کنایه محمد مهاجری به مصباح یزدی: به‌جای توبه از برجام، بابت طلبکاری از نظام توبه کنیم
به گزارش اقتصادنیوز، این روزنامه در ادامه نوشت: ما باید بابت مذاکره با امریکا و همچنین توافق برجام به درگاه حضرت حق توبه کنیم و این در حالی است که مخاطب سخنان آیت‌الله مشخص نیست زیرا برجام تصمیم کلی نظام بوده و علاوه بر دولت مجلس و شورای نگهبان هم در آن سهیم بوده‌اند. نباید فراموش کرد به ثمر نشستن برجام تصمیم کل نظام بود. البته در انجام هر مذاکره‌ای می‌توان مدعی شد نتیجه بهتری نیز امکان حصول داشته است اما نتیجه مذاکرات ایران و ١+٥ بهترین نتیجه‌ای بود که حاصل شده حال اگر یک طرف این توافق بدقولی کرده و زیر قرارداد زد، تمام طرفین باید توبه کرده و اظهار ندامت کنند؟ به هر حال در مذاکره اصل این است که نمی‌توانید وارد شرایط برد-باخت شوید. مذاکره باید برد-برد باشد. ایران توانست در برابر پنج کشور قوی دنیا استدلال‌های خود را بیان و تحمیل کند و حقانیت خود را به اثبات برساند. به نظر می‌رسد مخاطب سخنان آیت‌الله مصباح‌یزدی دولت باشد اما باید توجه کرد که دولت تنها مجری سیاست‌های کلان نظام بوده است. همه مسوولان ارشد و افکار عمومی کمک کردند تا دستاورد برجام به بار بنشیند؛ بنابراین این توافقنامه دستاورد کل نظام بود نه یک جناح یا یک دولت که امروز برخی از طرف جریان منتقد دولت خواهان استغفار و استغاثه شده‌اند. در فقه اسلامی «توبه» به معنای بازگشت است. در منابع فقهی، اقسام گناهان و طریق توبه از هریک و نیز اثر توبه در کیفرهای دنیوی مطرح شده است.
بر این اساس، در ابتدا تعیین می‌شود که گناه صرفا در محدوده حق‌الله است یا علاوه بر آن جنبه حق‌الناس نیز دارد. حق‌الله مربوط به اموری می‌شود که میان بنده و معبود است و حق‌الناس، حقی است که یک بنده بر گردن بنده دیگری دارد حال آنکه آیا «برجام» حقی از مردم ایران را ضایع کرده باشد برعهده اهل فن است. محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا معتقد است توبه امری مذهبی است که میان بنده و پروردگار است و نباید به آن رنگ و بوی سیاسی داد. مهاجری می‌گوید اگر قرار بر توبه باشد، به جای برجام از طلبکاری از نظام باید توبه کرد.
مدتی است واژه توبه سیاسی به ادبیات سیاسی ایران اضافه شده است. پیام این واژه‌سازی برای مردم چیست؟
کلمه توبه یک بار مذهبی و شرعی دارد که بار معنایی آن با آنچه این روزها به عنوان توبه سیاسی مطرح می‌شود، متفاوت است. موضوع توبه تنها نزد خداوند بوده و یک موضوع شخصی است که شرایط خاصی را می‌طلبد زیرا انسان باید در شرایط روحی ویژه‌ای به خداوند قول دهد که اشتباه خود را تکرار نمی‌کند. مدتی است برخی افراد توبه سیاسی را به معنای توبه شرعی مطرح کرده‌اند که به عقیده میان این دو توبه تفاوت بسیار بوده و فقط یک تشابه اسمی در این میان رخ داده است زیرا بار معنایی این دو کلمه کاملا با هم متفاوت است.
از نظر شما توبه سیاسی به چه معنا است؟
هر انسانی در هر اموری امکان دارد دچار اشتباه شود و طبیعتا فردی که وارد کار سیاسی می‌شود از این موضوع مستثنا نیست زیرا هیچ انسانی نمی‌تواند ادعا کند که وارد کار سیاسی شده و تمام کار‌های او درست بوده است. هیچ فردی جز معصومین(ع) از خطا و اشتباه بری نیست. مدتی است برخی افراد درباره اتفاقات سیاسی اخیر مانند برجام یا اتفاقات سال ٨٨ می‌گویند مسببین این اتفاقات باید در پیشگاه مردم توبه کنند که موضوع درستی نیست. انسان در فرآیند فعالیت‌های سیاسی خود اقداماتی را انجام می‌دهد که آنها با وضعیتی که برای خود پیش می‌آید مرتبط بوده و ممکن است واکنش‌هایی داشته باشد که بعدها از کرده خود پشیمان شده و بخواهد معذرت‌خواهی یا توبه کند. به عقیده من این عذرخواهی از اشتباه، خود یک اشتباه محسوب می‌شود بنابراین در فضای سیاسی، توبه سیاسی به آن معنا که ما بخواهیم با توبه شرعی یکسان‌سازی کنیم دو موضوع جدا از هم است. اگر کسی در حزبی عضو شده، به یک کاندیدا رای داده یا اقدامات سیاسی از این دست انجام داده باشد، در زمان انجام آن فعل از نظر خودش کار درستی کرده است اما اگر در آن زمان نفهمیده کاری که انجام می‌دهد درست بود باید به عقل چنین آدمی شک کرد. در فعالیت سیاسی افراد چون با اوضاع و احوال وقت جامعه مرتبط است امکان اشتباه وجود داشته و توبه سیاسی معنایی ندارد بنابراین توبه در فعالیت‌های سیاسی نیز امری شخصی بوده و کسی نمی‌تواند بگوید که فلان شخص بابت انجام یک فعلی باید توبه کند.
اگر شما مسوول بودید و قصد توبه داشتید، از چه اقدام سیاسی توبه می‌کردید؟ آیا برجام در فهرست شما برای توبه وجود دارد؟
من همچنان معتقدم برجام یکی از درخشان‌ترین، پرافتخار‌ترین، شجاعانه‌ترین و قابل دفاع‌ترین کارهایی است که در جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. اینکه متصور شویم من یا هرکس دیگری از روی ترس گوشه‌گیر شده و از حضور در جامعه امتناع بورزد، نامش شجاعت نیست. اگر فردی از ترس در پستو قایم شود، حق ندارد افرادی که در مقابل دشمن سینه سپر کرده و شکست می‌خورند را ملامت کند. قطعا شکست با سینه ستبر در برابر دشمن بسیار جایگاه بالاتری نسبت به مخفی شدن در پستو دارد. قبل از انقلاب افرادی بودند که اعتقادی به مبارزه با رژیم پهلوی نداشته و داستان مشت و درفش را مطرح می‌کردند اما همین افراد این روزها سینه چاک انقلاب شده‌اند. در عرصه بین‌الملل هزار و یک اتفاق رخ می‌دهد و ممکن است در این اتفاقات شکست بخوریم اما قطعا ارزش این شکست از آدم‌هایی که در تابستان مقابل کولر و در زمستان زیر کرسی نشسته و کاری نمی‌کنند، بالاتر است. در موضوع برجام مسوولانی پای میز مذاکره رفته و امتیازاتی گرفته و امتیازاتی دادند. حداقل دستاورد این مسوولان آن است که ایران نزدیک به چهار سال تیتر یک اخبار دنیا بود و این یک افتخار بزرگ است اما متاسفانه فردی که حتی کلمه‌ای با دوستان خود نمی‌تواند صحبت کند و تحمل دوستان خود را ندارد، منتقد برجام شده است. به نظر من برجام از موضوعات به‌شدت
قابل دفاع است.
باید از طلبکاری از نظام و انقلاب توبه کرد. باید از اسراف، تندروی و فساد توبه کرد. باید از اقدامات ضداخلاقی که به نام انقلاب انجام دادیم، توبه کرد. من اگر قرار باشد روزی توبه کنم، اگر مرتکب یکی از این اقدامات شده باشم، توبه می‌کنم.
به نظر شما مطرح کردن مفاهیمی از این دست در شرایط کنونی چه کارکردی دارد؟
معمولا افرادی که این موضوعات را مطرح می‌کنند تنها به دنبال مصرف داخلی این اظهارات آن هم نه در بعد ملی بلکه در بعد جریان خود هستند. شما تصور کنید یک عملیاتی انجام می‌شود که خروجی آن شکست است. هنر آن است که از عملیات شکست خورده، یک پیروزی را تصویر کنید. در موضوع برجام مگر محمدجواد ظریف به تنهایی این مهم را انجام داده است؟ کلیت نظام پای این موضوع ایستاد و درست نیست که انگشت اشاره به سمت یک یا دو نفر نشانه رود. من اعتقادی به شکست برجام ندارم اما بر فرض محال اگر برجام شکست هم خورده باشد، مردانگی آن است که از عملیات شکست خورده دفاع کنیم. در ٨ سال دفاع مقدس برخی عملیات‌های ایران به‌صورت کامل شکست خورد اما همان عملیات شکست خورده باعث افتخار بسیاری از فرماندهان و مسوولان است.
