کرونا و لزوم استفاده از سپر محافظ صورت

به گزارش اقتصادنیوز ،دکتر کامیار اسماعیلی.پزشک و محقق طب تلفیقی در روزنامه شرق نوشت : به دلیل شیوع عفونت کرونا، استفاده از سپر محافظ صورت (Face Shield)، با پوششی شفاف و نفوذناپذیر روی صورت، توسط آنهایی که به هر دلیلی ناگزیر به خروج از منزل هستند «ضرورتی فوری» است. این کار نوعی «حائل‌گذاری اجتماعی» است. با توجه به مهم‌ترین راه‌های انتقال بیماری‌زای ویروس کووید-19 و نیز اندازه ویروس، سپر صورت به نوبه خود زنجیره انتقال بیماری را به‌گونه‌ای مؤثر کُند می‌کند. بنا بر اندازه نسبتا بزرگ‌تر این ویروس در مقایسه با ویروس‌های مشابه، تعداد ویروس‌هایی که می‌توانند «در فضاهای عادی» از زیر سپر به طرف بالا (دهان، بینی و چشم) حرکت کنند به حدی کم است که سهمشان در هرگونه بیماری‌زایی احتمالی عملا بس اندک خواهد بود [البته بنا بر اهمیت انتقال بیماری از راه ذرات بسیار ریز یا آئروسل‌ها در برخی «محیط‌های خاص»، در آن محیط‌ها علاوه‌بر سپر و ماسک‌های «ویژه»، قطعا به دیگر تجهیزات هم نیاز است]. 

از جمله کاستی‌های ماسک‌های ساده معمول می‌توان به این موارد اشاره کرد: نفوذپذیری، کاهش جدی کیفیت با شست‌وشو و با مرطوب‌شدن پس از قدری تنفس، شیوه‌های نادرست استفاده توسط بسیاری، مشکلات مهم تهیه و تعویض مستمر و نیز پوشش‌ندادن چشم‌ها. سپر صورت در محیط‌های عادی می‌تواند نقشی مهم در پیشگیری داشته و ماسک ساده، مکمل آن باشد (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) هم لزوم استفاده هم‌زمان از سپر صورت هنگام استفاده از ماسک‌های معمول خانگی و از این قبیل را توصیه کرده).

یک سپر صورت ایدئال از بالای پیشانی تا چند سانتی‌متر زیر چانه و از چپ و راست به دو طرف صورت رسیده و جلویش اندکی از صورت فاصله دارد تا احتمال بخارگرفتگی در سطح داخلی آن کمتر شود. همچنین می‌توان از ماسکی ساده و حتی قابل شست‌وشو (به‌ویژه روی دهان) در زیر سپر صورت استفاده کرد (نقش پوشش ساده و قابل شست‌وشوی مورد استفاده در زیر سپر صورت، به‌خصوص روی دهان، همچنین جلوگیری از پاشش زیاد قطرات به سطح داخلی سپر در هنگام هرگونه عطسه و سرفه احتمالی نیز هست تا احیانا ظاهر نامطلوبی از دید ناظر بیرونی ایجاد نشود). با توجه به فیلم‌های آموزشی موجود در شبکه اینترنت، هر کس با جست‌وجوی عبارت «شیلد صورتم یا “face shield” به راحتی و با ملزومات اولیه هم قادر به ساختن آن خواهد بود. سپر صورت ابزاری «قابل شست‌وشو» و اقتصادی است. همچنین مانع دست‌زدن به صورت شده و درکل در راستای ارتقای بهداشت تنفس و دست‌هاست. مسلما استفاده از این ابزار هرگز به معنای نادیده‌انگاشتن دیگر توصیه‌های درست پیشگیری، مانند «رعایت بهداشت دست‌ها» و...، نبوده، بلکه در راستای آنهاست و به نوبه خود می‌تواند برخی از کاستی‌هایی را که به هر دلیلی در فاصله‌گذاری اجتماعی، به‌ویژه در کشور ما با شرایط خاصش، وجود دارد جبران کند.  همه‌گیری این بیماری حتی اگر در مقاطعی فروکش کند، باز در نهایت بازمی‌گردد و این روند نوسان‌دار تا رسیدن به ایمنی جمعی (که به معنای واکسیناسیون یا ابتلای درصد بالایی از جمعیت است) ادامه خواهد داشت. 

درخانه‌ماندن البته جای خود را داشته و به‌طورکلی فاصله‌گذاری اجتماعی اکنون توصیه غالب در دنیاست. اما این کار الزاماتی خاص را طلب کرده و اگر با حمایت‌های مقتضی همراه نشده یا بیش از حدی استمرار یابد، می‌تواند اقتصاد خانوارها، به‌ویژه خانوارهای آسیب‌پذیر را به‌خصوص در بلندمدت به زانو درآورد. حفظ فاصله فیزیکی مطمئن بین افرادِ بدون حفاظ نیز اکنون در حال افزایش از یک تا دو متر به شش متر و بیشتر است. حفظ فاصله تا هرقدر و به‌ویژه بیش از 5/1 متر خوب است؛ اما تحقق آن در عمل، به‌خصوص برای فواصل طولانی‌تر و در بلندمدت، به سادگی عملی نخواهد بود. باوجوداین، با «حائل‌گذاری اجتماعی» 

(Social Precluding, Social Barricading) می‌توان برخی کاستی‌های اساسی را که به هر دلیلی وجود داشته و البته باید در جای خود به آنها پرداخته شود؛ چه در کوتاه‌مدت و چه به‌ویژه در بلندمدت به‌گونه‌ای جبران کرد. به این‌ سان با ترکیبی واقع‌بینانه از راه‌حل‌های مختلف با رویکردی تلفیقی باید از افتادن یکباره در دام «ایمنی گله‌ای» و تبعات بسیار سنگین آن دوری جست. سپر صورت می‌تواند ابزاری کارا برای تحقق حائل‌گذاری اجتماعی باشد؛ راهبردی که به سهم خود می‌تواند در حرکت جامعه به سوی تعادلی بین سلامت و معیشت نقشی بسزا داشته باشد.‌بیماری کرونای جدید همچنان بس جدی بوده و حتی اگر نسبت گسترش بیماری در مقاطعی به زیر یک برسد نیز باز امکان جهش دوباره وجود دارد. بنابراین راهکارهای پیشگیرانه واقع‌بینانه، با توجه ناگزیر به شرایط، مقدم بر درمان بوده و در اولویت فوری هستند. چه اینکه رویکرد «بهداشت‌محور» و برخورد «پیش‌دستانه (Proactive)» در همه‌جا بسا موفق‌تر بوده و «علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد».

ضروری است «استفاده از سپر صورت هرچه زودتر گسترش یابد و استفاده همگانی از آن در صورت امکان اجباری شود». اگر فاصله‌گذاری اجتماعی به هر دلیلی به طور کامل انجام نمی‌شود که خود جای پرداختن دارد، پس حائل‌گذاری اجتماعی را «با جدیت تمام» محقق کنیم.