شاغلانی که کمتر کار می‌کنند + جدول
آمارها نشان می‌دهد که میانگین ساعات کاری افراد از سال 1392 شیب نزولی به خود گرفته است؛ این در شرایطی است که اقتصاد کشور سمت و سوی اشتغالزایی داشته است.
اگرچه با این آمارها، همچنان افراد در زمره شاغلان قرار دارند؛ چراکه نحوه محاسبه نرخ بیکاری در کشور براساس یک ساعت کار در هفته است. سید نعمت‌الله میرفلاح‌نصیری، رییس مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار شهریورماه امسال در تشریح دلایل تعریف فرد شاغل با معیار «یک ساعت کار»در هفته عنوان کرد: «تعداد این گروه از شاغلان بسیار ناچیز است و تاثیر چندانی بر نرخ اشتغال و بیکاری ندارد.»
براساس گزارش وی، «طبق استاندارد سازمان بین‌المللی کار(ILO) تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر که در زمان مرجع حداقل یک ساعت کار کرده باشند، شاغل محسوب می‌شوند.» در ایران نیز تعداد شاغلان با همین معیار سنجش می‌شود. در این مدت افراد مختلفی نسبت به این تعریف عکس‌العمل نشان داده و محل مناقشه موافقان و مخالفان بسیاری شده است. اما لین ویلیامز، رییس سابق اتحادیه کارگران متحد فولاد آمریکا معتقد است که «ما اکنون باید به ساعت‌های کمتر کار بیندیشیم تا کارگران به نوعی در افزایش بهره‌وری شریک شوند.»
براساس استانداردهای بین‌المللی، مطلوبیت میزان انجام کار، حدود ۴۰ ساعت در هفته است؛ اگرچه این میزان برای انواع فعالیت‌ها نمی‌تواند مطلوبیت داشته باشد و کارفرمایان باید مدت زمان کار کارکنان را تنظیم کند که در این خصوص باید سلامت، ایمنی و مسئولیت خانوادگی شاغلان مد نظر قرار گیرد؛ به طوری که بعضی از کشورها ۳۰ تا ۴۴ ساعت کار در هفته را اشتغال کامل می‌دانند.
با این تفاسیر، گزارش‌ها درباره روند تغییر ساعات کاری در سال‌های گذشته نشان می‌دهد مشابه جمعیت شاغل، ساعات کاری نیز طی سال‌های اخیر افزایش نیافته است.
طبق محاسبات مرکز پژوهش‌های مجلس، متوسط ساعات کاری هر فرد در هفته در سال‌های 1384 تا 1395 تقریبا روندی نزولی داشته و بیشترین مقدار طی این سال‌ها مربوط به سال 1384 برابر با 49.4 ساعت و کمترین مقدار مربوط به سال 1395 برابر با 46.1 ساعت است. به عبارتی، به طور متوسط طی 12 سال مورد بررسی 3.1 ساعت از میزان ساعات کاری شاغلان در طول هفته کم شده است. همچنین متوسط ساعات کاری در میان مردان شهری بیشتر از مردان روستایی است؛ درحالی که در مورد زنان، روستایی‌ها میانگین ساعات کاری بیشتری نسبت به شهری‌ها دارند.
بر این اساس، گزارش‌ها نشان می‌دهد که میانگین ساعات کاری هر فرد در طول هفته در سال 1384 حدود 49.4 ساعت، در سال 1385 حدود 48.8 ساعت، در سال 1386 حدود 49.1 ساعت و 1387 حدود 48.5 ساعت است.
از سوی دیگر، بنا به آمارها میانگین ساعات کاری هر فرد در طول هفته در سال 1388 حدود 47.4 ساعت، در سال 1389 حدود 47 ساعت، در سال 1390 حدود 47.5 ساعت و در سال 1391 حدود 47.4 ساعت بوده است.
بنا به این گزارش، میانگین ساعات کاری هر فرد در سال 1392 حدود 47.8 ساعت، در سال 1393 حدود 47.2 ساعت، در سال 1394 حدود 46.8 ساعت و در سال 1395 حدود 46.1 ساعت بوده است.
بر این اساس، گزارش‌ها نشان می‌دهد سهم شاغلانی که در هفته بین 45 تا 49 ساعت کار کرده‌اند، بیش از سایر شاغلان است و تعداد این افراد طی 12 سال 1384 تا 1395 افزایشی بوده است؛ در حالی که در ساعات کاری بیش از 70 ساعت در هفته، تعداد شاغلان کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر، کمتر از یک‌چهارم شاغلان کشور کمتر از 45 ساعت در هفته کار می‌کنند.
