به گزارش اکوایران؛ در پنجمین نشست مجمع تشکل‌های فرش دستباف ایران که به میزبانی کمیسیون فرش، برگزارش شد، مرتضی حاجی آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران، تصمیم برای ادغام مرکز ملی فرش ایران با مرکز صنایع خلاق را اقدامی مضر برای کشور و منافع ملی دانست و گفت: موضوع اصلی امروز چارت جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت است که از ابتدای دولت سیزدهم  این وزارتخانه مصوب شده و صنعت فرش را دچار آشفتگی کرده است.

حاجی آقامیری ادامه داد، مرکز ملی فرش ایران با توجه به مصوبه شورای عالی اداری، در سال 1382 به‌منظور تمرکز همه فعالیت فرش در وزارت بازرگانی وقت تأسیس شد و با از ادغام وزارت بازرگانی با وزارت صنایع و معادن، جز یکی از معاون‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت. در سال 1400 انتقال مرکز ملی فرش از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در دستور کار قرار گرفت کهان زمان هم فعالان صنعت فرش عنوان کردند که این انتقال مشکلات این صنعت را نه‌تنها حل نمی‌کند بلکه بیشتر هم می‌کند. حالا بار دیگر با تغییر چارت وزارت صنعت، معدن و تجارت مرکز ملی فرش از زیرمجموعه وزیر خارج شد و به جایگاه پایین‌تری تنزل پیداکرده است.

به گفته رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران، با حکم اخیر معاون صنایع عمومی، این مرکز در دفتر صنایع خلاق ادغام شده و به عنوان مرکز فرش و صنایع خلاق ایران، در چارت قرار گرفته است که با این اوصاف، جایگاه مرکز ملی فرش به عنوان معاونت وزیر به معاونتی در مرکز صنایع خلاق تبدیل شده است و تنزل یافته است.

آقامیری تاکید کرد: تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران، با ادغام مرکز ملی فرش با هر عنوانی مخالف بوده و خواستار تشکیل سازمان ملی فرش و صنایع دستی هستند.

دولت در کار فرش دستباف دخالت نکند

علانور توکلی، نایب رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران نیز در این نشست عنوان کرد: در سال‌های گذشته که صادرات فرش بالغ بر  ۲.۵میلیارد دلار بود، به همین دلیل  پیشنهاد ایجاد مرکز ملی فرش از طرف اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف ایران انجام شد، هدف از این اقدام این بود که مرکز ملی فرش در رابطه با تولید سیاستگذاری داشته باشد.

به گفته نایب رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران، در سال ۹۸ با پیشنهاد اتحادیه صادرکنندگان فرش، ستاد راهبردی فرش تاسیس شد که بعد از آن هم مجمع تشکل‌ها، از تمام تشکل‌های مختلف مرتبط با فرش صورت گرفت.

توکلی ادامه داد: در سال‌های اخیر دولت با گماردن مدیرانی که نسبت به فرش اطلاعاتی نداشتند، این جایگاه را تضعیف کرد؛ در حالیکه اکنون مساله تضعیف فرش به جایی رسیده است که جایگاه فرش روز به روز تضعیف می شود؛ حال آنکه دو میلیون نفر از فرش دستباف ارتزاق می‌کنند و اگر به این هنر- صنعت ضربه وارد شود، دولت ضربه بزرگی خواهد خورد.

وی ادامه داد: تولیدکنندگان، بافندگان و صادرکنندگان فرش دستباف، با تصمیم جدید در خصوص ادغام مرکز ملی فرش با صنایع خلاق، مخالف هستند و مخالفت خود را نیز ابراز کرده‌اند؛ اما به این اعتراض توجهی نشده است و ما از دولت می‌خواهیم در کار فرش دخالت نکند.

صف انتظار برای دیدار با مقامات از بین برود

در این نشست ابوالفضل رجبیان، اضافه کرد: هدف از تشکیل این جلسه، بازگشت جایگاه مرکز ملی فرش است. به این معنا که تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف فرد توانمندی را برای هنر- صنعت فرش دستباف ایرانی نیاز دارند که بدون تشریفات اداری، بتواند معاون اول رئیس جمهور را ببیند و برای یکی از اشتغالزاترین و ارزآورترین کالای صادراتی کشور به راحتی رایزنی کند؛ نه اینکه ماه‌ها در صف انتظار برای دیدن مقامات دولت باشد.

فرش همانند فرزند اضافه‌ای است که آن را سر راه گذاشته‌‌اند؛ در حالیکه بارها به وزیر قبلی صمت یعنی آقای فاطمی امین هم گفتیم، دولت ما را رها می‌کند و این مساله زیبنده فرش ایران نیست.

 ضرب‌‌الجل عجیب برای صدور حکم

حامد چمن رخ، عضو هیات مدیره تولیدکننده و صادرکنندگان فرش ایران نیز با اشاره به اینکه از ۲۰روز پیش مطلع شدیم قرار است تغییراتی در تمامی شئونات مرکز ملی فرش رخ دهد عنوان کرد: از آن روز شروع به فعالیت‌هایی کردیم که جلوی افول فرش دستبافت در کشور گرفته شود.

وی افزود: شاید کمترین سازمانی چارتی چون مرکز ملی فرش داشته باشد؛ چه طور می توان این مرکز را با صنایع اسباب بازی ادغام کرد؟ این در حالی است که وزیر قبلی صمت در آن زمان کار ما را تفویض کردند و گفتند من درگیر خودرو هستم و نمی‌رسم؛ به فرد دیگر می سپارم که کارتان سریع انجام شود و تا امروز کاری انجام نشده است.

به گفته چمن رخ، این حکم که از طرف معاون وزیر صمت صادر شد با فوریت عجیبی زده شد،  بطورکیه در حکم اولیه شاهد غلط املایی بودیم در این حکم اعلام شده بود که این اقدام در راستای دانش بنیان شدن صنعت خودرو انجام شده بود که این امر نشان می‌دهد این صنعت از اهمیت چندانی برای این وزارتخانه برخوردار نبوده است.

دولت در مسیر صنعت فرش مانع‌تراشی نکند

احد هریسچیان، اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف آذربایجان شرقی هم گفت: اگر قرار باشد دولت هر بار با تصمیم‌های غیرکارشناسی مسائل و مشکلاتی برای بخش خصوصی و صنعت فرش پیش بیاورد، باید بگوییم که ما به هیچ ارگان و سازمانی نیازی نداریم و صادرکننده‌ها خود می‌توانند از عهده مسائل خود بربیایند به شرطی که دولت در مسیر صنعت فرش مانع‌تراشی نکند.

صنعت فرش دستباف به دنبال ارتقای جایگاه سازمانی است

احد عظیم‌زاده، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران و فعال بازار فرش نیز گفت: فعالان صنعت فرش دستباف به دنبال ارتقای جایگاه سازمانی هستند این در حالی که هم اکنون با تنزل جایگاه مواجه شده‌اند و این نوعی حق کشی در حق صنعت فرش ایرانی است. دولت باید به این مطالبه جدی فعالان اقتصادی توجه کند.

دولت به دنبال ریزش بیمه‌شدگان فرش است

مسعود سپهرزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف تهران گفت: ادغام مرکز ملی فرش ایران با اداره کل صنایع خلاق اسباب‌بازی خارج از عرف و قانون است. همیشه تشکل کوچک‌تر در تشکل و صنعت بزرگ‌تر ادغام می‌شود و در اینجا برعکس آن رخ داده و این خلاف قانون است.

سپهرزاد گفت: بزرگ‌ترین مشکل صنف ما تحریم و نبود بازار در خارج از کشور و تضعیف صادرات قالی دستباف است. به دلیل وجود تحریم‌ها و سیاست خارجی کشور، صادرات فرش به آمریکا و بازارهای اروپایی دچار مشکل شده و بازار این کشورها را از دست داده‌ایم.

او تصریح کرد: در گذشته نه‌چندان دور قالی دستباف بعد از نفت بزرگ‌ترین صادرات غیرنفتی کشور بود و در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ سالانه نزدیک به ۲ میلیارد دلار صادرات قالی دستباف به کشورهای مختلف دنیا داشتیم، ولی اکنون باوجود تحریم‌ها، صادرات قالی بسیار کاهش داشته و در سال ۱۴۰۱ کل صادرات قالی دستباف فقط ۵۰ میلیون دلار بود.

رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف تهران تاکید کرد: اگر سیاست خارجی کشور تغییر کند و تعامل با کشورهای دیگر بیشتر شود بعد از نفت و پتروشیمی، می‌توان با افزایش صادرات کالاهایی مثل قالی، پسته و زعفران ارز زیادی وارد کشور کرد.

او ادامه داد: ما حدود ۶ هزار بیمه‌شده از جامعه بافندگان در تهران داریم، اما دولت نیز با سختگیری در پی ریزش این تعداد است. در کل کشور حدود ۲۴ هزار بیمه‌شده قالی‌بافی داریم.

 ابوالفضل صادقی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف قم هم با اشاره به جایگاه اقتصادی، تاریخی و فرهنگی فرش دست‌باف گفت،  دولت باید ازنظرات پیشکسوتان و خبرگان فرش استفاده کند تا در شرایطی که امریکا فرش ایرانی را تحریم کرده، موانع قانونی را پیش پای این صنعت کمتر کند، دولت در حال حاضر خلاف جهت عمل می‌کند و هم‌راستا با تحریم‌ها پیش می‌رود که این اقدام تنزل جایگاه فرش را به همراه دارد. 

رئیس اتحادیه بافندگان تولید و فروش فرش دستباف قم گفت: با برپایی یک دار قالی بیش از ۷۰ شغل ایجاد می‌شود. دولت باید با دقت بیشتری به خواسته‌های صنعتگران فرش گوش فرا دهد و ادغام اخیر مرکز ملی فرش را منفی کنند.

صادقی در مورد بیمه قالی‌بافان هم گفت: از سال 1394 به دلیل بودجه دولتی دیگر این بیمه انجام نشد. تأمین اجتماعی نیز تفاهم‌نامه سه‌جانبه را رعایت نمی‌کرد و بیمه برخی یک‌جانبه قطع می‌شد. اما در حال حاضر با پیگیری‌ها بازرسی‌ها به‌صورت سه‌جانبه انجام می‌شود؛ اما تخصیص بودجه این امر نیز به دلیل کسری گاهی با تأخیر و تعلل انجام می‌شود، به همین دلیل منتظر اقدام مجلس برای سال آینده هستیم.

 بی‌توجی به نظر بخش خصوصی

محمد گیوه‌چیان، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش اصفهان گفت: درجایی که تولید شغل بسیار سخت و هزینه‌بر است به‌راحتی با تولید فرش می‌توان ایجاد شغل کرد. دولت اظهار می‌کند که تولید یک شغل حدود ۵۰۰ میلیون تومان هزینه دارد، اما این کار در بخش خصوصی به رایگان انجام می‌شود. ازاین‌رو سؤال داریم که چرا در امور ازنظر کارشناس بخش خصوصی استفاده نمی‌شود. ما نیز با ادغام مرکز ملی فرش با اداره کل صنایع خلاق، اسباب‌بازی مخالف هستیم.

 در این نشست مجمع تشکل‌های فرش دستباف ایران در صدور بیانیه‌ای، ادغام مرکز ملی فرش ایران غیرقانونی و تنزل جایگاه صنعت فرش ایران عنوان کردند.

متن کامل بیانیه مجمع تشکل‌های فرش دستباف ایران

 دو دهه قبل در واپسین ماه‌های سال 1382، با اجابت درخواست بخش خصوصی از سوی دولت و بر اساس مصوبه شورای عالی اداری مرکز ملی فرش به منظور انجام کلیه امور مربوط به سیاست‍‌گذاری، برنامه‍‌ریزی، نظارت، هدایت و حمایت مربوط به فرش دستباف در حوزه مرکزی وزارت بازرگانی وقت تشکیل شد تا این هنر ملی ایران که نقش انکارناپذیری در ارزآوری و اشتغال‌زایی در سراسر پهنه جغرافیایی ایران داشته است، صاحب یک متولی مشخص در دولت باشد. در طول این دو دهه مسیر پر فراز و نشیبی طی شده است و اگرچه این مرکز نیز نتوانسته مانع از افزایش بی مهری‌های دولت‌ها نسبت به فرش دستباف باشد، اما وجود آن علیرغم ساختار سازمانی معیوب، در مقاطعی مؤثر بوده است.

22 ماه قبل و در سال آغازین دولت سیزدهم، تشکل‌های فرش با تشکیل نخستین نشست مجمع تشکل‌های فرش ایران، نسبت به اقدامی خلاف قانون، قاعده و مصالح ملی اعتراض کردند. حذف مرکز ملی فرش از چارت وزارت صنعت، معدن و تجارت «صمت» در دوره وزارت رضا فاطمی امین و الحاق آن به وزارت جدیدالتأسیس گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی آن سیاست نادرستی بود که ما، تشکل‌های حوزه فرش دستباف ایران را بر آن داشت که گرد هم آمده و مراتب اعتراض خود را نسبت به آن اعلام کنیم.

در دی‌ماه 1400 و در همان نشست مطالبه تشکیل سازمان ملی فرش ایران زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری مطرح و طرح آن به دفتر معاون اول رئیس‌جمهور ارسال شد. چندی بعد طرح تشکیل سازمان فرش ایران به‌عنوان یک سازمان توسعه‌ای مستقل ذیل مجموعه وزارت صمت توسط جناب آقای علیرضا ورناصری نماینده مردم شریف مسجدسلیمان در مجلس شورای اسلامی ثبت شد که سرنوشت هر دو مبهم است و امروز ما بار دیگر نسبت به سیاستی نادرست، خلاف قانون و مصالح ملّی کشور معترضیم. ادغام مرکز ملی فرش ایران با دفتر صنایع ورزشی و خلاق که طیف وسیعی از حوزه‌ها، از اسباب‌بازی گرفته تا پویانمایی، صنایع ورزشی، هنرهای تجسمی، طلا و جواهر، بازی‌های رایانه‌ای و ... را تحت پوشش خود دارد، عملا تیر خلاصی است به پیکر این مرکز، که زمانی در جایگاه معاونت وزیر برای توسعه همه‌جانبه فرش تشکیل شد و امروز جایگاه آن معاونت معاونت معاونت وزیر تنزل یافته است.

فعالان حوزه فرش دستباف که دیری است با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند، امروز جایگاهی را مطالبه می‌کنند که در شأن این هنر ملی است که همه دولت‌ها از برکات آن بهره‌ها برده‌اند و در برابر آن ناسپاسی پیشه کرده‌اند. فرش دستباف ایران که بار اشتغال قریب به 10 درصد از مردم ایران را به دوش می‌کشد شایسته جایگاهی رفیع در دولت است. جایگاهی که ظرفیت رفع موانع پرشمار این حوزه را داشته باشد، که امید را برای بازگشت به عصر طلایی در دل خانواده دو میلیون نفر آن زنده کند. فرش دستباف شناسنامه این ملت و پرچم این مرزوبوم است، نه دور ریختنی است آن چنانکه در عهد وزیر سابق قصد حذف آن وجود داشت، نه کم‌اهمیت چنانکه امروز قصد ادغام آن با کثیری از فعالیت‌های دیگر را دارند.

بر این اساس مجمع تشکل‌های فرش دستباف ایران، مخالفت قاطع خود را با ادغام مرکز ملی فرش ایران با دفتر صنایع خلاق یا هر دفتر و مرکز دیگری اعلام می‌دارد و بار دیگر بر مطالبه تشکیل سازمان ملی فرش و صنایع‌دستی ایران زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری پای می‌فشارد. به امید اینکه مسئولان ارشد کشور با درک دقیق و درست اهمیت این حوزه راهبردی و بدون جایگزین در راستای تحقق این مطالبه گام بردارند.