چرا بازار خودرو با رکود و کاهش قیمت مواجه شد + پیش‌بینی آیند
اگر سری به جمعه‌بازار خودروی چیتگر تهران زده باشید؛ دریایی از خودروهای ایرانی و خارجی، صفر و کار کرده، تمیز و سالم می‌بینید که هیچ خریداری ندارند و فروشنده‌ها مایوس و ناامید از فروش دنبال سایه‌ای برای فرار از گرمای تابستان هستند.
برخی گزارش‌های محلی نشان می‌دهد حتی خودروهایی مانند پراید و پژو ۴۰۵ در این بازار مشتری ندارند و خودروهای ایرانی نسبتا پر طرفدار و شیک‌پسندی مانند دنا اگرچه با افت قیمت روبرو شدند و ایران خودرو هیچ خروجی به بازار ندارد؛ باز هم خریدار ندارند.
چرا بازار خودرو به یکباره وارد کاهش قیمت‌ها و رکود کنونی شد؟
در اواسط اردیبهشت ماه شاهد بیشترین قیمت خودروها در سال ۹۸ تا کنون بودیم. پژو ۴.۵ تیوفایو به بالای ۱۰۰ میلیون تومان رسید و پژو پارس سال مرز ۱۲۰ میلیون تومان را رد کرد. رنو ال ۹۰ نیز قیمت‌های ۱۷۰ و ۱۸۰ میلیون تومانی پیدا کرد.
اما ناگهان و با شروع خردادماه شاهد روند کاهشی قیمت‌های خودرو بودیم تا جایی که در اواخر خردادماه، خودروهای ایرانی گاها تا ۱۰ میلیون تومان حباب خالی کردند و اکنون در تیرماه هیچ خرید و فروشی صورت نمی‌گیرد.
ظاهرا مردم توان خرید ندارند و دلالان آتش بس اعلام کردند. افرادی که تحت فشار هستند و برای پاس کردن چک، خرید خانه، تمدید اجاره خانه یا خرید ماشین جدید نیاز مبرم به فروش خودرو پیدا کرده‌اند؛ به شدت دنبال مشتری هستند ولی کسی خریدار نیست.
حداقل می‌توان چند دلیل برای وضعیت کنونی بازار خودرو در تابستان ۹۸ برشمرد:
بیشتر معاملات بازار خودرو یا خرید و فروش‌ها توسط برای مصرف‌کننده واقعی صورت نمی‌گرفت و دلالی بود. اما کم‌کم این بازار اشباع شد و هریک از خودروها تا سقف قیمت خود افزایش یافت؛ به طوری‌که دیگر خریدار واقعی نمی‌توانست وارد این بازار شود و خودروها روی دست معامله‌گران ماندند.
بسیاری از خودروهای صفر کلیومتر خریدار نداشته و حتی دبون پلاک در پارکینگ‌های عمومی رها شدند. به همین دلیل، بازار از تب و تاب افتاد.
برخی نمایشگاه داران در این زمینه به خبرنگار ما گفتند: «آن دسته از سرمایه‌گذارانی که در ماه‌های گذشته بازار خودرو را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده بودند، این روزها در حال ترک این بازار هستند. عده زیادی از آنها وقتی خودروها را خریداری کرده بودند که قیمت‌ها دستکاری شده و غیر واقعی بود، بنابراین خودروها را با زیان به فروش می‌رسانند.»
حتی شروع چندین طرح پیش‌فروش و فروش فوری توسط ایران خودرو این شایعه را دامن زد. مردم به گمان اینکه به‌زودی خودروهای زیادی به بازار سرازیر می‌شود از خرید و معامله خودرو دست کشیدند و به یکباره بازار خودرو از تپش افتاد.
اما اساسا این پرسش بی پاسخ مطرح است که قطعه‌سازانی که از تغییرات اقتصادی متضرر شده‌اند، توان لازم برای تکمیل این تعداد خودرو را در بازار دارند یا خیر؟
۳- حذف قیمت‌ها از بازارهای مجازی
یکی از اهرم‌های افزایش قیمت از دست دلالان و حتی خودروفروش‌های عمده خارج شد و اگرچه برخی دلالی‌ها و سودجویی‌ها را شاهد بودیم ولی در مدت زمانی یک ماهه توانست تاثیر خودش را بگذارد و بازار خودرو را به سوی یک ثبات و کاهش قیمت نسبی ببرد.
۴- طرح فروش فوری ایران خودرو
اگرچه قیمت‌ها در طرح فروش فورسی بالاتر از قیمت‌های کارخانه هستند ولی باز هم با قیمت‌های کف بازار چند ده میلیون تومان فاصله دارند و همین موضوع باعث می‌شود خریدار خودروی صفر دنبال ثبت‌نام اینترنتی و آزمودن شانس خود باشد.
در واقع، ایران خودرو به رقیبی برای دلالان بازار تبدیل شد و توانست روی قیمت‌ها تاثیرگذرا باشد. ادامه این روند و شروع طرح‌های پیش‌ثبت‌نامی هم کاهش بیشتر قیمت خودرو را در پی داشتند.
آینده بازار خودرو
هیچ‌گاه نباید فراموش کرد بیش از ۶۰ درصد از علت گرانی خودرو و نوسانات آن مربوط به جو روانی است و عواملی مانند قطع همکاری شرکت‌های خارجی خودروساز، کاهش تولید یا افزایش فروش خودروسازها فقط سهم ۴۰ درصدی در گرانی‌ها دارند.
پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده این رکود بازار خودرو پابرجا بماند و شاهد افزایش چشمگیری نباشیم. قیمت‌ها متعادل‌تر شوند و خریداران و مصرف‌کنندگان واقعی خودرو کم‌کم از خانه‌ها بیرون بیایند و بازار شکلی بهتر به خود بگیرد.
