آمریکا و روسیه به تنش هسته‌ای نزدیک شدند؟/ دردسرهای مدودف برای روس‌ها

به گزارش اقتصادنیوز، دمیتری مدودف مردی که روزگاری رئیس‌جمهور روسیه بود و دستوراتش را از پوتین دریافت می‌کرد؛ حالا تبدیل به مردی دردسرساز برای مسکو شده است.

او با استفاده از اظهارات تندوتیز دیگر کشورها از جمله ایالات متحده را تهدید می‌کند و از آنجایی که حالا دیگر مقام مهمی در روسیه به شمار نمی‌آید چندان جدی گرفته نمی‌شود. اما تازه‌ترین حرف‌های مدودف باعث شده تا ترامپ اعلام کند دو زیردریایی هسته‌ای را در نقاطی استراتژیک مستقر کرده است. ادعایی که هر چند جزئیات دقیقی را در مورد آن نمی‌دانیم اما می‌تواند به معنای افزایش چشم‌گیر تنش‌ها بین واشنگتن و مسکو باشد.

تنش میان دو ابرقدرت هسته ای

دیوید استرن، رابین دیکسون و جاناتان ادواردز در واشنگتن‌پست نوشته‌اند: دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه اعلام کرد که در واکنش به تهدیدات آنلاین دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه، دو زیردریایی هسته‌ای ایالات متحده را به موقعیت‌های استراتژیک اعزام کرده است. این اقدام تنش‌ها میان دو ابرقدرت هسته‌ای را افزایش داده و نشانه‌ای از نارضایتی روزافزون ترامپ از مسکو بر سر ادامه جنگ در اوکراین است.

ترامپ مدودف را تهدید کرد

ترامپ در شبکه‌های اجتماعی نوشت که اظهارات به شدت تحریک‌آمیز مدودف باعث شد تا او زیردریایی‌ها را برای احتیاط و در صورتی که این اظهارات احمقانه و تحریک‌آمیز چیزی فراتر از صرفاً حرف باشند؛ اعزام کند.او افزود:«کلمات بسیار مهم‌اند و اغلب می‌توانند به پیامدهای ناخواسته منجر شوند. امیدوارم این یکی از آن موارد نباشد.

مدودف، که در حال حاضر معاون رئیس شورای امنیت روسیه است، در پستی در تلگرام به قابلیت‌های اضطراری حمله هسته‌ای اتحاد جماهیر شوروی اشاره کرد و به ترامپ گفت که سریال تلویزیونی آخرالزمانی «مردگان متحرک» (The Walking Dead) را تصور کند. 

ساعاتی پس از انتشار پست شبکه‌های اجتماعی، ترامپ گفت  که تهدید مدودف غیرقابل قبول بوده و به همین دلیل  زیردریایی‌های هسته‌ای را به نقاط استراتژیک  اعزام کرده است. رئیس‌جمهور آمریکا  سوال در مورد محل استقرار این زیردریایی‌ها را بی‌جواب گذاشت.

او در مسیر عزیمت به باشگاه گلف خود در نیوجرسی گفت: تهدیدی مطرح شده... بنابراین باید خیلی مراقب باشیم. ما از مردم خود محافظت خواهیم کرد.

رئیس‌جمهور آمریکا از روس‌ها خشمگین است

پنتاگون روز جمعه از اظهارنظر خودداری کرد و کارشناسان گفتند که به احتمال زیاد هدف ترامپ ارسال پیامی به روسیه بوده است و به معنای سوق دادن ابرقدرت‌های جهان به سمت درگیری مسلحانه نیست.

اما اشاره نادر به نیروی هسته‌ای نشان‌دهنده نارضایتی عمیق‌تر ترامپ از روسیه به دلیل ادامه جنگ در اوکراین بود. این تبادل پس از آن صورت گرفت که مقامات اوکراینی اعلام کردند مرگبارترین حمله هوایی روسیه به پایتخت این کشور در سال جاری رخ داده و ترامپ هم تهدید کرده است که اگر مسکو ظرف ۱۰ روز به آتش‌بس تن ندهد، تعرفه‌های سنگینی علیه آن اعمال خواهد کرد.

پست ترامپ باعث شد مقامات و تحلیلگران به تکاپو بیفتند تا اهمیت این استقرار را ارزیابی کنند.

ریا نووستی، خبرگزاری دولتی روسیه، اعلام کرد که روس‌ها در پی دریافت توضیح از واشنگتن درباره اقدامات و نیات ترامپ هستند. این خبرگزاری روز جمعه اعلام کرد که پرسش‌های خود را به کاخ سفید، پنتاگون، فرماندهی مرکزی ایالات متحده و شورای امنیت ملی ارسال کرده، اما پاسخی دریافت نکرده است.

در کنگره، سناتور کریس کونز (دموکرات از دلاور) گفت که قصد دارد از نیروی دریایی ایالات متحده اطلاعات بیشتری درخواست کند. او پرسید: چرا باید برنامه‌های جابه‌جایی زیردریایی‌های هسته‌ای را اعلام کنیم؟

مارک کنسیان، سرهنگ بازنشسته نیروی دریایی آمریکا و پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، گفت پنتاگون معمولا جزئیاتی از این دست را فقط زمانی افشا می‌کند که بخواهد پیامی بفرستد یا مانع درگیری شود. 

مرد همیشه دردسرساز مسکو

مدودف، که اغلب به عنوان صدای تندرو طرفدار کرملین شناخته می‌شود، چند روز پیش در واکنش به ضرب‌الاجل ترامپ برای آتش‌بس در اوکراین، گفت: او دارد به روسیه اولتیماتوم می‌دهد.

مدودف در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ترامپ  باید دو چیز را به یاد داشته باشد: ۱. روسیه نه اسرائیل است و نه حتی ایران. ۲. هر اولتیماتوم جدید، تهدیدی است  که دو طرف را یک گام به سوی جنگ می‌برد. نه جنگ با اوکراین، بلکه با کشور خودش. راه بایدن خواب‌آلود را نرو!»

ترامپ هم در واکنش، هند و روسیه را «اقتصادهای مرده» خواند و گفت ایالات متحده با روسیه تقریبا هیچ مبادله اقتصادی ندارد و باید این وضعیت را حفظ کند. او نوشت: به مدودف، رئیس‌جمهور شکست‌خورده روسیه که فکر می‌کند هنوز رئیس‌جمهور است، بگویید مراقب حرف‌هایش باشد. دارد وارد قلمرویی بسیار خطرناک می‌شود!

مدودف در پاسخ، ترامپ را به خاطر واکنش عصبی‌اش دست انداخت و اشاره کرد که این نشان می‌دهد روسیه به درستی مذاکرات با اوکراین را به شیوه خود پیش می‌برد. او گفت: «و درباره اقتصاد مرده روسیه و هند و آن قلمروی خطرناک؛ بگذار [ترامپ] به یاد آورد که برنامه معروف دست مرده چقدر خطرناک است» (اشاره این مقام روس به برنامه روز قیامت شوروی برای حمله هسته‌ای خودکار در صورت نابودی فرماندهی مرکزی است).

برخی روز جمعه خواستار خویشتنداری شدند و گفتند اظهارات مدودف اغلب غیررسمی و اغراق‌آمیز است. میخائیل خودورکوفسکی، میلیاردر سابق روسیه و مخالف کنونی کرملین، گفت: وقتی توییت آخرالزمانی‌اش را درباره تبدیل پایتخت‌های اروپا به خاکستر می‌بینید، یادتان باشد: این بیانیه رسمی کرملین نیست، بلکه یاوه‌گویی‌های مردی است که برای مقابله با ترس خود را در ودکا غرق کرده.

ترامپ به فکر تلافی خواهد بود

ترامپ در سال جاری به تدریج موضع سخت‌تری نسبت به روسیه گرفته و به اوکراین نزدیک‌تر شده است. مایکل مک‌فال، سفیر پیشین آمریکا در مسکو، پیشنهاد داده که او به‌جای تهدید به جابجایی زیردریایی‌ها، تسلیحات بیشتری به اوکراین ارسال کند. این دیپلمات آمریکایی نوشت: اگر ترامپ می‌خواهد توجه مدودف را جلب کند، باید سلاح‌های جدیدی به اوکراین بدهد. جابجایی زیردریایی‌های مسلح به سلاح هسته‌ای راه اشتباهی است. 

ترامپ تهدید کرده که تحریم‌های جدیدی علیه روسیه اعمال خواهد کرد، هرچند گفته مطمئن نیست این تحریم‌ها تاثیری روی پوتین داشته باشند. همچنین  تحویل سامانه‌های پاتریوت به اوکراین به لطف توافقی با آمریکا انجام می‌شود.

در همین حال که روسیه حملات هوایی مرگبار به کی‌یف و سایر شهرهای اوکراین را ادامه می‌دهد؛ اوایل هفته، ترامپ ضرب‌الاجل آتش‌بس را از ۵۰ روز به ۱۰ روز کاهش داد. او اعلام کرد فرستاده ویژه‌اش، استیو ویتکاف، پس از سفر به غزه و اسرائیل، برای گفتگو به روسیه خواهد رفت. ویتکاف تاکنون چهار بار با پوتین به صورت انفرادی دیدار کرده است. او ابتدا فکر می‌کرد  در صورتی که اوکراین از پیوستن به ناتو صرف‌نظر کند و روسیه مناطق اشغالی را حفظ کند پوتین برای پایان دادن به  جنگ جدی است. اما این امید اکنون بی‌پایه و اساس به‌نظر می‌رسد. 

روز پنج‌شنبه، مارکو روبیو  وزیر امور خارجه آمریکا، در مصاحبه‌ای رادیویی گفت که مقامات ارشد آمریکایی این هفته با همتایان روس خود در تماس بودند، اما در زمینه دستیابی به آتش‌بس «هیچ پیشرفتی» حاصل نشده است. ترامپ اعلام کرده که صبرش در برابر پوتین که در یک مکالمه تلفنی به دنبال آشتی به‌نظر می‌رسید اما بعد دست به حملات بیشتر زد، در حال اتمام است.