ضدو نقیض‌ها گویی‌ها درباره سند همکاری ۲۵ ساله
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فراز، «واگذاری جزایر ایران به چین صحت دارد.» این جمله‌ای بود که بار دیگر همه نگاه‌ها را معطوف به سندهمکاری 25 ساله با چین کرد.
جمله‌ای که از صحبت‌های محمود احمدی بیغش عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس استنباط شد. نماینده شازند در مصاحبه با «صداو سیما» در پاسخ به موضوع واگذاری جزایر کشور به چین در سند همکای گفت که «واگذاری، اعتقاد دارم که بوده اما حرکت مردم و مجلس به نظر من جلوی آن را گرفت.»
او در ادامه همین مصاحبه توضیح داد که «اختیار دادن تام بوده نه واگذاری. یعنی چینی‌های در اصل مقرر بود که اختیار جزایر را بگیرند ولی این اتفاق انشاالله نخواهد افتاد.» این صحبت‌ها در حالی مطرح شد که وزیرخارجه هفته گذشته در کمیسیون امنیت ملی حضور پیدا کرد و درباره سند همکاری با چین به نمایندگان توضیحاتی داد. پس از آن جلسه اعضای کمیسیون تاکید کردند به گفته ظریف واگذاری «فروش جزیره کیش و فروش نفت ارزان» شایعه است.
حالا اما سخنان احمدی بیغش چند روز بعد از جلسه، بازتاب وسیعی داشته است و گویی خبر از ناگفته‌ها می‌دهد. اما این نماینده مجلس این گفته‌ها تکذیب می‌کند.
نماینده شازند معتقد است که صحبت‌هایش تحریف شده و می‌گوید که هیچ قرارداد و معاهده‌ای بین ایران و دیگر کشورها با چنین موضوعی وجود نداشته: «حدود هفت یا هشت دقیقه صحبت کردم و پانزده ثانیه آن پخش شده است. این حرف من نیست و این را کذب می‌دانم و تکذیب می‌کنم.» نماینده شازند می‌گوید که توضیح بیشتری در این زمینه وجود ندارد چرا که ایران با چین یا سایر کشورها چنین قراردادی نداشته است.
ساعتی نگذشته بود که وزارت خارجه پس از بازتاب سخنان نماینده مجلس برای چندمین بار در ماه اخیر موضوع واگذاری را تکذیب کرد. روابط عمومی وزارت خارجه «هرگونه ادعا درباره واگذاری، اجاره، مدیریت و یا دیگر اشکال ادعایی در خصوص جزایر ایرانی» را دروغ دانست.
در متن وزارت خارجه آمده که «سند همکاری‌های ۲۵ ساله با چین که از اعتماد عالی و روابط جامع راهبردی میان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین حکایت دارد افتخار آمیز و در راستای منافع ملی است.»
تاکنون گمانه‌زنی‌ها زیادی درباره سند همکاری 25 ساله با چین مطرح شده. از این سند تنها پیش‌نویس آن در هیات دولت ایران به تایید رسیده و وزارت خارجه مامور پیشبرد این سند با طرف چینی شده است. در میان اخبار سند همکاری اما واگذاری بعضی از جزایر کشور به چینی‌ها بیش از دیگران حساسیت‌ها را برانگیخته است.
دولتی‌ها اما چند باری این موضوع را تکذیب کردند. وزیرخارجه در آخرین اظهارنظرش دراین باره گفته «ما نه یک متر زمین و نه حتی حق بهره‌برداری انحصاری از یک وجب خاک ایران را به چین و هیچ کشور دیگری نداده و نخواهیم داد.»
محمود واعظی رییس دفتر رییس‌جمهوری نیز این موضوع را شایعه دانسته بود. هفته گذشته هم وزیرخارجه در کمیسیون امنیت ملی گفت که «روابط جمهوری اسلامی ایران با چین یک روابط راهبردی بر اساس منافع مشترک و احترام متقابل است.»
آنچه از این جلسه در رسانه‌ها مطرح شد در همین حد بود. اعضای کمیسیون امنیت ملی نیز پس از آن جلسه سخنان را ظریف را خبری کردند. ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون نیز به نقل از ظریف هر گونه واگذاری جزیره به چین را تکذیب کرد و گفت: «دو کشور در آن سفر تصمیم گرفتند نقشه راه بلندمدت دو کشور را طراحی کنند و این سند پس تبادل نظر طرفین هنوز در حال مذاکره است.»
شایعات اما محدود به اینجا نیست. در روزهای اخیر گفته که حتی نیروهای نظامی چین در جزیره کیش مستقر شدند. یکی از ساکنان این جزیره می‌گوید که تاکنون چنین چیزی را ندیده است. از سوی دیگر پیش از سازمان منطقه آزاد کیش به عکس‌های منتشر شده مبنی بر حضور اتباع چینی در این جزیره واکنش نشان داده بود.
این سازمان اعلام کرد: «عکس منتشر شده در فضای مجازی در ادامه شایعات واگذاری کیش به چین، مربوط به نود و شش نفر پرسنل سکوی نفتی است که تبعه مالزی و در حال تست کرونا برای ورود به جزیره کیش هستند.»
به گفته مقامات ایران جرقه تدوین سند همکاری با چین سال 94 زده شده است. در سفر «شی‌جین پینگ» به ایران چند ماه بع از توافق هسته‌ای بحث افزایش روابط تجاری بین دو کشور تا «600 میلیارد دلار در 10 سال آینده» مطرح شد.
موضوع اما حتی در دولت نیز مسکوت ماند تا چهار سال بعد بار دیگر با تغییر راهبرد ایران در سیاست‌خارجی روابط تهران-پکن شکل دیگری به خود بگیرد.
در سال 2019 میلادی وزیرخارجه ایران چهار بار به چین سفر کرد. پیش از آن علی لاریجانی رییس وقت مجلس نیز در راس هیاتی از وزرای خارجه، نفت، اقتصاد و رییس بانک مرکزی به چین رفت. لاریجانی در آن سال‌ها مامور بازسازی و پیشبرد روابط ایران با چین شده بود. او با رییس‌جمهور چین دیدار کرد و به نظر می‌رسد این دیدار نقطه عطفی در روابط دو کشور بود که در صورت نهایی شدن سندهمکاری 25 ساله وارد فصل جدید خواهد شد.
حسن روحانی سوم تیرماه در جلسه هیات دولت پس از تایید پیش‌نویس سند از «شرایط جدید در مناسبات دو کشور» صحبت کرد که «دارای اهمیت استراتژیک» است. رییس‌جمهوری ایران گفت: «پیشبرد مشارکت راهبردی دو کشور در مناسبات دوجانبه منطقه‌ای و بین‌الملل براساس رویکرد برد-برد را هدف اساسی این برنامه بلندمدت است.»
با این همه باید همچنان در انتظار احبار جدید و ابعاد مختلف سند همکاری ایران با چین بود.
