چرا پتروشیمیها مخالف عرضه محصول در بورس کالا هستند؟
سوء استفاده برخی از مجتمع های پتروشیمی از یک تبصره در مصوبه تیر ماه وزارت صنعت، معدن و تجارت به یکی از سوژههای اصلی بازار پتروشیمی در روزهای اخیر تبدیل شده است. موضوعی که علاوه بر انتقاد فعالان و کارشناسان بازار پتروشیمی و سرمایه، به خانه ملت نیز کشیده شده و چند تن از نمایندگان مجلس نیز از تبعات سنگین وجود این تبصره در مصوبه وزارت صنعت سخن گفتهاند.
برای اطلاع بیشتر از چگونگی فروش محصولات پتروشیمی در خارج از بورس کالا که اتفاقاً مصوبه دولت نیز بوده و همچنین پی بردن به چرایی برخی مخالفتها با وجود بورس کالا در کشور به سراغ متولی قیمتگذاری محصولات پتروشیمی یعنی رئیس دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی رفتهایم. رضا محتشمیپور در گفتوگوی خود به صراحت عنوان میکند که «شفافیت»، دلیل اصلی مخالفتها با بورس کالای ایران است و همچنین سوءاستفاده برخی پتروشیمیها از تبصره موجود در مصوبه وزارت صنعت را تایید میکند. این مصاحبه با رئیس دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی را در ادامه میخوانید.
مصوبه تیرماه وزارت صنعت که از طریق بورس کالا در بازار پتروشیمی اجرایی شد تا چه حد به اهداف خود رسیده است؟
بعد از اجرای مصوبه وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتفاق های مثبتی در بازار پتروشیمی رخ داد که از مهم ترین آنها میتوان به واقعی شدن قیمتهای رسمی، خروج دلالان از مبادلات بورس، عرضه قابل توجه محصولات در بورس و تامین راحت مواد اولیه از سوی واحدهای تولیدی اشاره کرد. به این ترتیب میتوان گفت وزارت صنعت به عمده اهداف خود در بازار پتروشیمی رسیده است.
آیا از تبصره خبرساز مصوبه وزارت صنعت چیزی شنیدهاید؟
بله، در مصوبه وزارت صنعت تبصرهای وجود دارد که به موجب آن، پس از دو نوبت عرضه محصول در بورس، در صورت نبود خریدار، مجتمع های پتروشیمی اجازه دارند محصولاتشان را خارج از بورس به فروش برسانند. در این بین با توجه به حذف دلالان و افزایش حجم عرضه در بورس به واسطه اجرای مصوبه مذکور -که در این شرایط طبیعی است - بخش قابل توجهی از عرضهها از بورس برگشت خورد. به این ترتیب تولیدکنندگانی که در بازار آزاد مشتری دارند و یا از گذشته با مصرف کنندگان محصولات قراردادهای میان و بلند مدت دارند اقدام به فروش به طور مستقیم می کنند.
آیا فروش محصولات در بازار آزاد با نرخهای پایین تر از بورس و با شرایط ویژه در مصوبه وزارت صنعت ذکر شده است؟
خیر، متاسفانه به دلیل فراهم بودن زمینه فعالیت غیر شفاف در اقتصاد ما، امکان سوءاستفاده برخیها از تبصرههای موجود وجود دارد در این بین شفافیت معاملات بورس نیز مزید بر علت شده تا این افراد که به دنبال دادوستد غیرشفاف و به دور از پرداخت مالیات، بیمه و ... هستند با هر روشی به دنبال معاملات خارج از بورس باشند.
به نظر شما دلیل اصلی مخالفتها با بورس کالا چیست، چرا هرازگاهی بانگ مخالفت با عرضه کالاها در بورس به صدا در میآید؟
در کل مخالفان بورس کالا دو گروه هستند، بخش اول شفافیت بورس کالا را به نفع خود نمیبینند و دسته دوم، به عرضه برخی کالاها در بورس که تولید و خریدار محدود دارند، انتقاد دارند؛ البته توجه به این نکته ضروری است اکثر این شرکتها، واحدهای کوچکی هستند چرا که شرکتهای بزرگ دارای صورتهای مالی شفاف بوده و سهام اغلب آنها در بورس اوراق بهادار معامله میشود؛ به این ترتیب امکان غیر شفاف بودن برای شرکتهای بزرگ پتروشیمی وجود ندارد.
اما دسته دوم مخالفان فعالانی هستند که معتقدند در بورس کالا محصولات خاص نباید عرضه شود به طوری که اگر یک محصول توسط دو شرکت تولید میشود و چند خریدار محدود دارد، یا حجم تولید و عرضه آنها بسیار کم است و تداوم تولید برای آن وجود ندارد، نباید در بورس معامله شود. ما هم با این حرف موافقیم به طوری که نباید تمام محصولات و با هر شرایطی روی تابلو بورس رود، بلکه باید تناسب محصول با بورس مد نظر قرار گیرد و برخی کالاهای خاص با تولیدات محدود به طور مستقیم مورد معامله قرار گیرد.
منبع:ایسنا