امضای ۱۹ میلیارد دلار قرارداد ارایه تسهیلات

صندوق توسعه ملی به عنوان یکی از بازوهای سرمایه گذاری در راستای اعتلای اقتصاد ملی و ایجاد تعادل در سهم بخش خصوصی و دولتی از منابع حاصل از صادرات نفت و فرآورده های نفتی که تشکیل شد و طی سه سالی که از آغاز فعالیت این صندوق می گذرد به رغم تمامی فراز و فرودهای اقتصادی توانسته است به بخشی از اهداف خود در زمینه مدیریت منابع حاصل از فروش نفت و افزایش سهم بخش غیر دولتی از این ثروت ملی دست یابد؛ در همین زمینه و ارایه عملکرد صندوق طی سال 93 گفتگویی با سید محمد قاسم حسینی قائم مقام صندوق توسعه ملی انجام شده که مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:

طی سال جاری صندوق توسعه ملی چه میزان تسهیلات ریالی ارایه داده؟
براساس تبصره 5 قانون بودجه سال 93 صندوق توسعه ملی طی9 ماهه نخست امسال بالغ بر 5700 میلیارد تومان قرارداد ریالی منعقد کرده است. این رقم تا پایان دی ماه به حدود 6 هزار میلیارد تومان رسیده است که از این میزان قرارداد برای ارایه تسهیلات به طرح های صنعتی و کشاورزی بالغ بر 3300 میلیارد تومان پرداخت انجام شده وتا پایان سال نیز پیش بینی می شود که 5300 میلیارد تومان تسهیلات ریالی براساس قراردادهای منعقده پرداخت انجام شود؛ با این تذکر که با مجوز مجلس صندوق توسعه ملی فرصت دارد تا خرداد ماه سال 94 پرداخت قراردادهای منعقده درسال 93 را به سرانجام برساند.

تسهیلات بر اساس چه اولویتی تخصیص پیدا کرده است؟
مطابق اساسنامه، صندوق توسعه ملی 20 درصد از منابعی که در اختیار دارد را تبدیل به ریال کرده و10 درصد از این منابع را به طرح های کشاورزی و 10 درصد دیگر را به پروژه های صنعتی اختصاص می دهد.

روند تخصیص و ارزیابی طرح ها به صورت مستقیم توسط صندوق انجام می شود؟
در این فرایند صندوق توسعه به صورت مستقیم وارد نمی شود بلکه 18 بانک دولتی و خصوصی به عنوان بانک عامل، طرح های متقاضی دریافت تسهیلات را دریافت کرده؛ مورد ارزیابی اقتصادی قرار داده و بعد از تائید به صندوق ارایه می دهند. صندوق نیز به طرح های تائید شده توسط سیستم بانکی- براساس اولویت های تعیین شده از سوی هیات امناء - تسهیلات پرداخت می کند.

این روند در مورد تسهیلات ارزی تفاوتی با تسهیلات ریالی دارد؟
در مورد تسهیلات ارزی نیز که در واقع بخش اصلی وظیفه صندوق توسعه ملی محسوب می شود و 80 درصد از منابع در اختیار صندوق به این بخش اختصاص می یابد به همان روش عمل شده و بانک ها مسئولیت ارزیابی طرح ها را به عهده داشته و در نهایت تسهیلات از محل منابع در اختیار صندوق تامین می شود صندوق توسعه ملی برای هر طرحی که از سوی سیستم بانکی تائید می شود قراردادی را منعقد کرده و از بانک مرکزی در خواست می کند تا از محل منابع صندوق به میزان تعیین شده در طرح ارز مسدود کند. بانک های عامل نیز براساس قرارداد منعقد شده و مرحله به مرحله اقدام به گشایش اعتبار اسنادی کرده و پرداختها را انجام می دهند.

میزان تسهیلات ارزی امسال چقدر بوده؟
برخلاف برخی از اخبار منتشرشده که عنوان شده تنها 300 میلیون دلار قرارداد برای تسهیلات صندوق توسعه ملی منعقد شده؛ تاکید می کنم طی 9 ماهه نخست سال جاری بالغ بر 19 میلیارد دلار قرارداد تسهیلات ارزی از طرف صندوق منعقد شده است که بخش عمده آنها مربوط به پروژه های بالادستی نفت، پتروشیمی، حمل و نقل و فولاد بوده است.

تذکر این نکته هم لازم می‌دانم که براساس اساسنامه، سرمایه گذاری صندوق در بخش دولتی ممنوع است ولی با توجه به مصوبه مجلس در سال جاری صندوق مکلف شده است 18 درصد از منابع خود را در پروژه های بالا دستی نفت که تماما دولتی است، اختصاص دهد. این رقم حدود 2 میلیارد دلار از کل 19 میلیارد دلار قراردادهای منعقده صندوق برای ارایه تسهیلات ارزی در سال 93 را شامل می شود که از طریق یکی از بانکهای خارج از شمول تحریمها به عنوان بانک عامل انجام شد.

 آیا تمامی تسهیلات ارزی مربوط به قراردادهای مورد اشاره شما انجام شده؟ با توجه به مشکلات ناشی از تحریم و بلوکه شدن منابع ارزی کشور در بانکهای خارجی مشکلی در این رابطه نداشته اید؟
البته بر خلاف تسهیلات ریالی که به دلیل تکلیف بودجه ای سقف زمانی داشته و معمولا یک ساله هستند تسهلات ارزی سقف زمانی ندارند. صندوق توسعه ملی می تواند براساس نیاز در هر دوره زمانی به طرح های مصوب تسهیلات ارزی پرداخت کند. واقعیت این است که منابع صندوق توسعه ملی نیز مانند منابع ارز بانک مرکزی در بانک¬های خارج از کشور است و بخشی از آنها مشمول تحریم و دسترسی به آنها محدود است ولی بخشی نیز قابل دسترسی است که ما تلاش کرده ایم قراردادهایی که به آن اشاره کرده ایم از محل همین منابع قابل دسترسی تامین کنیم؛ تا کنون هم با مشکلی برخورد نداشته ایم و تعهدات به موقع انجام شده است.

عملکرد صندوق در بخش تسهیلات ارزی چقدر بوده است؟
بالغ بر 344 طرح با ارزی معادل 35 میلیارد دلار با صندوق طرف قرارداد شده اند که حدود یک سوم این طرح ها در دولت یازدهم مصوب شده اند.

 روند تخصیص ها و پرداخت اعتبارات در دولت یازدهم فرق قابل لمسی هم با دوره قبل داشته است؟
تفاوت عمده در فرایند تخصیص تسهیلات در دولت یازدهم نسبت به دوره قبل انضباط مالی بیشتر و هدفمند بودن جریان تسهیلات است. در سال های قبل هر طرحی که توسط سیستم بانکی تائید می شد می توانست از منابع صندوق استفاده کند ولی در دور جدید تلاش شده است تنها طرح هایی که درجه اثر بخشی بیشتری در ایجاد تحرک اقتصادی در کشور دارند مشمول دریافت تسهیلات صندوق توسعه ملی شوند مانند طرح های نفت، پتروشیمی، فولاد و حمل و نقل.

این تسهیلات ارزی از محل منابع داخل کشور تامین شده؟ یعنی ارزی که در حسابهای ارزی داخل کشور هست؟
بنا بر قانون به هیچ وجه تسهیلات ارزی صندوق در داخل کشور پرداخت نمی شود و تنها باید صرف واردات فناوری و ماشین آلات شوند. در این روند پرداختها تنها با ارایه اسناد مثبته به ازای واردات که به تائید بانک عامل رسیده باشد انجام می گیرد.

زیرا در غیر این صورت این تسهیلات اگر در داخل کشور هزینه شوند می تواند منجر به رشد پایه پولی و افزایش تورم شود، البته برای برنامه ششم پیشنهادی در حال تنظیم است که در صورت تصویب مجلس صندوق اجازه سرمایه گذاری در پروژه های زیربنایی را داشته باشد.

در این پیشنهاد آیا صندوق به دنبال سهام مدیریتی است؟
صندوق در بحث مشارکت در طرح های زیر بنایی به دنبال سهام مدیریتی نیست زیرا اصلا بنگاه داری برای این صندوق به صرفه نیست.

با توجه به اساسنامه، صندوق یک بنگاه اقتصادی است که باید در جهت تقویت منابع ارزی ناشی از فروش ثروت ملی پایان پذیری مانند نفت برنامه ریزی وعمل کند، در این شرایط فرایند تخصیص تسهیلات صندوق چه ارجعیتی نسبت به منابع دیگر بانک ها دارد؟
تسهیلات بخش کشاورزی با نرخ 15 درصد و برای مناطق محروم با نرخ 11درصد ارایه می شود واقعیت این است که تسهیلات ارایه شده از سوی صندوق تسهیلات توسعه ملی یارانه ای هستند و با نرخ های به مراتب پایین تر از نرخ های جاری بازار در اختیار طرح ها قرار می گیرد که البته واقعیت اینجاست که این روند البته بر خلاف هویت اقتصادی و انتفاعی صندوق است و که البته این کار با هدف کمک به فرایند اجرای طرح های موثر در توسعه اقتصادی کشور انجام می شود که البته با تکالیف قانونی در بودجه های سنواتی و تصویب مجلس این اقدام صورت می گیرد. ارایه تسهیلات ریالی طی سه ساله فعالیت صندوق توسعه ملی برای حدود 130 هزار طرح کشاورزی و بالغ بر 10 هزار طرح صنعتی انجام شده که 2400 طرح صنعتی و کشاورزی در همین نه ماهه نخست امسال مشمول دریافت تسهیلات ریالی صندوق شده اند.
منبع:تسنیم