درگیری نظامی بزرگ نزدیک است | آیا آمریکا واقعا قصد حمله دارد؟ | ترامپ به دنبال عقب‌نشینی مادورو است
به گزارش اقتصادنیوز، با افزایش تحرکات نظامی آمریکا در سواحل کارائیپ و تشدید فشارهای سیاسی واشنگتن بر دولت نیکلاس مادورو، احتمال شکل‌گیری یک رویارویی مستقیم بیش از هر زمانی مورد انتظار است. از روزهای گذشته در پی هشدارهای دونالد ترامپ، حریم هوایی ونزوئلا بسته شد و هیچ پروازی بر فراز آسمان این کشور صورت نخواهد گرفت. در این وضعیت، نگرانی‌ها درباره وقوع یک درگیری بزرگ افزایش یافته است.
آیا آمریکا واقعا قصد حمله دارد؟
گانداروا والیا در اکونومیک‌تایمز نوشت: این پرسش که قصد آمریکا برای حمله به ونزوئلا چقدر جدی است، به یکی از اصلی‌ترین محورهای بحث در فضای سیاسی و امنیتی منطقه تبدیل شده است. هشدارهای مستقیم دونالد ترامپ درباره لزوم کناره‌گیری نیکولاس مادورو همراه با استقرار نیروهای نظامی آمریکا در سواحل دریای کارائیب، سبب شده تا گمانه‌زنی‌ها درباره افزایش احتمال اقدام نظامی تقویت شود.
در همین راستا، برخی مقامات آمریکایی مدعی شده‌اند که عملیات‌های نظارتی، اقدامات مبارزه با قاچاق و گشت‌زنی‌های گسترده‌تر به‌منظور حفظ امنیت منطقه انجام می‌شود، اما منتقدان معتقدند که این اقدامات می‌تواند زمینه‌ساز فشار نظامی گسترده‌تر یا حتی مداخله مستقیم باشد.
اقتصادنیوز: تحلیلگران بر این باورند که مداخلات کنونی آمریکا در ونزوئلا، در امتداد همان الگوی تاریخی مداخله‌گری پیشین در جهت تغییر دولت‌های نامطلوب برای واشنگتن است.
هشدارهای ترامپ و انگیزه‌های واشنگتن
دونالد ترامپ از نخستین سالهای حضور در عرصه سیاسی، همواره بر ضرورت کنار رفتن مادورو تأکید کرده است. به باور کاخ سفید، بقای دولت کنونی در کاراکاس مانع بازگشت دموکراسی است؛ اما تحلیلگران معتقدند که انگیزه‌های آمریکا به این موارد محدود نمی‌شود.
علاوه بر فشار سیاسی، مجموعه‌ای از عوامل ژئوپلیتیک، اقتصادی و امنیتی مانند ذخایر عظیم نفتی ونزوئلا در شکل‌گیری این موضع نقش دارند. در نتیجه، اصرار واشنگتن بر تغییر رهبری در کاراکاس نه‌تنها به مسائل داخلی ونزوئلا، بلکه به موازنه قدرت در نیم‌کره غربی مربوط است.
حریم هوایی ونزوئلا بسته شد
یکی از موضوعاتی که بر شدت تنش‌ها افزوده است، ادعای مربوط به بسته‌شدن فضای هوایی و محدودیت‌های پرواز بر فراز بخش‌هایی از ونزوئلا است. واشنگتن این امر را نشانه‌ای از اقدامات غیرمعمول یا تلاش برای پنهان‌سازی فعالیت‌های نظامی دانسته، در حالی که دولت ونزوئلا تأکید می‌کند این اقدامات بخشی از سیاست‌های دفاعی همیشگی این کشور است.
کاراکاس این ادعاها را بهانه‌ای برای ایجاد فضای بحرانی می‌داند و اعلام کرده است که نیروهای مسلح کشور برای دفاع از حاکمیت ملی آماده‌اند.
مادورو از حمایت‌های داخلی و خارجی برخوردار است
با وجود فشارهای خارجی، نیکولاس مادورو همچنان بر شبکه‌ای نسبتا پایدار از حمایت داخلی و منطقه‌ای تکیه دارد. نیروهای مسلح، گروه‌های سیاسی متحد و بخشی از ساختار اجتماعی که از سیاست‌های رفاهی دولت بهره‌مند شده‌اند، از جمله مهم‌ترین کانون‌های این حمایت‌ها به‌شمار می‌روند.
همچنین برخی کشورهای همسو در آمریکای لاتین و در سطح بین‌المللی، هرچند نه به‌صورت علنی، اما از حفظ ثبات دولت مادورو دفاع می‌کنند. همین امر سبب شده که هرگونه اقدام سخت‌افزاری علیه کاراکاس با پیچیدگی‌های گسترده روبه‌رو شود.
چرا ترامپ به‌دنبال عقب‌نشینی مادورو است؟
واشنگتن اعلام کرده که نیکلاس مادورو رو به عنوان رهبری مشروع قلمداد نمی‌کند. به ادعای ترامپ، او از شبکه‌های قاچاق مواد مخدر و گروه‌های بر علیه آمریکا حمایت می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا پیش‌تر در کمپین انتخاباتی خود، قول مهار پخش مواد مخدر مانند فنتالین را داده بود. در همین راستا، حملات آمریکا مسیرهای مختلف موادمخدر مربوط به ونزوئلا را مورد هدف قرار داده است.
در ماه مارس، رئیس‌جمهور آمریکا با تروریستی اعلام کردن گروه ترن د آرگوانا، این گروه خارجی را به فعالیت‌های جنگ‌افروانه در آمریکا متهم کرد. در ماه اوت نیز، وزارت امور خارجه آمریکا مادورو را به اداره یک شبکه مواد مخدر که به حمل محموله‌های کوکائین مربوط است متهم کرده و جایزه‌ای 50 میلیون دلاری را برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود تعیین کرد.
واشنگتن این ادعاها را پشتوانه مشروعیت اقدامات امنیتی خود می‌داند، اما کاراکاس آنها را اتهامات سیاسی و فاقد سند توصیف کرده و بر اهداف مداخله‌جویانه آمریکا تأکید دارد.
نقش ذخایر نفتی و رقابت‌های ژئوپلیتیک
ونزوئلا بزرگ‌ترین ذخایر اثبات‌شده نفت جهان را در اختیار دارد؛ عاملی که به باور بسیاری از کارشناسان، نقش کلیدی در این منازعه دارد. آمریکا طی دهه‌های گذشته همیشه به اهمیت منابع انرژی و تأثیر آن بر تصمیم‌گیری‌های ژئوپلیتیک توجهی ویژه داشته است.
از نگاه بسیاری از تحلیلگران، کنترل جریان انرژی، حفظ نفوذ در آمریکای لاتین و جلوگیری از قدرت‌گیری دولت‌های مخالف واشنگتن در منطقه، در تشدید فشارها بر دولت مادورو نقش اساسی دارد.
نقاط قوت و ضعف نظامی ونزوئلا
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ارتش ونزوئلا با مشکلاتی چون دستمزدهای پایین، آموزش‌های ناکافی و تجهیزات قدیمی دست‌و پنجه نرم می‌کند. تحلیلگران می‌گویند که مادورو افسران نظامی را با قرار دادن در مناصب دولتی راضی کرده و در صورت وقوع یک درگیری گسترده، احتمال ریزش نیروهای نظامی بسیار بالاست.
نیروهای نظامی ونزوئلا در سالهای اخیر بیشتر با سرکوب و مدیریت اعتراض نیروهای مردمی سروکار داشته‌ان تا عملیات نظامی واقعی. از طرفی، مادورو ادعا می‌کند که میلیون‌ها شهروند در قالب نیروهای شبه‌نظامی در حال آموزش هستند تا در صورت وقوع درگیری، از کشور دفاع کنند. اما واقعیت این است که تجهیزات و سلاح کافی برای این تعداد نیرو وجود ندارد.
ناوگان هوایی ونزوئلا چندین جنگنده روسی سوخو در اختیار دارد، اما این هواپیماها از نظر توان و فناوری از جنگنده‌های مدرن آمریکایی عقب‌تر هستند.
واکنش کاراکاس به هشدارهای ترامپ
ونروئلا ادعای ترامپ مبنی بر بسته‌شدن حریم هوایی این کشور را محکوم کرد و آن را غیرقانونی، و مصداق بارز تهدید حاکمیت ملی نامید.
افزایش نگرانی‌ها از وقوع جنگ
ترکیب فشارهای سیاسی، فعالیت‌های نظامی و تشدید جنگ رسانه‌ای، فضایی آکنده از نگرانی و بی‌ثباتی پدید آورده است. اگرچه از منظر حقوق بین‌الملل توجیهی برای حمله وجود ندارد، اما سابقه مداخلات آمریکا در کشورهای جنوبی باعث شده تا برخی از کشورهای آمریکای لاتین نگران آغاز موج دیگری از درگیری‌ها باشند. آمریکا همچنین مجوز عملیات سازمان سیا در ونزوئلا را صادر کرده است.
به اعتقاد تحلیلگران، هرگونه اشتباه محاسباتی از سوی دو طرف می‌تواند به بحرانی گسترده‌تر منجر شود؛ بحرانی که پیامدهای آن نه فقط برای ونزوئلا، بلکه برای کل منطقه تعیین‌کننده خواهد بود.
ارسال نظر