نئوم روی هوا؛ شاهزاده از پروژه جاه‌طلبانه عقب‌نشینی می‌کند | عقب‌نشینی برای سودآوری‌های جدید؟
به گزارش اقتصادنیوز، در سال ۲۰۱۷، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در کنار استیو شوارتزمن و ماسایوشی سان در اولین دوره اجلاس مالی سالانه عربستان سعودی نشست تا از شهری به نام نئوم رونمایی کند.
این دو سرمایه‌گذار میلیاردر به سرعت از طرح ۵۰۰ میلیارد دلاری کلان‌شهری تمجید کردند که در آن ربات‌ها نقش بیش‌تری از انسان‌ها داشته و پنل‌های خورشیدی به عظمت دیوار بزرگ چین داشت.
فاصله گرفتن شاهزاده از پروژه جاه‌طلبانه
به نوشته بلومبرگ، با این حال، در شرایطی که غول‌های مالی بین‌المللی برای کنفرانس امسال موسسه ابتکار سرمایه‌گذاری آینده (FII) به ریاض می‌روند، پادشاهی سعودی از آن‌چه که می‌توانست یکی از بزرگ‌ترین پروژههای ساختمانی جهان باشد، فاصله می‌گیرد. در عوض، این پادشاهی در تلاش برای تنوع بخشیدن به اقتصاد متکی به نفت خود، میلیاردها دلار دیگر را به حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، بازی و تولید فناوری پیشرفته اختصاص می‌دهد.
اقتصادنیوز: در حالی که فضای امنیتی خاورمیانه پس از جنگ غزه و افزایش تنش‌های منطقه‌ای شکننده‌تر شده، عربستان سعودی در حال مذاکره با دولت دونالد ترامپ برای امضای یک پیمان دفاعی جدید با ایالات متحده است. به گزارش فایننشال تایمز، این توافق قرار است مشابه پیمان امنیتی اخیر آمریکا با قطر باشد که بر اساس آن، هرگونه حمله به دوحه به مثابه تهدیدی علیه صلح و امنیت آمریکا تلقی می‌شود.
به نظر می‌رسد قراردادهای جدید برای نئوم در حال به حاشیه رفتن هستند و برای اولین بار پس از سه سال متوالی، هیچ اشاره‌ای به این پروژه در بیانیه مقدماتی بودجه کشور برای سال ۲۰۲۶ نشده است. به گفته برخی منابع آگاه، کار بر روی پروژه لاین -دو آسمان‌خراش آینه‌ای به طول ۱۰۰ مایل- کند شده است. در عین حال، برنامه‌های دیگری مانند جزیره لوکس سیندالا و پیست اسکی وسیع تروینا نیز با موانعی روبرو شده‌اند.
به گفته منابع آگاه، دولت سعودی در حال بررسی مجدد برخی از اهداف تعریف شده پروژه نئوم در مقایسه با سایر اولویت‌های اصلی عربستان سعودی است -به ویژه با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود قیمت جهانی نفت برای مدت زیادی در سطح پایین بماند.
تغییر جهت قابل توجه
در کنفرانس موسسه FII، جیمی دیمون، مدیر اجرایی جی‌پی مورگان، دیوید سولومون ازگلدمن ساکس، لری فینک از بلکراک و بروس فلت از بروکفیلد، در کنار صدها بانکدار، مشاور و مدیر فن‌آوری حضور پیدا خواهند کرد و تلاش میکنند درک دقیق‌تری از برنامه‌های پادشاهی سعودی برای بیش از ۲۰۰ میلیارد دلاری که هر ساله از صادرات نفت به دست می‌آورد، به دست آورند به نظر می‌رسد ریاض به دنبال تغییر شکل هزینه‌های هنگفتش است و بسیاری از مسائل در داخل و خارج از کشور به توانایی این پادشاهی در انجام موفقیت‌آمیز این تغییر قابل توجه بستگی دارد.
مدیران خارجی هم‌چنان روی این کشور خلیج فارس برای ادامه کسب درآمد حساب میکنند، اما میلیاردها دلاری که در سال‌های اخیر به پروژه‌هایی مانند نئوم تزریق شده، توانایی این پادشاهی را برای تخصیص سرمایه به شرکت‌های سهام خصوصی بین‌المللی و صندوق‌های پوشش ریسک محدود کرده است. این هزینه‌ها همچنین در سال‌های اخیر سیستم بانکی این کشور را تحت فشار قرار داده و منجر به کمبود نقدینگی مداوم شده است.
قیمت نفت خام امسال بیش از 10 درصد کاهش یافته و این موضوع اقتصاد عربستان سعودی را تحت فشار قرار داده است زیرا بخش نفت حدود نیمی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد. طبق گفته صندوق بین‌المللی پول، حساب‌های مالی و جاری عربستان سعودی از افزایش قیمت و تولید نفت سود خواهند برد.
فرصت‌های جدید برای شرکت‌های جهانی
صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی با سرمایه‌ای در حدود یک تریلیون دلاری، که طرح تحول چشم‌انداز ۲۰۳۰ محمد بن سلمان را هدایت می‌کند، در حال بررسی گسترده‌تری از برخی از پروژههای بزرگ است. در حال حاضر نشانه‌هایی از تغییر در هزینه‌ها نمایان شده و از فرصت‌های جدیدی برای شرکت‌های جهانی صحبت می‌شود.
در صدر این فهرست، شرکت هوش مصنوعی Humain قرار دارد که متعلق به صندوق ثروت سعودی است. کنفرانس FII احتمالاً شامل اعلامیه‌های مهمی از سوی این شرکت خواهد بود - غول‌های سرمایه‌گذاری خصوصی هم‌چون بلک‌استون و بلکراک در حال حاضر برای سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار در این شرکت در حال رقابت با یکدیگر هستند.
به گفته منابع آگاه، ریاض همچنین تمرکز خود را بر آلالت -شرکت پیشرو داخلی در ساخت مراکز تولید هوشمند- و همچنین شرکت هواپیمایی ریاض ایر افزایش می‌دهد.
وانهادن پروژههای غیرمنطقی و راه‌های جدید سرازیر شدن پول
محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان سعودی، اوایل ماه میلادی جاری در واشنگتن دی‌سی گفت اگر هر استراتژی یا پروژه‌ای که در حال حاضر ادامه دادنش منطقی نباشد، پادشاهی «هیچ تردیدی در تغییر و توقف آن نخواهد داشت».
در نه ماه منتهی به سپتامبر، تنها حدود ۸ میلیارد دلار به قراردادهای ساخت‌وساز پروژههای عظیم تخصیص داده شده که تنها ۲۰ میلیون دلار آن به نئوم اختصاص دارد. در حالی که از سال ۲۰۱۹ حدود ۱۱۰ میلیارد دلار برای قراردادهای ساخت و ساز پروژههای عظیم هزینه شده، این هزینه‌ها در سال ۲۰۲۳ به اوج خود رسید و سپس در دو سال گذشته سقوط کرد. در حالی که ممکن است در ماه‌های آینده پول بیش‌تری اختصاص داده شود، احتمالاً این مبلغ بسیار کم‌تر از اوج خود خواهد بود.
این تعدیل راه را برای سرازیر شدن پول به بخش‌های دیگر هموار می‌کند. پادشاهی سعودی قصد دارد پروژههای ساخت خانه‌ها و دفاتر جدید در ریاض، پایتخت این کشور را در اولویت قرار دهد، و این در حالی است که انتظار می‌رود صندوق ثروت ملی، هزینه زیادی را صرف نمایشگاه جهانی اکسپو کند که قرار است در سال ۲۰۳۰ در پایتخت عربستان برگزار شود.
نئوم روی هوا
در ماه‌های آینده، انتظار می‌رود صندوق سرمایه‌گذاری عمومی استراتژی خود را برای سال ۲۰۲۶ و پس از آن رونمایی کند که نشان‌دهنده آینده نئوم است. تغییرات در حال انجام در این ابرپروژه، در حال حاضر در اقتصاد جهانی موج می‌زند و به طور بالقوه بر بسیاری از شرکت‌کنندگان در کنفرانس FII تأثیر می‌گذارد.
به گفته منابع آگاه، برخی از مشاوران شاهد کاهش رشد درآمد هستند و در حال جابجایی کارکنان خود از پروژه نئوم هستند. حداقل یک شرکت ساختمانی سعودی، کار نئوم خود را به حالت تعلیق درآورده و شرکت دیگری اعلام کرده است که تا زمان تصمیم‌گیری در مورد آینده پروژه، ماشین‌آلات خط تولید را در حداقل میزان ممکن فعال نگه می‌دارد. به گفته این افراد، برخی از کارگران ساختمانی در محل باقی مانده‌اند، اما مشخص نیست که خط تولید در نهایت به چه شکلی ساخته خواهد شد.
سرعت سرسام‌آور ساخت و ساز، نیاز شدیدی به اعتبارهای شدید از گوشه و کنار اقتصاد عربستان سعودی ایجاد کرده است. کاهش بیشتر سرعت رشد نئوم ممکن است بخشی از فشار نقدینگی را کاهش دهد -اگرچه انتظار می‌رود تاثیر این موضوع محدود باقی بماند زیرا وام‌ها برای ده‌ها طرح دیگر، مانند ساخت مسکن مقرون به صرفه، هم‌چنان مورد نیاز خواهند بود.
به باور فاروق سوسا، اقتصاددان گروه گلدمن ساکس در حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا: «از دیدگاه سعودی‌ها، شرایط منطقه‌ای و جهانی در حال حاضر چالش‌های خود را دارد. اما این محدودیت‌ها ثابت نیستند. زمانی فرا خواهد رسید که فشار آنها کم‌تر شود و سرمایه‌گذاری‌ها دوباره سرعت بگیرند».
عقب‌نشینی برای سودآوری‌های بزرگ جدید
در حال حاضر، مدیرانی که به کنفرانس FII آمده‌اند، احتمالاً به دنبال ایجاد روابط جدیدی با عربستان سعودی هستند که می‌تواند منجر به سودآوری‌های بزرگی شود.
به عنوان مثال، قرارداد ۵۵ میلیارد دلاری شرکت EA، قرار است حدود ۵۰۰ میلیون دلار برای بانک‌های وال استریت که در حال تنظیم تأمین مالی هستند، ایجاد کند. پادشاهی سعودی هم‌چنان در مرکز جاه‌طلبی‌های مالی بازیگران جهانی قرار دارد و در ماه اوت، یک گروه به رهبری بلکراک، قرارداد اجاره ۱۱ میلیارد دلاری شامل تأسیسات گاز طبیعی آرامکو سعودی را امضا کرد. عربستان سعودی همچنین میلیاردها دلار اوراق قرضه دولتی منتشر کرده و به وال‌استریت راه دیگری برای کسب درآمد ارائه می‌دهد. یک مدیر ارشد به بلومبرگ نیوز گفت که یک شرکت غربی اکنون در ریاض از کمک به تنظیم اوراق قرضه و وام‌ها بیشتر از مشاوره در مورد ادغام‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خارجی درآمد کسب می‌کند.
سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی فرصت‌های بیش‌تری را برای مشارکت‌ها و معاملات فراهم می‌کند، به ویژه با توجه به اینکه پیام‌های اخیر از سوی مقامات ارشد دولت نشان دهنده تمایل به تغییر مسیر است.
به گفته آثیرا پراساد، مدیر اقتصاد کلان در شرکت مشاور اقتصادی و تجاری ناصر سعیدی و همکاران: «این تغییرات احتمالاً از سوی سرمایه‌گذاران مثبت تلقی خواهد شد، زیرا وقتی دولتی یک قدم عقب‌نشینی می‌کند و می‌گوید که ما قرار نیست همه سرمایه‌گذاری‌ها را متوقف کنیم، اما پول را به مکان‌هایی با نیازهای فوری و بازده سریع‌تر منتقل می‌کنیم، چیزهای زیادی را نشان می‌دهد».
ارسال نظر