فروش پیراهن؛ ثروتی که باید وارد چرخه فوتبال شود
به گزارش اقتصاد نیوز وبه نقل از بازار ورزش، خریدن البسه تیم ملی از آدیداس، آن هم برای جام جهانی که همه تیم‌های کوچک و بزرگ دنیا نه تنها پولی برایش پرداخت نمی‌کنند بلکه از این طریق درآمدزایی دارند، بحثی است تکراری. شاید تنها موردی که باید پیگیری کرد این است که ادعای فدراسیون مبنی بر درآمدزایی از طریق فروش پیراهن صحت دارد دارد یا نه و اگر دارد محقق شده یا خیر.
در بررسی این سو مدیریت اما می‌توان به وضعیت تامین لباس و تجهیزات ورزشی در داخل کشور هم پرداخت.
سالیان سال است باشگاه‌های فوتبال تولیدی‌های پوشاک ورزشی پیراهن، گرمکن و مایحتاج مرتبط باشگاه‌ها را از طریق فروش محصولات خود تامین می‌کنند و جز چند مورد انگشت‌شمار، اغلب باشگاه‌ها البسه مورد نیاز خود را خریده‌اند.
این در حالی است که همین باشگاه‌ها، درآمد قابل توجهی از اسپانسرهای روی پیراهن خود کسب می‌کنند. حامیان روی پیراهن از طرق مختلف سعی دارند روی پیراهن باشگاه‌ها قرار بگیرند تا در انواع تصاویر تلویزیونی از جمله پخش‌های زنده، اخبار ورزشی، برنامه‌های تلویزیونی (مثل نود، ورزش و مردم و …) و سایر رسانه‌ها مثل نشریات، خبرگزاری‌ها، شبکه‌های اجتماعی و… بیشتر و بیشتر دیده شوند.
این فرهنگ اما هرگز درباره تولیدی‌های ورزشی جا نیفتاده است. برند تولیدی‌های ورزشی اگرچه روی پیراهن بازیکنان باشگاه‌های ایران قرار می‌گیرد و به اندازه همه اسپانسرهای روی پیراهن باشگاه‌ها (حالا در ابعادی کوچک‌تر) دیده می‌شود، اما هنوز طرفین معامله (تولیدی‌ها و باشگاه‌ها) توجیه نشده‌اند که بابت این بازتاب گسترده، باید حق باشگاه‌ها که بهانه اصلی دیده شدن برندها هستند پرداخت شود.
دلایل مختلفی هم وجود دارد. پای صحبت تولیدی‌ها که بنشینید بهانه‌ای منطقی دارند. آن‌ها تبلیغ می‌کنند که فروش داشته باشند. وقتی فروش ندارند هزینه بازاریابی توجیهی ندارد. لذا مشتریان آن‌ها اصلا باشگاه‌ها هستند. وقتی هوادار در منیریه ده‌ها کپی پیراهن باشگاه مورد علاقه‌اش را با قیمت‌های مختلف پیدا می‌کند، چرا بیاید جنس اصلی که باشگاه از آن استفاده می‌کند را بخرد؟
این دلیل شاید روزی درست بوده اما عجیب این است که نه باشگاه‌ها و نه تولیدی‌های ایرانی هرگز نتوانسته‌اند به راهکار مشترکی برسند. همه نشسته‌اند تا قانون علاوه بر رعایت کپی رایت، آن را به سختی اعمال هم بکند. بی آن که تلاشی از سوی تولیدی‌ها و باشگاه‌ها دیده شود.
خلا قانونی وجود ندارد
یکی از سوتفاهم‌ها (بهانه‌ها) این است که خلا قانونی وجود دارد. این مساله صحت ندارد. مالکیت برند و حق مولف کاملا در قانون اساسی ایران دیده شده است. در ضمانت اجرا ضعف وجود دارد ولی اگر باشگاه فوتبال و تولیدی پوشاک ورزشی صرفا تصمیم بگیرند در راستای اجرای آن بکوشند، با یک عزم مشترک نه چندان پیچیده می‌توانند نتیجه بگیرند. بحث اینجاست که دو طرف توجیه شوند که برای هر دو سودده است. گاهی البته توجیه هستند و فقط شاید حوصله اجرای آن را ندارند.
چارت بالا نشان می‌دهد البسه هر باشگاه از سوی چه برندی تامین می‌شود. مروژ تامین‌کننده یک چهارم باشگاه‌های لیگ برتر است. استارت ۳ تیم دارد و سایر برندها ۲ تیم. جوما نیز تامین‌کننده البسه باشگاه پرسپولیس، قهرمان دو فصل اخیر لیگ برتر ایران است.
وظیفه باشگاه چیست؟
اولین قدم که ۹۰ درصد باشگاه‌ها (و تولیدی‌های تامین‌کننده) از انجام آن عاجز هستند ارائه ساده و آسان محصولات باشگاه‌شان است.
تنها باشگاه‌هایی که دسترسی به پیراهن، گرمکن و سایر محصولات مرتبط با آن‌ها راحت‌تر است باشگاه پرسپولیس و اسپانسرش خوما (در ایران جوما) و صنعت نفت آبادان است.
وبسایت باشگاه پرسپولیس اگرچه فروش آنلاین پیراهن ندارد، اما لینکی دارد به وبسایت «متین اسپرت» که از آن طریق همه محصولات مربوط به پرسپولیس آنلاین به فروش می‌رسد. البته هزینه ارسال پای مشتری است که خود از مشکلات بازاریابی آن به شمار می‌رود اما آدرس فروشگاه و محل خرید حضوری نیز در آن درج شده است. هوادار پرسپولیس صرفا کافی است وارد وبسایت شود، روی بنر مربوطه کلیک کند، لباس مد نظرش را آنلاین سفارش دهد و آن را تحویل بگیرد. «بازار ورزش» تلاش کرد با مدیران متین اسپرت، نماینده جوما در ایران درباره رضایت‌شان از حمایت از پرسپولیس، توقعات‌شان از بازار و باشگاه و مدل فعالیت گفتگو کند که تمایلی از سمت مدیران این شرکت دیده نشد.
صنعت نفت آبادان هم علاوه بر افتتاح یک فروشگاه رسمی در شهر آبادان، امکان فروش آنلاین با پشتیبانی ۲۴ ساعته و ارسال رایگان را از طریق خود وبسایت ایجاد کرده است.
در مورد پرسپولیس، حامی البسه (جوما) برای فروش تلاش می‌کند در حالی که خود باشگاه بیشتر می‌تواند از این پتانسیل استفاده کند و درباره صنعت نفت، خود باشگاه تلاش خوبی می‌کند اما تولیدی مجید بازاریابی منسجمی انجام نمی‌دهد.
بقیه باشگاه‌ها، اما چنین حالتی ندارند. باشگاه استقلال در ۲۰ فروردین سال ۱۳۹۶ خبری روی خروجی وبسایتش قرارداد با مبنی بر فروش پیراهن های شرکت لی نینگ. اما جز دو آدرس یکی در منیریه و دیگری در شهرک غرب، هیچ توضیح دیگری برای فروش پیراهن‌های باشگاه اعلام نکرده بود. جالب است که هواداران پرشمار این باشگاه، راه درآمدزایی را از طریق کامنت‌گذاری زیر همین خبر به مدیران باشگاه نشان دادند. ده‌ها کامنت از سراسر ایران زیر این خبر وجود دارد و درخواست فروش آنلاین و ارسال به تمام نقاط کشور دیده می‌شود.
در حالی که وبسایت شرکت «اسپرت برند» که خود را نماینده رسمی لی نینگ در ایران معرفی می‌کند پوشاک باشگاه استقلال را به صورت آنلاین می‌فروشد اما در این وبسایت اثری از پیراهن‌های تراکتورسازی وجود ندارد. در خبر مربوط به سایت باشگاه استقلال البته اسمی از شرکت «اسپرت برند» آورده نشده و وبسایت فروشگاهی اماراتی به نام «اونیو وی» معرفی شده است.
باشگاه استقلال در خود این خبر توضیح داده که ۱۵ درصد از قیمت فروش هر پیراهن به این باشگاه اختصاص می‌یابد. مدیران باشگاه استقلال مدعی‌اند این تیم ۲۰ تا ۳۰ میلیون هوادار دارد. تصور کنید از این تعداد فقط و فقط یک میلیون نفر بخواهند این پیراهن را بخرند. قیمت پیراهن را ۲۵۰ هزار تومان در نظر بگیرید. یعنی از هر پیراهن ۳۷ هزار ۵۰۰ تومان به باشگاه می‌رسد. ضرب در یک میلیون به عدد شگفت‌انگیز ۳۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان می‌رسید. بدهی‌های باشگاه استقلال طی سالیان سال ۳۰۰ میلیارد تومان است و خطر لغو مجوز باشگاهی AFC و عدم حضور در لیگ قهرمانان آسیا هر سال حس می‌شود، با چند سال فروش مستمر و موفق پیراهن، نه تنها این بدهی هرگز به وجود نمی‌آمد بلکه باشگاه می‌توانست کاملا سودده باشد و با سرمایه‌گذاری، به موفقیت‌های غیرقابل تصوری در عرصه ملی و بین‌المللی برسد.
فقط کافی است باشگاه‌های ایرانی همانقدر که روی ارسال اعداد ۶ و ۴ و ۳ برای سامانه‌های هواداری که اسپانسر روی پیراهن‌شان شده است، روی فروش پیراهن‌هایشان و معرفی تولیدی‌هایشان سرمایه‌گذاری کنند. وقتی باشگاه‌ها درک درستی از درآمد قابل توجه از فروش پیراهن و سایر اقلام تجاری‌شان داشته باشند، روی آن تمرکز می‌کنند، تولیدی‌ها هم به سود می‌رسند، آن وقت دیگر نه فقط لازم نیست البسه مورد نیاز باشگاه‌شان را بخرند، بلکه می‌توانند بابت تبلیغاتی که انجام می‌دهند، از تولیدی‌ها پول هم بگیرند. تولیدی‌ها هم با درآمدی که کسب می‌کنند، دیگر بهانه‌های کنونی برای هزینه نکردن برای برندینگ و تبلیغات را ندارند.
وظیفه تولیدی چیست؟
مشکل دیگر تنبلی و انفعال غیرقابل درک تولیدی‌هاست. همانقدر که باشگاه‌ها تلاشی نمی‌کنند، تولیدی‌ها هم قدمی برنمی‌دارند. سری بزنید به سایت تولیدی مجید (مروژ). این شرکت سرشناس که در ورزش تولیدات گسترده‌ای دارد تولیدکننده پوشاک ۴ باشگاه لیگ برتری است. ۲۵ درصد لیگ برتر در اختیار این تولیدی قرار دارد. اما سری بزنید به وبسایت رسمی این تولیدی. نمی‌توانید پوشاک صنعت نفت آبادان با آن همه هوادار پرشور، ذوب‌آهن با تعداد قابل توجهی هوادار اصفهانی، پارس جنوبی جم و گسترش فولاد را پیدا کنید. همانقدر که باشگاه‌ها (به جز صنعت نفت) به فروش پیراهن‌هایشان بها نمی‌دهند، تولیدی مجید هم اهمیتی به فروش محصولاتش نمی‌دهد. چون باشگاه را مشتری می‌بیند و تولیداتش را به باشگاه می‌فروشد. آن وقت این توقع وجود دارد در مختصاتی بزرگ‌تر، فدراسیون فوتبال ایران برای البسه تیم ملی حامی جذب کند.
باشگاه صنعت نفت به عنوان تنها نمونه‌ای است که هم از طریق وبسایت این باشگاه، فروشگاه آنلاین تمام اقلام تبلیغاتی و تجاری صنعت نفت آبادان از جمله پیراهن‌های تیم که تولید شرکت مجید است به فروش می‌رسد و هم از طریق فروشگاه رسمی صنعت نفت در شهر آبادان. البته این کار هم توسط باشگاه انجام می‌شود و کمپانی مجید در فروش البسه صنعت نفت فعالیت چندانی ندارد.
استارت تامین‌کننده پیراهن‌های سایپاست و مجید برای صنعت نفت تولید می‌کند
جالب است که این تولیدی‌ها به باشگاه‌ها هم فشار نمی‌آورند. لی‌نینگ برند بسیار سرشناسی است. در تنیس، حامی ورزشکاران بزرگی از جمله مارین چیلیچ، قهرمان کروات گرنداسلم اوپن امریکاست. در فوتبال و بسکتبال نفوذ و اعتبار زیادی کسب کرده، اما نماینده درستی در ایران ندارد. یا اگر دارد فعالیت درستی انجام نمی‌دهد.
لوگوی لی نینگ روی پیراهن دو باشگاه بزرگ و پرطرفدار استقلال و تراکتورسازی است. سایت استقلال که بی‌کیفیت‌ترین لوگوی لی‌نینگ را در گوشه‌ای از وبسایتش گذاشته و هیچ لینکی به هیچ وبسایتی ندارد. وبسایت تراکتورسازی هم شما را لینک می‌کند به وبسایت اصلی لی‌نینگ. جایی که محصولات بسکتبال این شرکت در امریکا به فروش می‌رسد و قرار نیست اثری از پیراهن‌های تراکتورسازی باشد. شما فکر می‌کنید تبریزی‌ها اگر دسترسی راحت به پیراهن اصلی لی‌نینگ که ویژه تراکتورسازی تولید می‌شود داشته باشند آن را نمی‌خرند؟ اگر بله از تعصب و علاقه‌شان به باشگاه خبر ندارید.
یوسف‌جامه، یکی دیگر از تولیدی‌های حاضر در لیگ برتر است. لوگوی یوسف جامه روی پیراهن پیکان و سپیدرود قرار دارد. این فرضیه که پیکان هواداری برای خرید پیراهن ندارد، درباره سپیدرود صدق نمی‌کند. هواداران باشگاه گیلانی آنقدر هستند که کافی است پیراهن تیم مورد علاقه‌شان را در فروشگاهی در رشت ببینند.
لوگوی یوسف‌جامه روی پیراهن سپیدرود و آل‌اشپرت روی پیراهن فولاد خوزستان مشخص است
این داستان برای سایر برندها یعنی اول‌اشپرت (نفت تهران و فولاد)، پیک (سپاهان و پدیده)، استارت (سایپا، استقلال خوزستان و سیاه‌جامگان) هم صدق می‌کند. هیچ تلاش درستی، هیچ فروش درستی و خط کشیدن روی یک سرمایه‌گذاری برد برد.
عزم مشترک
پرسپولیس و استقلال در سراسر ایران طرفدار دارند. دریغ اما از افتتاح یک فروشگاه رسمی. فروشگاهی که اقلام تجاری مربوط به باشگاه را بفروشد. از لباس بازی و تمرین و گرمکن گرفته تا سایر تی‌شرت‌های هواداری. از ماگ و فنجان گرفته تا کلاه و شال و لوازم التحریر. فیلم‌ها و اقلام چندرسانه‌ای مربوط به باشگاه‌ها.
نه فقط پرسپولیس و استقلال، که تیم‌های شهرستانی پرطرفدار نیز به چنین پایگاهی نیاز دارند. اگر تولیدی‌ها فکر می‌کنند مردم برای خرید لباس حاضرند تا منیریه بروند، تا چنین فروشگاه‌هایی با جان و دل می‌روند. ارائه درست و مشترک تولیدی البسه و باشگاه‌ها، محلی امن و مطمئن برای فروش لباس اوریجنیال است.
باشگاه‌ها بیش از تولیدی‌ها می‌توانند از حقوق مالکیت برند خود استفاده کنند. آن‌ها می‌توانند تولیدی‌های متفرقه را که از طریق درج لوگو و نام باشگاه‌شان روی پیراهن اقدام به فروش اجناس خود می‌کنند را از طریق طرح دعوا و شکایت پیگیری و جریمه کنند. فقط به پیگیری نیاز دارد. سود مالی نهفته در چنین اقدامی، هزینه پیگیری را توجیه می‌کند. تولیدی‌ها هم اگر طی قراردادی (همان اسپانسرشیپ) حق استفاده از لوگو و نام باشگاه را می‌گیرند، می‌توانند در این پیگیری به باشگاه کمک کنند.
فراموش نکنید با تمام قوانینی که مربوط به حقوق مالکیت برند، حقوق مربوط به انتشار (کپی رایت) و غیره در دنیا لحاظ شده جنس تقلبی پیدا نمیشود. کافی است سری به خیابان‌های مادرید، میلان و لندن بزنید. پیدا کردن لباس تقلبی (fake) اصلا کار سختی نیست. اما وقتی لباس اوریجینال به راحتی در دسترس باشد، کدام هوادار واقعی است که جنس تقلبی را به اصل ترجیح دهد؟
تعادل قیمت، دسترسی راحت به لباس، بازاریابی بهتر و جذاب‌تر، ارائه ارزش افزوده مناسب و سایر پیشنهادات و آفرهای جذاب می‌تواند در نهایت فروش پیراهن را بالا ببرد و با همه کاستی‌ها، برای باشگاه و تولیدی کسب درآمد داشته باشد.
باشگاه‌ها می‌توانند به تولیدی‌ها برای فروش بیشتر کمک کنند و آن وقت از آن‌ها حق فروش یا لااقل پیراهن رایگان دریافت کنند.
وقتی باشگاه‌ها مردم را به تراکنش از طریق سامانه‌های هواداری ترغیب می‌کنند تا هم اپراتورهای فروش بیشتری داشته باشند و هم خود باشگاه‌ها از این فروش منتفع شوند، این کار برای فروش پیراهن در مقیاسی کوچک‌تر شدنی است.
خرده فروشی
جالب اینجاست که دیجی‌کالا محصولات اوریجینال دو باشگاه پرسپولیس و استقلال را با قیمت‌هایی به مراتب پایین‌تر از آن چه در شنیده می‌شود به فروش می‌رساند. در رابطه با استقلال نکته عجیبی که وجود دارد این است که این فروشگاه آنلاین مدعی است پیراهن فروشی استقلال همانی است که بازیکنان در روز مسابقه می‌پوشند اما اسپانسر روی پیراهن ندارد. در حالی که محصولات مربوط به پرسپولیس با لوگوی ایرانسل روی آن به فروش می‌رسد.
