تشریح اقدامات جدید هسته‌ای ایران در شش ماه آینده
«علی اکبر صالحی» عصر امروز دوشنبه در نشست خبری با اصحاب رسانه که در مجتمع راکتور تحقیقاتی آب سنگین خنداب اراک برگزار شد، اظهارداشت: امروز شاهد یک اتفاق بزرگ هستیم. راکتور خنداب فعالیتش از ۲۰ سال قبل شروع شد. طرح آن قدیمی بود که روسیه انجام شده بود که کارشناسان ما با همکاران روس خود آن را بازطراحی کردند و فعالیت‌ها را آغاز کردند. در واقع طرح اولیه برای روس‌ها بود ولی اقدامات بعدی توسط جوانان ایرانی انجام شده است.
رییس سازمان انرژی اتمی افزود: آن طرح چون قدیمی بود نمی‌توانست محصولات لازم را به ما بدهد چرا که جمعیت نوترونی سابق اندک بود و ما بسیاری از رادیوایزوتوپ‌های سابق را نمی‌توانستیم بدست بیاوریم و بسیاری از توقعات هم حاصل نمی‌شد.
صالحی گفت: در مذاکرات برجام، قرار شد طراحی راکتور خنداب بازنگری شود؛ از منظر طرف مقابل، این راکتور ۸ کیلو پلوتونیوم در سال تولید می‌کرد که می‌تواند برای ساخت بمب به کار رود. آنها می‌خواستند خاطرجمع شوند که آن پلوتونیوم برای مقاصد نظامی به کار نرود. چاره، بازطراحی اولیه برای کاهش تولید پلوتونیوم بود که راهکار آن افزایش غنای سوخت بود که موجب می‌شد میزان تولید پلوتونیوم کاهش یابد. ما با بازطراحی نظر آنها را تامین کردیم هرچند براساس فتوای رهبری ساخت، انباشت و استفاده از سلاح‌های اتمی حرام است.
معاون رییس جمهوری اضافه کرد: ما با کمک آنها بازطراحی راکتور را آغاز کردیم تا جمعیت نوتورونی راکتور چند برابر شود که هم فضای بیشتری برای آزمایش‌های نوتورونی فراهم شد و هم فرصت بیشتری برای ساخت رادیوایزوتوپ‌ها فراهم می‌شد.
با راکتور جدید کبالت ۶۰ تولید می‌کنیم
وی یادآورشد: اکنون فرصت تولید کبالت ۶۰ فراهم نیست و تولید آن هم مقرون به صرفه نیست ولی با راکتور جدید می‌توان کبالت ۶۰ تولید کرد که منبع درآمد جدیدی برای ماست.
پلوتونیوم ۲۳۹ برای مقاصد نظامی به کار نمی‌رود
به گفته صالحی با بازطراحی جدید، هم راکتور جدیدی داریم و هم نگرانی طرف مقابل رفع شد. البته چیزی که طرف مقابل می‌گفت از نظر علمی چندان دقیق نبود چراکه پلوتونیم تولیدی راکتور قبلی که پلوتونیوم ۲۳۹ برای مقاصد نظامی بکار نمی‌رود، در حالی که با پلوتونیوم ۲۴۰ و ۲۴۱ آغشته است که جدا کردن آنها غنی‌سازی جدید است. از طرفی پلوتونیومی که بیش از یک سال از آن بگذرد، برای ساخت بمب مناسب نیست.
رییس سازمان انرژی اتمی اظهارداشت: برای طراحی راکتور، باید قلب راکتور مدل‌سازی می‌شد که گفتیم ما این کار را انجام می‌دهیم اما با مشورت و تایید طراحی‌های ما توسط گروه کاری که شامل ایران، چین و آمریکا، طراحی‌های پایه و تفصیلی و... انجام شد ولی آمریکا از این کارگروه خارج و انگلیس جایگزین آن شد.
صالحی با بیان این که سند جدید راکتور، مورد تایید کشورهایی است که در زمینه هسته‌ای پیشرفته محسوب می‌شوند، گفت: در آینده بخواهیم راکتور مشابه برای کشورهای دیگر بسازیم این اطمینان خاطر وجود دارد که راکتور مدنظر ما ایمن و جدید و تایید شده است که این باارزش است.
وی اضافه کرد: با طراحی جدید، یکسری تجهیزات عوض می‌شود. برای افزایش شار، حجم سوخت را کم کردیم. کالندریا هم عوض شد که آخرین مخزن در راکتور است که سوخت در آن قرار می‌گیرد. کالندریا قدیم درآورده شده و کالندریا جدید جایگزین آن می‌شود چون حجم سوخت هم تغییر یافته است.
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: هیات ایرانی یکی، دو هفته قبل چین بود و توافقات لازم با طرف چینی‌ها هم انجام شده است.
راکتور خنداب در حال طراحی بود
صالحی با تشریح اجزای راکتور اراک گفت: راکتور خنداب دو قسمت عمده دارد؛ یکی جزیره اصلی که در داخل گنبد راکتور است. بخش دوم خارج گنبد است که بخش ثانویه است که‌آن هم سیستم‌هایی دارد که باید بازطراحی می‌شد.
وی با بیان این که حدود ۵۱، ۵۲ سیستم مختلف باید تکمیل می‌شد تا راکتور آغاز به کار کند، گفت: این سیستم‌ها، قبل از برجام کامل نبود. این تصور جا افتاده که راکتور خنداب کار می‌کرده و برجام آن را متوقف کرده در حالی که راکتور خنداب در حال طراحی بوده و کار نمی‌کرده است.
رییس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: از این ۵۲ سیستم که باید تکمیل شود، ۲۰ سیستم کامل شده که در بخش ثانویه راکتور بوده است. وقتی راکتور کار می‌کند، داخل آن آب است که گرم می‌شود که باید بچرخد و سرد شود و سپس به داخل راکتور بازگردد.
وی ادامه داد: آب داخل راکتور آب سنگین است که به بیرون ارتباطی ندارد. حجم این آب، ۶۰ تن است که باید داخل‌آن بریزیم و سالی حدود ۴۰۰ تن آب سنگین برای جایگزین شدن هدررفت‌ها اضافه می‌شود.
صالحی افزود: آب دیگری به عنوان آب ثانویه می‌آید که روی لوله‌ها است که تبادل حرارت انجام می‌شود و حرارت بخش اولیه را می‌گیرد. الان بخش ثانویه تکمیل شده و اتاق کنترل آن تکمیل شده است. بخش عمده اتاق کنترل بخش اولیه هم در حال انجام است و ظرف شش ماه آینده، اتاق کنترل بخش اصلی هم تکمیل می‌شود.
وی با بیان اینکه ۱۴ سیستم دیگر طراحی شده که در حال تکمیل است، گفت: حدود ۱۸ سیستم هم در حال طراحی است که به مرحله عقد قرارداد و ساخت نرسیده است. اگر این سیستم‌ها کامل شوند، می‌شود تست سرد را آغاز کرد.
شش و نیم تا هفت میلیون دلار برای صنعت هسته‌ای هزینه شده است
معاون رییس جمهوری در بخش دیگری از اظهارات خود در خصوص هزینه های صرف شده برای صنعت هسته ای گفت: فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی پس از جنگ آغاز شد. من گفتم مخارج صنعت هسته‌ای پس از سال ۶۸، درآورده و به دلار به قیمت آن زمان تبدیل کنند. جمعا شش و نیم تا هفت میلیون دلار خرج صنعت هسته‌ای شده که یک و نیم میلیون دلار برای تکمیل نیروگاه بوشهر بوده است. اگر ما این میزان تقسیم برای ۳۰ سال کنیم، حدود ۲۰۰ میلیون دلار می‌شود. آیا میزان برای یک صنعت افتخارآفرین زیاد است؟
صالحی با تاکید بر اینکه ارزش افزوده‌ای که سازمان انرژی اتمی تولید می‌کند، زیاد است، یادآور شد: نیروگاه بوشهر هفت هزار کیلووات ساعت برق تولید می‌کند که ارزش آن چیزی حدود ۷۰۰ میلیون دلار در سال می‌شود که سه برابر بودجه ماست. من گفته‌ام این درآمد را به ما بدهید و بودجه هم به ما ندهید. چه سازمان و صنعتی این گونه سراغ دارید؟ صنعت هسته‌ای براساس افقی که در تولید برق و استخراج دارد، آن قدر تولید ثروت می‌کنیم که دیگر نیازی به بودجه نداریم، مالیات زیادی بدهیم و اشتغالات زیادی هم ایجاد کنیم.
رییس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه باید قدر ۱۵ هزار پرسنل صنعت هسته ای را دانست، خاطرنشان کرد: چالش ما با غرب ظاهرش هسته‌ای است. اگر هسته‌ای نبود مساله دیگری برای ما مطرح می‌کردند. الان موشکی را هم مطرح کردند. آنها با اصل جمهوری اسلامی مخالف هستند.
معاون رییس‌جمهوری در ادامه درخصوص رافائل گروسی مدیر کل آرژانتینی سازمان بین المللی انرژی اتمی هم گفت: من یک سال در آرژانتین مامور به خدمت بودم. وقتی تاسیسات آنها را می‌دیدم غبطه می‌خوردم ولی الان از بسیاری از کشورهای پیشرفته هم جلوتر هستیم.
رافائل گروسی زیر نفوذ کشورها نمی‌رود/ پاسخ به سوالات آژانس سه چهار هفته قبل داده شد
صالحی با اشاره به سابقه اشنایی خود را مدیر کل سازمان بین المللی انرژی اتمی گفت: آقای گروسی شخصیتی است که اشراف خوبی به مسائل آژانس دارد آنطور که ایشان گفته جانب انصاف را می‌گیرد و تحت فشار و نفوذ کشورهای صاحب نفوذ نمی‌رود. او می‌داند اگر به گونه‌ای دیگر عمل شود عکس‌العمل ایران را می‌داند.
وی با بیان اینکه در چارچوب پادمان، پروتکل الحاقی و برجام با آژانس همکاری می‌کنیم، اظهار داشت: خارج از این چارچوب تعهدی نداریم. به آنچه ملتزم شدیم، عمل می‌کنیم. در برجام هم همین کار را کردیم. همکاری ایران با آژانس کما فی السابق در قالب پادمان، پروتکل و برجام ادامه می‌یابد.
رییس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: آژانس سوالاتی داشت. عده‌ای آمده‌اند و گزارشاتی در اختیار آژانس دادند که آژانس براساس آن، سوالاتی مطرح کرده که به آنها پاسخ دادیم. آخرین پاسخ‌ها سه، چهار هفته قبل داده شد ولی این پاسخ‌ها در چارچوب تعهدات ماست.
عقلا نخواهند گذاشت وضع بدتر شود
صالحی در پاسخ به سوالی درخصوص احتمال بازگشت پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت گفت: فکر می کنم عقلا در جهان صدایشان صدایشان رسا خواهد شد که نگذارند وضع بدتر شود. این نه به نفع منطقه و بین‌المللی است و محاسبات به هم می‌خورد.
وی تصریح کرد: هیچ کس عواقب چنین اتفاقاتی را نمی تواند پیش بینی بکند. قطعاً عواقب غیرقابل پیش بینی خواهد داشت امیدوارم هیچ وقت به آنجا نرسد.
