شرکای دقیقه 90 نفتی ایران/بررسی سوابق مهمانان جدید نفتی

به گزارش اقتصادنیوز، بعد از تفاهم لوزان اتفاق‌های مشابهی در حوزه همکاری‌های نفت و گاز روی داد. شرکای قدیمی ایران که تحریم‌ها را مانعی بر سر همکاری‌های خود می‌دیدند، به دنبال برقراری دوباره راه همکاری با ایران افتادند.

ابتدا وزیر نفت به چین سفر کرد تا باب مذاکرات و همکاری‌های تازه‌تری با ایران را باز کند و به قول خودش به "شریک راهبردی" ایران در حوزه نفت سلام دوباره کند. زنگنه بارها در این رابطه تاکید کرده بود که ایران از خیر چین نمی‌گذرد. چین و همکاری‌هایش در حوزه نفت، یادگار خوبی از زمان تحریم بود که کام وزیر به آن شیرین بود.

دردهای گازی ترکیه برای ایران
با این حال، این شرکای دقیقه 90 ایران که تنها بعد از تفاهم لوزان جرات مطرح کردن همکاری‌های جدید را پیدا کردند، تنها به چین ختم نمی‌شوند؛ ترکیه را باید دیگر شریکی دانست که بعد از تفاهم اخیر، دنبال خواسته‌های قدیمی خود در حوزه گاز ایران افتاد.

در سفری که اردوغان نخست وزیر ترکیه به ایران داشت، مسئله تخفیف گازی ایران برای ترکیه مطرح شد که نشان از تمایل ترکیه برای این همکاری‌ها داشت. هرچند که این تخفیف گازی و همکاری‌های بیشتر به نتیجه نرسید اما در نهایت ترکیه را در مقام شریکی که تازه در دقایق آخر به فکر ایران افتاده، نشان داد.

هند از دیگر شرکای دقیقه 90 ایران است. تازه‌ترین خبرها نشان می‌دهد که یک هیات تجاری از این کشور در هفته جاری به تهران می‌آیند. مسائل مورد بحث نیز درست مانند چین و ترکیه است؛ گسترش همکاری‌های مشترک و سرمایه‌گذاری در ایران.

سلام مهاراجه‌ها به نفت ایران
هند که در شرایط تحریم یکی از وفادارترین شرکای ایران بوده، حالا بعد از تفاهم لوزان در حال بررسی شرایط برای حضور جدی‌تر در بازار ایران است. آن‌طور که آمار نشان می‌دهد، هند تاکنون دومین خریدار بزرگ نفت ایران بوده است. هرچند که هند نیز مانند چین در مقاطعی، میزان نفت دریافتی خود را کاهش داده است. آن‌طور که رویترز پیش از این گزارش داده بود، واردات نفت هند از ایران از روزانه 370 هزار بشکه در سال‌های 2010 - 2011 به حدود روزانه 220 هزار بشکه در سال 2014-2015 کاهش یافته است.

با وجود این کاهش واردات، منابع هندی تاکید کرده‌اند که به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری نفتی در ایران هستند تا بتوانند با لغو کامل تحریم‌ها، در پروژه‌های نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کنند. هند پیش از این و در پروژه خط لوله صلح نیز سابقه مناسبی در همکاری با ایران نداشت تا جایی که پس از بحث‌های فراوانی که میان مقامات ایران و پاکستان صورت گرفت، به کلی از حضور در این پروژه انصراف داد. در همان زمان نیز صحبت‌های فراوانی در خصوص فشارهای وارد شده به هند و اجبار این کشور برای کناره‌گیری مطرح می‌شد.

در این شرایط، هند با وجود کاهشی که در برخی موارد در نفت دریافتی خود از ایران داشته، کماکان به همکاری نفتی با ایران ادامه داده است. به نظر می‌رسد که حضور این هیات هندی نیز درست بعد از تفاهم صورت گرفته میان ایران و کشورهای غربی است. هند حالا خیالش راحت است که هیچ ممنوعیتی از طرف آمریکا برای همکاری‌اش با ایران وجود ندارد.

ورود شرکای غیرمتعهد
آنچه که در مورد این شرکا مطرح می‌شود، حضور آنها در ایران درست بعد از تحریم‌هاست. شرایطی که در صورت تحقق، می‌تواند کشورهای اروپایی را نیز وارد ایران کند. مسئله‌ای که بسیاری از کارشناسان به آن تاکید می‌کنند، کارشکنی این شرکا حتی در شرایط تحریم است. چین در آزادگان جنوبی، هند در خط لوله صلح و ترکیه با ارائه شکایت از ایران به دادگاه‌های بین‌المللی، آزمون‌های خود را پس داده‌اند. حالا که مسئله احتمال لغو تحریم‌ها مطرح شده، این شرکا تمایل بیشتری برای حضور در ایران دارند. به نظر می‌رسد که این تمایل دو طرفه است چرا که مقامات ایرانی نیز بارها بر تمایل خود به همکاری با این کشورها تاکید کرده‌اند.

شاید تجربه‌های نه‌چندان خوشایند این کشورها در خلف وعده به ایران تکرار شود اما وجه مشترک همگی آنها را باید در دو اتفاق دانست. هیچ یک از این کشورها در حافظه تاریخی نفت ایران به عنوان شریکی متعهد نبوده‌اند و صد البته همگی‌ آنها به مانند شریک دقیقه 90 برای ایران هستند.