چرخه تامین مالی در بازار سرمایه

رضا حداد‌زاده کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با اقتصاد‌نیوز در خصوص روش‌های تامین مالی در شرکت‌ها اظهار کرد: هر شرکتی از بدو تاسیس برای ادامه حیات خود نیاز به تامین مالی دارد. در واقع، پول همچون خون در شریان هر بنگاه اقتصادی حرکت کرده و به آن زندگی می‌بخشد. اما نکته مهم آن است که مدیران با توجه به این‌که شرکت در چه مرحله‌های از چرخه عمر خود قرار دارد و نیز با توجه به استراتژی‌های موجود در آن شرکت باید از بهترین شیوه تامین مالی استفاده کنند.

او در توضیح اهمیت منبع تامین مالی و جذب سرمایه تصریح کرد: نکته قابل توجه در این بین، این است که برای انتخاب بهترین منبع جذب سرمایه برای یک کسب و کار، ابتدا باید ویژگی و شرایط آن کسب و کار را شناخت، سپس ویژگی‌های منابع مختلف تامین مالی را مورد بررسی قرار داد و در نهایت با تطبیق نیازها با منابع، بهترین منابع تامین مالی را برای هریک از شرایط گوناگون آن کسب و کار، مشخص کرد. شرایط و نیازهای یک کسب و کار مستقیماً به موقعیت آن در چرخه عمر آن بستگی دارد.

نمودار و جدول زیر شیوه‌های مختلف تامین مالی را با توجه به این‌که شرکت در چه مرحله‌های از چرخه عمر خود قرار دارد نشان می‌دهد:

کارشناس بازار سرمایه با بیان اهمیت  بورس و فرا بورس در تامین مالی گفت: با توجه به شکل فوق، یکی از شیوه‌های تامین مالی، استفاده از ابزارهای موجود در بازار سرمایه (فرا‌بورس و بورس) است. چنانچه شرکتی در نظر داشته باشد که از طریق این بازار، تامین مالی کند، لازم است نماد آن شرکت در بورس یا فرا بورس درج شده و سهام آن در یکی از این دو بازار قابلیت معامله پیدا کند. پذیرش در بورس به مفهوم پذیرش شرایط و الزامات مخصوص به این بازار، تطبیق وضعیت و شرایط اوراق بهادار و ناشر آن با شرایط مندرج در دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، به منظور فراهم شدن امکان معامله اوراق بهادار در بورس است.

او در ادامه در این خصوص اظهار کرد: به دلیل عدم حصول کلیه‌ شرایط لازم جهت پذیرش در بورس، دستیابی سریع و آسان به بازار برای طیف وسیعی از شرکت‌های سهامی عام فعال در کشور، میسر نبوده و لذا محرومیت این دست از شرکت‌ها از مزایای بازار سرمایه متولیان بازار را بر آن داشت تا با ایجاد بازار اوراق بهادار جدید، بورس را برای طیف وسیع‌تری از شرکت‌ها در دسترس نماید. لذا فرا بورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد.

کارشناس بازار سرمایه در توضیح وظایف بورس در تامین مالی شرکت‌ها بیان کرد: پذیرش یا لغو پذیرش اعضا شامل کارگزاران، معامله‌گران، بازار گردانان و مشاوران و مدیران سرمایه‌گذاری، پذیرش یا لغو پذیرش ابزارهای مالی قابل دادوستد در بورس، فراهم آوردن یک سیستم دادوستد مناسب و کارآمد، فراهم آوردن یک سیستم مناسب و کارآمد برای تسویه و پایاپای دادوستد، فراهم آوردن یک سیستم مناسب برای نظارت بر جریان دادوستد، عملیات بازار و فعالیت اعضا، فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم برای توزیع و انتشار اطلاعات مربوط به دادوستد و نیز سایر اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری درباره دادوستد اوراق بهادار صورت می‌گیرد.

حداد‌زاده با اشاره به نقش بورس در سامان‌دهی منابع مالی یادآور شد: بورس اوراق بهادار به عنوان یک بازار منسجم و سازمان یافته، مهم‌ترین متولی جذب و سامان دادن صحیح منابع مالی سرگردان است و با جمع‌آوری نقدینگی جامعه و فروش سهام شرکت‌ها، ضمن به حرکت در آوردن چرخ‌های اقتصاد جامعه از طریق تامین سرمایه‌های موردنیاز پروژه‌ها، کاهش دخالت دولت در اقتصاد و نیز افزایش درآمدهای مالیاتی، منافع اقتصادی چشمگیری به ارمغان می‌آورد و در کنار آن، اثرات تورمی ناشی از وجود نقدینگی در جامعه را نیز از بین می‌برد.

او در خصوص اهمیت نقش بازار برای تخصیص مطلوب منابع اظهار کرد:از نظر اقتصاد خرد، بورس یک نمونه بسیار نزدیک به بازار رقابت کامل است. کالاها در بورس همگن‌اند و به دلیل وجود مقدار زیادی خریدار و فروشنده در آن و همچنین آزادی ورود و خروج نیروها، قیمت‌های تعیین شده بسیار نزدیک به قیمت‌های تعادلی هستند. بورس اوراق بهادار با ایجاد فضای رقابتی به عنوان ابزاری اقتصادی، باعث می‌شود که شرکت‌های سود ده، بتوانند از طریق فروش سهام به تامین مالی بپردازند و برعکس شرکت‌های زیان ده به طور خودکار از گردونه خارج شوند. بدین ترتیب با چنین تفکیکی، بازار می‌تواند به تخصیص مطلوب منابع بپردازد.

کارشناس بازار سرمایه در پایان خاطر نشان کرد: روش‌های تامین مالی از طریق فرا بورس یا بورس به شیوه انتشار سهام جدید و جذب منابع سرمایه‌گذاران از طریق مشارکت در سهام و انتشار اوراق بدهی (اوراق مشارکت، اوراق صکوک، گواهی سپرده خاص و … )صورت می‌گیرد.