سکوت مسکن شکسته می شود

در حالی که یک فصل از سال 93 می‌گذرد و در اولین فصل سال رکود مهمان بازار مسکن بود، با آغاز فصل جابه‌جای‌ها ورود رونق به این بازار شنیده می‌شود.اکثر کارشناسان و صاحبنظران بازار بر این باورند با پایان یافتن ماه مبارک رمضان سکوت مسکن هم شکسته و خریدوفروش‌ها بیشتر می‌شود.

حسام عقبایی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران هم هرچند هنوز آماری در مورد تعداد معاملات مسکن در تابستان امسال ارائه نداده اما می‌گوید که در هفته‌های اخیر معاملات در بخش مسکن بیشتر شده و این روند در روزهای بعد از رمضان ادامه می‌یابد.

به اعتقاد او، از ابتدای تابستان هر سال رونق به بازار مسکن برمی‌گردد.

بر این اساس، پس از افزایش 50 درصدی قیمت هر متر مسکن در کلان‌شهرها در نیمه دوم سال 91 نسبت به سال 90 (طبق اعلام مرکز آمار) در اسفند ماه آن سال مسکن وارد فاز جدیدی (رکود) شد. حتی به نظر می‌رسد این افزایش 50 درصدی باعث شد تا بسیاری از متقاضیان مسکن که خانه خود را فروخته بودند تا خانه‌ای دیگر بخرند توان خرید را از دست بدهند و به جمع مستاجران بپیوندند.

به گفته برخی صاحبنظران و کارشناسان بازار مسکن، رکود بعد از یک جهش قیمتی طبیعی بود و پیش بینی شد که این رکود حدود دو سال مهماندار مسکن باشد.برخی بر این باور بودند که پس از هربار جهش قیمتی مسکن افت قیمت‌ها و رکود دوساله در بازار طبیعی است.

 رکود سال 92 در مسکن بیشتر خریدوفروش ‌ها را در برداشت و کمتر مستاجران را درگیر خود کرد.این بدین معنی نبود که مستاجران متضرر نشدند، بلکه آن‌ها اگر درصدی هم به خرید خانه فکر می‌کردند و پس‌اندازی داشتند ،ناامید شدند.

اکثر مشاوران املاک و کارشناسان مسکن معتقد بودند که مستاجران هم در این سال سخت مسکن سعی داشتند قرارداد خود را با اندکی افزایش قیمت تمدید کنند؛.به گفته آنها مستاجران در این زمان ترجیح دادند در همان خانه‌ای که سکونت دارند بمانند و کمتر به دنبال خانه‌های گران شده بروند. در برخی موارد هم صاحبان املاک این  را نپذیرفتند و با طمع دریافت پول بیشتر خواستار اجاره بها و پیش‌پرداخت بیشتری شدند.

پیش‌بینی‌های 93 در حال تحقق
آغاز سالی آرام با ثبات قیمت‌ها پیش‌بینی غالب کارشناسان بخش مسکن برای امسال بود؛ به گونه‌ای که نه افزایش و نه کاهش قیمتی را تجربه کند.به گفته آنها در حالی که رکود، بیشترین تاثیر را بر بازار مسکن 92 داشت، این رکود تا پایان سال 93 هم ادامه‌دار خواهد بود.

برخی بر این باورند که دیگر مسکن جای افزایش قیمتی ندارد و اگر هم قیمت‌ها بیشتر شود خریداری ندارد.یکی از کارشناسان مسکن معتقد است که با وجودی که هنوز قیمت مسکن به کف بازار نرسیده انتظارها برای ثبات قیمت‌ها همچنان پابرجاست .

برخی نجات مسکن از وضعیت رکودی را رونق‌ ساخت‌وساز و برخی دیگر فعال‌سازی صنعت اجاره‌نشینی و عرضه مسکن عنوان کرده‌اند.

در این میان مصطفی قلی‌خسروی، رئیس سابق اتحادیه املاک کشوی در پیش‌بینی خود از بازار امسال مسکن اظهار کرده که بازار مسکن با فعال‌سازی صنعت اجاره و انبوه‌سازی آرام می‌شود و این برابری عرضه و تقاضا کمک‌کننده بازار خواهد بود.

براین اساس برخی دیگر از دست‌اندرکاران بخش مسکن معتقدند خانه به عنوان یکی از بزرگترین صنایع اقتصادی که حداقل 120 رشته شغلی را به خود مشغول کرده نیازمند برنامه‌های کلانی است که یا باید از سوی دولت رسیدگی شود یا بخش خصوصی بتواند همه جوانب را در نظر گیرد.

در حالی که آمار خرید و فروش‌های مسکن نشان از کاهش حجم معاملات مسکن در سال 92 نسبت به سال گذشته‌اش دارد، برخی بر این باورند سال جاری سال خروج از رکود و رونق معاملات خرید و فروش خواهد بود، چرا که تعداد پروانه‌های صادر شده در دو سال گذشته با افزایش همراه بوده و این افزایش ساخت‌و‌ساز خود می‌تواند بر تعدیل قیمت‌ها موثر باشد.

ایجاد بسته‌های تشویقی بانک مسکن، برنامه‌های بانک‌های تجاری برای افزایش سقف تسهیلات مسکن و پیشنهاد ارائه تسهیلات از جمله پیشنهادات صاحب‌نظران مسکن کشور بود که هر یک احتمال افزایش حجم معاملات با این شرایط را می‌دهند و بر این باورند که در این صورت بازار مسکن رونق می‌گیرد.

به گفته برخی صاحبنظران بخش مسکن کشور، تعیین تکلیف واحدهای مسکن مهر و طرح‌های از پیش مانده دولت در بخش مسکن می‌تواند تاثیری بر ثبات بازار داشته باشد، چرا که حداقل دو میلیون مستأجر ایرانی در اطراف شهرهای بزرگ در واحدهای مسکونی خود مستقر می‌شوند و این کمبود مسکن در شهرهای بزرگ کمی جبران می‌شود.

برخی دیگر نیز نجات‌دهندگان بازار مسکن در سال جاری را برنامه‌های اعلام شده سکاندار مسکن از جمله «مسکن اجتماعی، حمایتی و مسکن آزاد» می‌دانند و می‌گویند در صورتی که هر یک از این طرح‌ها هدف اجتماعی خاصی داشته باشد تاثیر مثبتی بر اقتصاد مسکن دارد.

رشد 12 درصدی معاملات
با توجه به آغاز بازگشت رونق نسبی به بازار مسکن در ماه‌های پایانی سال گذشته، روند خرید و فروش خانه با شروع سال جدید افزایش یافت و طبق گزارش اتحادیه املاک نسبت به زمستان سال گذشته  12 درصد و نسبت به بهار سال گذشته حدود هشت درصد بیشتر شده است.

طبق اعلام اتحادیه املاک و بر اساس معاملات صورت گرفته با کد رهگیری ،‌میزان قرار‌داد‌های منعقد شده در سه ماه اول امسال نشان‌دهنده‌ این است که معاملات مسکن نسبت به سه ماه پایانی سال 1392 با افزایش روبرو بوده است، چرا که در سه ماه پایانی سال 1392 حدود 483 هزار قرار‌داد منعقد شده که این میزان در بهار امسال به 540 هزار مورد رسیده است.

در فصل بهار امسال از 540 هزار قرار‌داد منعقد شده در بخش مسکن بیش از 344 هزار مورد مربوط به قرار‌داد‌های خرید و فروش خانه بوده که 63 درصد از معاملات را به خود اختصاص داده است.

همچنین در فصل بهار سال گذشته 317 هزار معامله خرید و فروش خانه صورت گرفته که از میزان خرید و فروش‌های بهار امسال 7.8 درصد کمتر بوده است.

در سه ماه آغازین سال 1393 میزان قرار‌داد‌های خرید و فروش خانه در اردیبهشت‌ ماه با رسیدن به بیش از 230 هزار مورد به اوج خود رسید. این در حالی است که میزان معاملات خرید و فروش مسکن در خرداد ماه امسال نسبت به اردیبهشت ماه با کاهش 20 درصدی همراه بود.

طبق اعلام دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن ستاد وزارت راه و شهرسازی آمارها حاکی از این است که میانگین نسبت قیمت مسکن به درآمد خانوارهای ایرانی پس از طی یک روند نزولی در دهه 70، از سال 1380 شروع به افزایش کرده و در سال 1392 به حدود سه برابر سال 1380 رسیده است.  

به گفته برخی کارشناسان مسکن کاهش میزان معاملات در بازار مسکن ناشی از رکود اقتصادی است که در کشور حاکم است و با توجه به رکود به وجود آمده، متقاضیان همچنان منتظر هستند قیمت‌ها کاهش یابد. اما با بهبود شرایط اقتصادی کل کشور ، حال مسکن هم بهتر می‌شود.