پس از مذاکرات هسته ای

مبارزه با داعش، ایران و آمریکا را به خط کرد

کدخبر: ۱۰۳۹۷۳
با وجود آنکه مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا در بحث های هسته ای هنوز به سرانجامی نرسیده، اما شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه دو کشور تصمیم گرفته اند با گشودن کانال جدیدی در مبارزه با داعش، روند همکاری های خود را گسترش دهند.
مبارزه با داعش، ایران و آمریکا را به خط کرد

«در مقابله با داعش با ایران همکاری نمی کنیم.» این را برنادت میهن میگوید؛ سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا که دولت متبوعش این روزها سرگرم جنگهای چریکی با اعضای دولت اسلامی عراق و شام است. به گزارش «اقتصادنیوز» او با تاکید بر این موضوع که ایالات متحده آمریکا هیچ‌گونه همکاری نظامی یا تبادل اطلاعاتی با ایران ندارد، خاطرنشان میکند که ما برای داشتن چنین همکاری‌ای برنامه‌ای هم نداریم.

تهران و واشنگتن در یک خط

زمزمه ها نسبت به همکاریهای ایران و آمریکا در روند مبارزه با داعش از آنجا گسترش یافت که خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شد ایران در آزادسازی شهر «آمرلی» عراق نقش سازندهای داشته است. گفته میشود پیشمرگهای کرد و مبارزان شیعی توانستند شهر آمرلی را پس از دو ماه از اشغال نیروهای داعش محاصره شده بود، خارج کنند.

اما با این حال سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا متذکر می شود که «ما آماده کار با مقامات ایران هستیم، همانطور که برای (مقابله با) تهدید گروه دولت اسلامی در عراق با دیگر بازیگران منطقه کار می‌کنیم. اما با این حال هیچ همکاری میان نیروهای ایرانی و آمریکایی در روند آزادسازی آمرلی وجود نداشته است.»

او با اشاره به دیدار چند ماه گذشته ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا با مقامات ایران در وین میگوید که وضعیت عراق یکی از موضوعات مورد بررسی دو طرف در این دیدار بود؛ ایران و آمریکا پیش از این، درباره مسائل مرتبط با افغانستان همکاری‌هایی داشته‌اند و این نوع همکاری، موضوع جدیدی نیست.

علاوه بر این مقام آمریکایی، ایرانیها نیز با رد موافقت ایران برای همکاری با آمریکا علیه داعش خاطرنشان میکنند که مواضع تهران در این خصوص از پیش اعلام شده و خبر مزبور صحت ندارد. مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران با بیان این مطلب که ایران هیچ مشارکتی با آمریکا در مبارزه با داعش نداشته است، یادآور میشود: سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در این پروسه در گذشته از سوی تصمیمگیرندگان کشور اعلام شده است.

با وجود آنکه مقامات ایرانی و آمریکا هر نوع همکاری در روند مبارزه با گروههای فرقهگرا چون داعش را رد میکنند، اما به نظر میرسد که پروسه رفع ابهامات حاکم بر پرونده هستهای ایران با موضوعات منطقهای چون ظهور و بروز جریانات فرقهگرا گره خورده است و تهران باید برای نتیجه بخشی بهتر از مذاکرات هستهای خود در نشستهای دوجانبه با آمریکاییها به ریشهکنی این جریانات نیز توجه بیشتری داشته باشد.

مهدی حسینی معاون سابق وزارت نفت از جمله این افراد است که خاطرنشان میکند: ورود به این شیوه مذاکراتی برد طرفین مذاکرهکننده را در بر دارد و منتهی به نتایج مورد نظر میشود.

تاکید بر این موضوع که بهبود روابط تهران و واشنگتن نه از طریق مذاکرات هستهای، بلکه در نتیجه مبارزه با داعش به دست میآید حاکی از این باور است که ایالات متحده و ایران، هر دو به داعش به عنوان تهدیدی جدی برای منافع خود مینگرند. پایگاه داعش در نزدیکی مرزهای ایران یک تهدید امنیتی جدی و فوری برای این کشور است. به طور مثال نیروهای داعش، به طور آشکارا مذهب شیعه را موهن میدانند؛ مذهبی که اکثریت مردم ایران و عراق به آن پایبند هستند. این گروه همچنین در حال جنگ فرقه ای در سوریه و عراق است و تهران باید متوجه این موضوع باشد که تمرکز آنها بر روی ایران هم هست. واشنگتن هم به نوبه خود به این نتیجه رسیده است که داعش تهدید قابل توجهی است. اگر داعش بتواند پایگاه امنی برای خود در عراق ایجاد کند، در آن صورت از این سرزمین برای طراحی عملیات علیه غرب، متحدان غرب در منطقه و به مخاطره انداختن صادرات نفت در خلیج فارس استفاده خواهد کرد.

نشریه «فارن افیرز» در گزارشی با طرح این موضوع که اوباما متعهد شده است وجود یک دولت تروریست در عراق را تحمل نکند، مینویسد: رئیسجمهور آمریکا اخیراً دستور حملات محدود هوایی به مواضع داعش برای حفاظت از پرسنل آمریکایی و فعالیت هایشان و همچنین کمکهای بشردوستانه به اقلیت ایزدیها را صادر کرده است.تهران هم سیگنالهایی مبنی بر موافقت با ماموریت نظامی محدود اوباما از خود بروز داده است.

این نشریه در ادامه مدعی شد:حسن روحانی رئیسجمهور ایران و چند تن دیگر از مقامات این کشور، علناً ابراز تمایل به همکاری با ایالات متحده برای نابودی داعش کردهاند. بعید است که تهران به ایالات متحده در میدان جنگ کمک تاکتیکی کند، اما به احتمال زیاد با ادامه حملات هوایی آمریکا و حتی اعزام نیروهای زمینی این کشور به عراق، موافق است.

نقش ایران و آمریکا در تحولات جدید عراق

 اوباما معتقد است تا زمانی که مشکلات سیاسی در عراق وجود دارد، گزینه نظامی راه حلی برای بر طرف کردن مشکلات این کشور نیست. بالاتر از اینها تمایل دولت مرکزی به انحصارگرایی باید رفع شود. اینجا، جایی است که ایران باید با استفاده از رابطه نزدیکی که با احزاب شیعه که کنترل بغداد را در اختیار دارند، وارد عمل شود.

 واشنگتن از انتخاب حیدر العبادی گزینه جدید نخستوزیری عراق استقبال کرده است. نوری المالکی فقط بعد از اینکه ایران و آیتالله سیستانی (مرجع شیعیان عراق) خواستار کنارهگیری او شدند، از قدرت خداحافظی کرد. ایران در ابتدا تمایلش برای کنارهگیری مالکی را به صورت خصوصی اعلام کرده بود، اما بعد از اینکه هیچ نشانهای از سوی مالکی برای استعفا دیده نشد، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران رسماً به العبادی برای تشکیل دولت جدید تبریک گفت.

تهران همچنین از گروههای شیعه و شبه نظامیان آنها درخواست کرد که از العبادی حمایت کنند. نقش واشنگتن در این حوادث به یک ناظر کاهش یافته بود ولی آنها از نتیجه این اقدامات استقبال کردند.

حضور سردار سلیمانی در عراق؟

اما در میان اخباری که حاکی از همکاری تهران و واشنگتن در پروسه آزادسازی مناطق اشغال شده عراق است، ادعای حضور قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس در جنگ علیه داعش از دیگران قابل توجهتر است. خبرگزاری آناتولی در گزارشی با عنوان «یک فرمانده سپاه در شکست محاصره آمرلی مشارکت کرد» آورده است: یک منبع آگاه عراقی گفت که ما از حضور قاسم سلیمانی در آمرلی مطلع بودیم. ویژگیهای فردی که در عکس منتشر شده رسانههای مجازی و خبرگزاریها حضور دارد با سلیمانی مشابه است. علاوه بر این سلیمانی از ناحیه دست زخمی است و به هنگام حمل سلاح نیز این موضوع مشخص است؛ دست راست قاسم سلیمانی در جنگ عراق و ایران به دلیلی اصابت دو گلوله،‌ زخمی شده و او هم اکنون از این زخم رنج میبرد.

اشاره این منبع آگاه عراقی به عکس منتشر شده در اینترنت است که نشان می دهد فردی (قاسم سلیمانی) در کنار اعضای گروههای شبه نظامی شیعه به هنگام شکستن محاصره شهر آمرلی حضور دارد. هر چند که هنوز منبع مستقلی تایید نکرده که این فرد، سردار قاسم سلیمانی است. علاوه بر این خبرگزاری ترک، سایت «رجانیوز» نیز با انتشار یک عکس مدعی شده که «عکس جدیدی از حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسدران انقلاب اسلامی در صف نماز رزمندگان عراقی منتشر شده است.»

این سایت با اشاره به یکی از نفرات حاضر در این عکس -که وضوح کمی هم دارد- نوشت: این عکس به احتمال زیاد در جریان عملیات آزادسازی آمرلی گرفته شده است. سردار سلیمانی در این عکس چفیه به گردن دارد و در کنار او هادی العامری، رئیس سازمان عراقی بدر نشسته است.

با وجود آنکه هیچ یک از مقامات ایرانی و آمریکایی روند همکاریهای تهران و واشنگتن در پروسه مبارزه با داعش را تایید نکردهاند اما به نظر میرسد که تحولات منطقه خاورمیانه دریچه جدیدی را بر ارتقای مناسبات ایران و آمریکا گشوده باشد. رایان کروکر درسال 2007، یک کانال ارتباطی با ایران را به جهت همکاری در روند بازسازی عراق باز کرد. اما جیمز جفری سفیر سابق ایالات متحده در بغداد در فاصله سالهای 2010 و 2012 اعتقاد دارد که ایران و آمریکا در این خصوص دستاوردی نداشتند، اما این کانال همچنان باز است. جفری علاوه بر این میگوید که مقامات ارتش ایالات متحده بارها کانالهای ارتباطی با ایران را به وجود آوردند و درباره مسائل فنی در خلیج فارس با هم مذاکره داشتهاند؛ اما آن‌گونه که میان ایالات متحده با روسیه و چین پروتکل رسمی برای اینگونه روابط وجود دارد، این پروتکل در روابط آمریکا و ایران صدق نمی کند.



اخبار روز سایر رسانه ها
    تیتر یک
    کارگزاری مفید