طرحِ نجات بایدن،چقدر دست آمریکایی‌ها را می‌گیرد؟
به گزارش اقتصادنیوز، تا همین زمستان سال گذشته، تصور آن‌که اقتصاد ایالات متحده نیازمند بسته‌های محرکی برای سر پا ماندن دارد، تقریبا محال می‌آمد. در آن زمان اقتصاد آمریکا یکی از بهترین دوران‌های خود را با درصد بیکاری پایین، رشد اقتصادی بالا و اعتماد بازار بورس به روند اقتصادی پیش رو طی ده سال گذشته تجربه می‌کرد. اما همه‌گیری ویروس کرونا و پیامدهای ناشی از آن باعث شد که همه این‌ها در کم‌تر از چند ماه دچار تغییری اساسی شود. بدین ترتیب بود که دولت ایالات متحده مجبور شد برای مهار بی‌ثباتی‌های بیشتر دست به کار شود و به گونه‌ای اوضاع را تا حدودی در کنترل خود بگیرد.
به همین جهت در طول یک سال گذشته دست‌کم سه بسته حمایتی بزرگ به تصویب کنگره و تائید دولت در امریکا رسیده که از جهت بزرگی آن در طول تاریخ این کشور بی‌سابقه بوده است. تا پیش از آن بزرگ‌ترین بسته اقتصادی حمایتی که در ایالات متحده به تصویب رسیده بود، ارزشی به مبلغ 800 میلیارد دلار داشت که در سال 2008 و برای عبور از بحران اقتصادی در نظر گرفته شده بود.
با این حال بزرگی بسته‌های حمایتی اخیر با بسته‌های سَلَف تقریبا غیر قابل مقایسه‌اند. بسته اول ارزشی به مبلغ 2.2 تریلیون دلار (به علاوه بسته تکمیلی 480 میلیارد دلاری)، بسته دوم ارزشی به میزان 900 میلیارد دلار و بسته سوم بالغ بر 1.9 تریلیون دلار ارزش داشت.
از مهم‌ترین بندهای همگی این بسته‌های محرک اقتصادی، اختصاص مبلغ کمک‌هزینه مستقیم به افراد با سقف درآمدی مشخص بود. در واقع این مبالغ که در قالب چک برای افراد ارسال می‌شد، کمک به افراد و خانواده‌های آسیب‌پذیر را هدف قرار داده بود.
چک‌های حمایتی در بسته مصوب مارس 2020 (فروردین 1399)
بسته محرک اقتصادی اول که در مارس 2020 به تصویب کنگره و امضای دونالد ترامپ رسیده بود، 250 میلیارد دلار کمک مستقیم به خانوارها را اختصاص داده بود. این بسته مبلغ 1200 دلار (تقریبا در حدود 30 میلیون تومان) را برای افراد با درآمد سالانه حداکثر 75000 دلار در نظر گرفته بود. برای خانواده‌هایی که درآمد سالانه آن‌ها حداکثر 150000 دلار بود نیز مبلغ 2400 دلار (تقریبا در حدود 60 میلیون تومان) لحاظ شده بود. به ازای هر کدام از فرزندان زیر 18 سال تحت تکفل 500 دلار (تقریبا در حدود 12.5 میلیون تومان) به مبلغ چک‌های صادر شده اضافه می‌شد.
چک‌های حمایتی در بسته مصوب دسامبر 2020 (آذر 1399)
بسته محرک اقتصادی دوم که در دسامبر 2020 به تصویب کنگره رسید، اگر چه پس از تصویب با اعتراض دونالد ترامپ مواجه شد، اما در نهایت و به روال معمول ترامپ، به شکل حیرت‌انگیزی به امضای او رسید. ترامپ مبلغ چک‌ها را مسخره و مایه شرم‌ساری خوانده بود و خواهان افزایش آن‌ها به بیش از سه برابر شده بود. این بسته پرمناقشه در نهایت 166 میلیارد دلار کمک مستقیم به خانوارها را اختصاص داد.
این بسته مبلغ 600 دلار (تقریبا در حدود 15 میلیون تومان) را برای افراد با درآمد سالانه حداکثر 75000 دلار در نظر گرفته بود. برای خانواده‌هایی هم که درآمد سالانه آن‌ها حداکثر 150000 دلار بود نیز همبن مبلغ برای هر یک از افراد خانواده تخصیص داد.
چک‌های حمایتی در بسته مصوب فوریه 2021 (اسفند 1399)
جو بایدن که در میان مناقشات بر سر چک‌های حمایتی دوم طرف دونالد ترامپ و هم‌حزبی‌های دموکرات خودش را گرفته بود، با به دست گرفتن سکان رهبری کاخ سفید بلافاصله از بسته حمایتی پیشنهادی خودش رونمایی کرد. این بسته، که بایدن از آن با عنوان طرح نجات آمریکا یاد می‌کرد، اولین لایحه حمایتی بود که بدون جلب حمایت هر دو حزب و تنها با رای دموکرات‌ها در کنگره به تصویب رسید.
این بسته محرک بالغ بر 400 میلیارد دلار برای این مسئله منظور کرده بود. مبلغی که برای این چک‌ها در نظر گرفته شده بود در واقع مابه‌التفاوت مورد مناقشه در بسته قبلی است (در بسته قبل دموکرات‌ها و دونالد ترامپ خواهان ارتقای مبالغ چک‌ها تا 2000 دلار بودند ولی در نهایت چک‌ها با مبلغ 600 دلار صادر شد).
این بسته مبلغ 1400 دلار (تقریبا در حدود 35 میلیون تومان) را برای افراد با درآمد سالانه حداکثر 75000 دلار در نظر گرفته بود. برای خانواده‌هایی هم که درآمد سالانه آن‌ها حداکثر 150000 دلار بود نیز همبن مبلغ برای هر یک از افراد خانواده تخصیص داد.
گفت‌وگو بر سر خطر تورم‌زایی این بسته‌ها، از رایج‌ترین مباحث کنونی در محافل کارشناسی روز دنیاست. با این حال افکار عمومی هم‌چنان از مفید و ارزشمند بودن آن‌ها حمایت می‌کند. به نظر می‌رسد موعد ارزیابی نتایج و پیامدهای این مشوق های اقتصادی چندان به درازا نخواهد کشید.
