‎کارنامه کمی و کیفی حضور زنان در ادوار مختلف مجلس

با توجه به موضوع داغ انتخابات مجلس شورای اسلامی در روزهای اخیر، در ادامه مروری کوتاه بر وضعیت زنان در ادوار قبلی مجلس و بیان انتظارات از ترکیب کنونی نمایندگان منتخب شده است.

بررسی کمیت حضور زنان:
در نمودار زير درصد مقایسه ای حضور زنان و مردان در ادوار مختلف گذشته مجلس ارائه می شود.
 
پیش از این هم در تاريخ یکم اسفند در نوشته‌ای با عنوان«ایران در انتهای رتبه بندی حضور زنان در مجلس» که در سايت اقتصادنيوز منتشر شد، نشان داده شده بود که ايران به لحاظ کمیت و تعداد حضور زنان در مجلس وضعيت مناسبي نداشته و در قعر جدول و در رتبه ١٧٧ از ١٨٨ كشور دارای اطلاعات قرار دارد.

در حال حاضر با توجه به آمار تقریبی زنان راه يافته به مجلس دهم تاكنون كه ٢٠ نفر تخمین زده شده است، ركورد حضور زنان در مجلس شكسته شده و به نظر مي رسد مي توان اميدي در جهت شروع حركت در جهت رسيدن به برابري جنسيتي در این زمینه را حس نمود. لازم به ذكر است برابري جنسيتي در اينجا به منزله حضور زنان به ميزان برابر با مردان در مجلس نيست، بلكه به اين معناست كه شانس حضور هيچ زني به عنوان نماينده در قياس با مردان صرفا به علت جنسيتش كاهش نيابد. كه با توجه به درصد جمعيتي زنان رد صلاحيت شده به نسبت مردان رد صلاحيت شده، اين نابرابري وجود دارد.

در ادامه اگر در مورد كيفيت حضور زنان قضاوتي بخواهد صورت گيرد، مي توان به نكات زير اشاره كرد:

حضور زنان در هیات‌رئیسه مجلس: حضور در هیئت رئیسه در مجالس اول تا نهم فقط یک‌بار برای زنان نماینده ‎اتفاق افتاده است. به دلیل بسیار پایین‌بودن تعداد زنان تا مجلس پنجم ، هیچ‌گونه نماینده زنی در هیات‌رئیسه مجلس حضور نداشت.

برای اولین‌بار، خانم مهندس سهیلا جلودارزاده (نماینده دوره پنجم، ششم و هفتم و احتمالا دهم مجلس شورای اسلامی) منشی هیئت‌رئیسه مجلس ششم شدند. در این زمینه با توجه به سوابق علمی و تجربی زنان منتخب در دوره دهم، امید به حضور پر رنگ تر آنان در در هیئت رئیسه و کمیسیون های مختلف مجلس می رود.

تحصيلات زنان نماينده: سطح تحصیلات زنان نماینده در 9 دوره مجلس روند رو به رشدی را نشان‌ داده است. می توان اینگونه نتیجه گرفت که افزایش سطح تحصیلات زنان بر روند انتخاب رأی‌دهندگان اثرگذار بوده. کمترین سطح تحصیلات نمایندگان زن در حد ششم ابتدایی و بالاترین میزان تحصیلات، دکترای تخصصی بوده است. خوشبختانه زنان منتخب دوره دهم مجلس حائز شاخص های بالای علمی و تحصیلی هستند.

كيفيت قانون گذاری: در اين زمينه اظهار نظر منصفانه نياز به مطالعه عميق تري در نقش زنان مجلسي دارد، بنابراین فقط به نکته کوتاهی پرداخته می شود. متاسفانه برخي زنان ادوار اخير مجلس نه تنها به نفع زنان کار نکردند بلكه نقش موثري در مطرح شدن و تصويب برخي قوانين محدود كننده فعاليت و زندگي زنان داشتند كه اميدواريم اين معضل در مجلس دهم تكرار نشود.

*پژوهشگر اقتصادی و دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس