6 راهکار برای بازار مسکن ایران

به گزارش اقتصاد نیوز ، این مدل پیشنهادی با تکیه بر توانمندسازی هر دو سمت عرضه و تقاضا در بازار مسکن ، شش راهکار کلیدی برای تامین مسکن همه اقشار جامعه با تکیه بر تجربه 11 کشور موفق دنیا را ارائه می‌کند. از میان نسخه شش وجهی پیشنهادهای هبیتات برای بهبود وضعیت دسترسی به مسکن مناسب برای همه اقشار جامعه، سه سیاست مربوط به سمت تقاضا و سه سیاست متناسب با وضعیت عرضه مسکن در کشور طراحی شده است. بنا بر آنچه دیروز مسوولان مسکن کره‌جنوبی، نمایندگان دفتر برنامه اسکان بشر (هبیتات) و مسوولان وزارت راه و شهرسازی تاکید کردند: در حال حاضر برای حل دو معضل اساسی بازار مسکن در ایران این پیشنهادها می‌تواند شرایط را به گونه‌ای تغییر دهد که ضمن ایجاد پوشش مالی مناسب مالی برای تامین مسکن همه اقشار جامعه، هیچ گروهی از برنامه‌های تامین مالی و توانمندسازی در بخش مسکن عقب نماند. مطالعات کارشناسی در حوزه مسکن نشان می‌دهد در حال حاضر سیاست‌های تقویت سمت تقاضای مسکن معطوف به بخشی از دهک 4 تا حداکثر دهک 6 درآمدی است؛ این در حالی است که هم اکنون حدود 40 درصد از اقشار جامعه که عمدتا متعلق به دهک‌های پایین درآمدی (دهک‌های یک تا سه و بخشی از دهک چهار) هستند در وضعیت محرومیت کامل از تسهیلات بانکی برای تامین مسکن به سر می‌برند. توصیه‌های کارشناسی هبیتات برای حل مشکلات مسکن از طریق توانمندسازی سمت عرضه مسکن، عمدتا به حمایت‌های مستقیم و غیر مستقیم از سازندگان مربوط می‌شود. مدیران و کارشناسان هبیتات به مسوولان مسکن ایران پیشنهاد کردند از طریق سه سیاست کاربردی می‌توانند سمت عرضه مسکن را به نفع حل مشکلات موجود در مسیر ساخت واحدهای مسکونی مورد تقاضا در بازار مصرف توانمند کنند. اولین پیشنهاد، به اعطای یارانه‌های مختص تامین خدمات در بخش مسکن به سازندگان برمی‌گردد؛ به این صورت که دولت از محل یارانه‌ها و منابع ناشی از بازپرداخت تسهیلات داده شده به متقاضیان مسکن در دوره‌های قبلی، منابعی را برای کمک به تقویت بنیه مالی سازندگان به خصوص آن دسته از سازندگانی که ساخت و سازهای خود را با نیاز فعلی بازار مصرف هماهنگ و منطبق می‌کنند، اختصاص دهد. پیشنهاد دوم، سیاست ایجاد اتصال مستقیم و بدون واسطه سازندگان به کارخانه‌های تولیدکننده مصالح ساختمانی است؛ تجربه کشورهای موفق در این زمینه نشان می‌دهد در مواردی که دولت‌ها این سیاست را به کار بسته‌اند حذف روند واسطه‌گری از بازار خرید و فروش مصالح ساختمانی منجر به کاهش قابل توجه هزینه ساخت مسکن و در نتیجه قیمت تمام شده آن شده است. مسوولان دفتر هبیتات در سومین توصیه خود به دولت ایران برای توانمندسازی سمت عرضه مسکن تاکید می‌کنند: سیاست‌های اعطای وام و تسهیلات باید برای هر دو عامل موثر در ساخت مسکن اعم از «تولیدکننده مصالح» و «سازنده مسکن» اعمال شود؛ به این ترتیب در راستای حمایت از سمت عرضه، نه تنها لازم است دولت به سازندگان تسهیلات بانکی بدهد، بلکه لازم است به تولیدکنندگان مصالح ساختمانی هم وام در گردش بدهد. سه توصیه دیگر هبیتات برای حل مشکلات مسکن در کشور، مربوط به سمت تقاضا و توانمندسازی همه متقاضیان مصرفی است.

کارشناسان بین‌المللی دفتر اسکان بشر سازمان ملل دیروز به مسوولان وزارت راه وشهرسازی توصیه کردند: برای توانمندسازی متقاضیان مسکن، لازم است سازوکاری طراحی شود که تسهیلات بانکی به همه متقاضیان تعلق بگیرد و هیچ گروهی –به خصوص دهک‌های کم درآمد – از این تسهیلات محروم نماند. پیشنهاد دوم به محرومیت‌زدایی گروه‌های کم‌درآمد به خصوص دهک‌های یک تا 3 از دسترسی به وام مسکن برمی‌گردد؛ براساس این پیشنهاد دولت می‌تواند با تاسیس «صندوق ضمانت بازپرداخت تسهیلات مسکن»، با استفاده از منابع دولتی، ناتوانی گروه‌های کم درآمد برای بازپرداخت وام بانکی را پوشش دهد. در عین حال، دولت می‌تواند با پیاده‌سازی مدل واگذاری مسکن پلکانی (واگذاری واحدهای مسکونی نیمه‌تمام البته در حد سکونت) و کمک تدریجی به گروه‌های کم درآمد برای تکمیل این واحدها در مدت زمان مشخص و همچنین واگذاری واحدهای مسکونی اجاره‌ای، سومین سیاست پیشنهادی برای توانمندسازی سمت تقاضای مسکن را اجرایی کند.