‌خونی زمانی رخ می‌دهد که شما فاقد تعداد کافی سلول‌های قرمز خون باشید. وظیفه سلول‌های قرمز رساندن اکسیژن به سلول‌های بدن است. سلول‌های قرمز خون ممکن است دچار کاهش هموگلوبین باشند که پروتئینی است که رنگ قرمز سلول‌ها ناشی از آن است. هموگلوبین نقش مهمی در انتقال اکسیژن توسط سلول‌های قرمز دارد و هرگونه اختلال در آن می‌تواند بدن را با مشکل روبه‌رو کند. به‌طور کلی حدود 10درصد از زنان و دختران از مشکل کم‌خونی (یا آنمی) رنج می‌برند. این میزان در آقایان کمتر است.

علائم کم‌خونی را بشناسید

اگر به اندازه کافی می‌خوابید اما همیشه خسته هستید یا اگر برای انجام کارهای معمول و روزانه انرژی ندارید، ممکن است به کم‌خونی مبتلا باشید. کم‌خونی حتی ممکن است روی خلق‌و‌خو، حافظه و عملکرد ذهنی شما هم تاثیر بگذارد. درکل می‌توان گفت که علائم کم‌خونی از مسائل خفیف و جزئی تا مسائلی که می‌توانند زندگی را به‌ خطر بیندازند، متغیر است. علائم اصلی کم‌خونی عبارتند از:   ضعف و بی‌حالی،   سرگیجه،   رنگ‌پرید‌گی،  سردرد،   احساس سرما، گزگز یا بی‌حسی در اندام‌ها و  دمای پایین بدن.

افرادی که کم‌خونی دارند با کمبود اکسیژن در خون و اندام‌های بدن خود روبه‌رو هستند و درنتیجه قلب آنها بیشتر فعالیت می‌کند تا اکسیژن بیشتری به اعضا برساند. کم‌خونی مزمن می‌تواند باعث آریتمی (نامنظمی ضربان قلب) تنگی نفس و درد در قفسه سینه شود.

 دوست دارید یخ بجویید!

علت اصلی کم‌خونی، کمبود آهن در بدن است. افرادی که دچار کم‌خونی از نوع فقرآهن می‌شوند ممکن است میل  به همه ‌چیز داشته باشند. برای مثال ممکن است خاک‌خواری یا تمایل به خوردن یخ در آنها دیده شود. این حالت در بچه‌ها هم دیده می‌شود. نکته مهم این است که اگر کم‌خونی در کودکان درمان نشود، می‌تواند باعث مشکلات مغزی و فکری شود.

چرا باید گوشت قرمز بخورند

 دختران نوجوان بیشتر درمعرض خطر کم‌خونی از نوع فقرآهن هستند. رشد سریع آنها می‌تواند علت کمبود آهن در بدن‌شان باشد. در دختران جوان شروع دوره‌های ماهانه می‌تواند علت کم‌خونی باشد. رژیم غذایی نامناسب که در آن میزان آهن کم باشد، می‌تواند کم‌خونی از نوع فقرآهن را رقم بزند. یادتان باشد آهن موجود در سبزی‌ها و حتی مکمل‌ها به اندازه آهن موجود در گوشت قرمز خوب جذب نمی‌شود. مشکلات دستگاه گوارش ازجمله بیماری‌های کرون و سلیاک هم می‌تواند مانع از جذب مناسب آهن و درنتیجه کم‌خونی شود. کسانی که تحت عمل جراحی لاغری توسط بای‌پس یا گذاشتن بالون در معده می‌شوند هم مستعد ابتلا به کم‌خونی از نوع فقر آهن هستند. برخی مواد غذایی می‌توانند مانع از جذب مناسب آهن مواد غذایی دیگر شوند، از‌جمله این مواد می‌توان به لبنیات و سایر غذاهای حاوی کلسیم، مکمل‌های کلسیم، شربت‌ها و قرص‌های ضداسید معده و... اشاره کرد، بنابراین توصیه می‌شود در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید.

 خونریزی مساوی است با کم‌خونی؟

بدن برای ساختن سلول‌های قرمز خون به ویتامین‌12 B و فولات نیاز دارد. در رژیم غذایی که در آن ویتامین‌ها کم باشد باعث بروز کم‌خونی می‌شود. برخی حالت‌های اتوایمون (که در آن بخشی از بدن علیه بخش‌های دیگر وارد عمل می‌شود) مانع از جذب ویتامین12 B توسط دستگاه گوارش شده و درنتیجه باعث بروز کم‌خونی می‌شود. گوشت، غلات صبحانه، سبزی‌های سبز، میوه‌ها و بسیاری از مواد غذایی که امروز با ویتامین 12 B غنی می‌شوند (مثل پسته‌ها و نان‌ها) منابع این ویتامین هستند. بیماری‌های مزمن با‌وجود عفونت در بدن هم می‌توانند باعث کمتر شدن تولید سلول‌های قرمز در بدن شوند. درعین حال ازدست دادن خون به‌صورت مزمن (از‌جمله به‌دلیل زخم‌های گوارشی یا مشکلات ادراری و...) هم می‌تواند باعث کم‌خونی از نوع فقرآهن شود. دختران جوانی که دوره‌های ماهانه با خونریزی شدید دارند و کسانی که زخم دستگاه گوارش دارند در‌معرض این کم‌خونی هستند.

چرا باید قرص آهن را با ویتامین C بخوریم؟

پس از شک کردن به کم‌خون بودن باید یک آزمایش خون ساده انجام شود، اگر این آزمایش خون وجود کم‌خونی را تایید کرد آن‌گاه باید آزمایش‌های تخصصی‌تر برای مشخص شدن نوع کم‌خونی انجام شود. اندازه‌گیری آهن موجود در خون و پروتئینی که به آهن در خون متصل می‌شود، میزان ریتکولوسیت‌های خون- که نشان می‌دهد مغز استخوان چقدر سلول‌های قرمز می‌سازد- و آزمایش تجزیه هموگلوبین بخشی از این آزمایش‌ها هستند. برای درمان کم‌خونی از نوع فقرآهن قرص‌های آهن تجویز می‌شود. آهن از نوع فروس بهتر از آهن از نوع فریک جذب می‌شود، بهتر است که این قرص‌ها همراه غذا، به‌خصوص آب‌پرتقال و سایر موادغنی از ویتامین‌C مصرف شوند اما یادتان باشد که قرص‌های آهن را با قرص کلسیم، قهوه یا چای که می‌توانند مانع از جذب آهن شوند، مصرف نکنید. درضمن هرگز قرص آهن را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید زیرا جمع شدن زیاد از حد آهن در بدن می‌تواند بسیار خطرناک باشد. کسانی که دچار مشکل کمبود ویتامین 12 B هستند باید مکمل‌ ویتامین 12 B مصرف کنند.