فعالیت ستادهای انتخاباتی تلگرامی مصداق تبلیغات زودهنگام است؟
به گزارش پایگاه خبری داتیکان برای مثال چند روزی است آغاز به کار کرده و تبلیغات خود را در این کانال شروع کرده است. کانال تلگرامی رسمی او چند روز قبل متنی به همراه عکسی از رئیسی منتشر کرد با این عنوان که:« عمیقا معتقدم این وضعیت غیر قابل تغییر است و به مدد الهی امکان بازگشت تحرک نشاط و رونق به زندگی مردم وجود دارد. رئیسی امروز دو بیانیه یا نامه هم خطاب به صدا وسیما و رئیس جمهوری منتشر کرد که در کانال ستاد انتخاباتی او منتشر شده است.
بر اساس ماده ۵۶ قانون انتخابات مصوّب سال ۶۲ فعالیّت تبلیغاتی انتخابات، پس از انتشار آگهی اسامی نامزدها شروع و تا ۲۴ ساعت قبل اخذ رأی ادامه خواهد داشت. اما همواره از گوشه و کنار شهر می‌شنویم که نامزد خاصی در مکان خاصی پیش از موعد اقدام به تبلیغات کرده است. برای نمونه می توان به سفرها و دیدارها و نشست های خبری محمود احمدی‌نژاد و حمید بقایی از نامزدهای امسال ریاست جمهوری اشاره کرد و یا تجمع اخیر هواداران محمدباقر قالیباف.
روز ۲۶ فروردین هم دادستان کشور بیانیه‌ای در این زمینه منتشر کرد که فحوای کلام او هم نشان از همین توصیه‌گونه بودن این قانون داشت: «شب گذشته خبر و فیلمی از بعضی شبکه های اجتماعی از تجمع عده‌ای از طرفداران بعضی کاندیداهای محترم ریاست جمهوری مشاهده کردم که تبلیغ تلقی می‌شود. نظر به اینکه هرگونه تبلیغ قبل از اعلام رسمی اسامی کاندیداهای محترم از سوی شورای محترم نگهبان و وزارت کشور ممنوع می باشد، انتظار داریم همه کاندیداهای محترم راسا و با تاکید به طرفداران خود،از هرگونه اقدامی که در فضای حقیقی یا مجازی تبلیغ محسوب می شود، خودداری فرمایند.»
همچنین عبدالرضا رحمانی‌فضلی روز سه شنبه ۲۲ فروردین در جمع خبرنگاران گفته بود «تبلیغات زود هنگام تخلف است و باید مراعات شود. همه اشخاص و حامیان دیگر، منجمله رسانه های منتسب به افراد و رسانه هایی که به هر نوعی از بودجه عمومی استفاده می کنند شامل استفاده از بیت المال می شوند، خلاف است. موارد خلاف قانون از طریق بازرسان و مردم اعلام می شود و در کمیته رسیدگی به تخلفات بررسی خواهد شد.» تمام این موارد نشان از ناروشنی این قانون دارد که در ضمن اینکه می‌خواهد محدودیتی را ایجاد کند در دل خود دارای محدودیت‌های فراوانی است!
عباسعلی کدخدایی هم در گفت گویی که با داتیکان داشت ضمن اشاره به رصد کردن چنین مواردی از سوی شورای نگهبان، در خصوص تشکیل ستاد و تبلیغات گفت: «تشکیل ستاد با تبلیغ متفاوت است. ستاد ممکن است تشکیل شود و کارهای داخلی مربوط به خود را انجام دهد. اما هرگونه فعالیت زودهنگام از سوی همه افرادی که نامزد هستند ممنوع است. و تبلیغات باید فقط در ظرف زمانی که قانون تعیین کرده است صورت بگیرد و قطعا شورای نگهبان به تمام هیاتهای نظارت استانی اعلام کرده است که با این تبلیغات زودهنگام برخورد کرده و موارد تخلف را برای مقامات قضایی و شورای نگهبان ارسال کنند و ما هم از طریق وزارت کشور موضوع را پیگیری می‌کنیم.»
کدخدایی در ادامه در خصوص بیانیه‌های منشر شده گفت:« نفس بیانیه و تشکیل ستاد؛ تبلیغات محسوب نمی‌شود. ولی اگر هرکسی فعالیت تبلیغی انجام دهد قطعا آن شخص مراقبت می‌شود و مدنظر شورای نگهبان خواهد بود و در صورت تخلف با آن برخورد می‌شود.»
اما با این حال هنوز پرسش‌هایی مطرح است. اینکه آیا تشکیل ستاد انتخاباتی مجازی و فعال شدن آن کارکردی مشابه ستادهای عادی(حقیقی) ندارد؟ درست است که ستادهای عادی می‌توانند ایجاد شوند و از نظر سازمانی و امور داخلی به رتق و فتق امور جاری انتخاباتی خود بپردازند و رفتار آنان نیز هیچ گونه سویۀ تبلیغاتی نداشته باشد؛ اما، تشکیل ستاد انتخاباتی مجازی فعال از وضعیت دیگری برخوردار است. از آنجایی که شبکه‌های مجازی به لحاظ ساختاری و کارکردی محل خودابرازی، سوژگی، در معرض دیده شدن قرار گرفتن و به طور کلی محل تبلیغ شدن است و این تبلیغ شدن به نحو خودبخود و به اقتضاء ویژگی این شبکه‌ها شکل می‌گیرد، دیگر نمی‌توانیم چنین ارزیابی را درمورد شبکه‌های مجازی داشته باشیم. اساساً ایجاد کانال ستاد انتخاباتی به معنای آغاز تبلیغات است.
پرسش دیگر این است که شاخص تبلیغاتی بودن یک عمل چیست؟ شاید بتوان ابراز وضعیت، ویژگی‌ها، رهیافت‌ها، برنامه‌ها، سوابق و ... سیاسی به معنای تبلیغ باشد؛ خواه به نحو صریح و خواه در لفافه و ضمنی. از همین رو بسیاری از رفتارهای کاندیداها در شرف انتخابات، خواسته یا ناخواسته مصداق تبلیغات انتخاباتی است.
