میانجی ایران و عربستان از شرق دور می آید؟
اشاره ترکی بن‌محمدالماضی به سخنان چهارشنبه هفته پیش «وانگ‌یی» وزیر خارجه چین است که از آمادگی این کشور برای میانجیگری میان ایران و عربستان خبر داد و در یک کنفرانس مطبوعاتی با تاکید بر اینکه پکن دوست مشترک تهران و ریاض است، گفت که در صورت لزوم آماده نقش‌آفرینی برای حل اختلاف دو کشور است.
همزمان سفارت چین در ریاض نیز اعلام کرد که موضوع میانجیگری در اختلاف بین ایران و عربستان سعودی در جریان دیدار ملک سلمان، پادشاه عربستان از چین که به‌زودی صورت خواهد گرفت مطرح خواهد شد. در پی اعلام این موضوع، سفارت ایران در پکن در بیانیه‌ای ضمن بیان این نکته که جمهوری‌اسلامی ایران برخلاف رژیم سعودی به همه تلاش‌های سازنده خوشامد گفته است، افزود: اختلاف بین دو کشور همسایه ایران و عربستان اصولا اختلاف‌نظر در دیدگاه‌ها، عملکرد و سیاست‌های اعلامی و اعمالی است. به گزارش خبرگزاری فارس در ادامه این بیانیه آمده است: جمهوری‌اسلامی ایران با درک شرایط خطیر منطقه و ضرورت نیاز همه کشورها به ثبات و امنیت، همواره در راستای کاهش تنش با همسایگان گام برداشته و هنوز از اینکه برخی کشورهای مسلمان منطقه به درک چنین ضرورتی برسند، ناامید نشده است.
در این بیانیه به اتخاذ سیاست‌های فرقه‌گرایانه و دو سال تجاوز بی‌رحمانه به مردم بی‌دفاع یمن نیز پرداخته شده است. در بخش پایانی این بیانیه ضمن استقبال از ایفای نقش سازنده جمهوری خلق چین در منطقه به پیشنهاد امیر کویت برای برقراری گفت‌وگو و مفاهمه در منطقه نیز اشاره شده است. روابط ایران و عربستان طی سال‌های گذشته به‌خاطر مسائل منطقه‌ای، از جمله جنگ داخلی در سوریه، درگیری‌های سیاسی در بحرین، مبارزه گروه‌های حوثی در یمن، حل پرونده هسته‌ای ایران و در نهایت حادثه منا در مهرماه ۹۴ که به مرگ ۴۶۵ زائر ایرانی منجر شد و حمله برخی نیروهای خودسر به سفارت عربستان در تهران به تیرگی و قطع روابط دیپلماتیک گراییده است.
از این رو طی یک سال گذشته برخی کشورها از جمله کویت، پاکستان، عراق، عمان، لبنان و ترکیه برای میانجیگری بین ایران و عربستان پا پیش گذاشته‌اند، هرچند هر دوطرف به‌تازگی منکر برخی از این وساطت‌ها از جمله وساطت عراق شده‌اند، از همین‌رو می‌توان از چین به‌عنوان میانجی جدید میان تهران و ریاض برای حل اختلافات یاد کرد. هرچند که این‌بار نیز عربستان این میانجیگری را رد کرده و ترکی بن محمدالماضی، سفیر این کشور در چین مدعی شده که ایران تغییرناپذیر است و بر هیچ اساس و میانجیگری نمی‌توان با تهران تعامل کرد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از الیوم السابع، سفیر عربستان در چین همچنین با بیان اینکه هیچ کشوری وجود ندارد که نخواهد با همسایگانش روابط خوب داشته باشد، مدعی شد که ایران تلاش می‌کند صلح اجتماعی بحرین را به‌خطر بیندازد و در یمن، سوریه، عراق و لبنان مداخله کند. او بر این اساس این پرسش را مطرح کرد که بر چه اساسی می‌خواهید میانجیگری کنید؟
وی در ادامه مدعی شد: ما از تلاش‌های چین برای ایجاد صلح در منطقه استقبال می‌کنیم و از اظهارات وزیر امور خارجه چین تقدیر و تشکر می‌کنیم، اما آیا ایران برای این میانجیگری آماده است؟ نه. ایران قبول نمی‌کند، ایران سیاست صادرکردن انقلابش را در پیش گرفته است. چین به‌عنوان واردکننده عمده نفت از خاورمیانه، با هر دو کشور ایران و عربستان روابط دوستانه و نزدیکی دارد و به گفته کارشناسان نگران آن است که ادامه اختلاف بین این دو کشور، پکن را ناگزیر به موضع‌گیری علیه یکی از دو طرف دعوا کند. در همین راستا، پانگ‌سن، سفیر چین در ایران نیز در گفت‌وگو با «ایسنا» تهران و ریاض را دوستان صمیمی چین توصیف کرده و معتقد است که بهبود روابط آنها به حل مسائل منطقه هم کمک خواهد کرد.
هرچند هنوز معلوم نیست که وساطت چین میان ایران و عربستان بتواند گره از روابط تیره و تار دو کشور بگشاید، اما ایران و عربستان چند روزی است مذاکرات خود را برای از سرگیری اعزام زائران ایرانی به حج آغاز کرده‌اند. موضوعی که شاید بتواند در کنار این میانجیگری‌ها قفل روابط دیپلماتیک تهران و ریاض را بشکند. این دیپلمات چینی همچنین تاکید کرد: اینطور به‌نظر می‌رسد که از طرف ایران هم تمایل برای برقراری و بهبود روابط عربستان سعودی وجود دارد.
