شرط و شروط استفاده از «بلندگو» به جای اینترنت در زمان بحران از زبان یک جامعه شناس

به گزارش اقتصادنیوز، در حالی که نصب آژیر و بلندگو برای هشدار در مواقع بحرانی در برخی مناطق تهران آغاز شده، همچنان نظرات موافق و مخالف درباره این شیوه اطلاع‌رسانی ادامه دارد.

خبر مرتبط

دو نگاه متضاد به نصب بلندگو در پایتخت/ نژادبهرام: در عصر فناوری هستیم نه عصر حجر/قرایی‌مقدم: همه دسترسی به اینترنت ندارند

اقتصادنیوز در گفتگو با دو چهره اقدام شهرداری تهران در نصب بلندگو در برخی نقاط پایتخت برای اطلاع رسانی را بررسی کرده است.

امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس، در گفت‌وگو با اقتصادنیوز ضمن دفاع از اصل اطلاع‌رسانی فوری، تأکید می‌کند که آژیر خطر، اگر با پشتوانه کارشناسی و از مجرای رسمی پخش شود، می‌تواند نقش مهمی در حفظ جان مردم، به‌ویژه اقشار کم‌دسترسی به فضای مجازی ایفا کند.

مشروح گفتگوی اقتصادنیوز را بخوانید؛

******

آقای قرایی مقدم! به نظر شما نصب  بلندگو در سطح شهر برای هشدار در مواقع حمله یا بحران اقدام مثبتی  ا‌ست یا خیر؟

به نظر من این اقدام، کار مثبتی است. جامعه‌ی ما در شرایطی پر از اضطراب و نگرانی به سر می‌برد و ذهن مردم همچنان درگیر احتمال تکرار حمله‌هایی ا‌ست که در همین جنگ ۱۲ روزه اخیر شاهدش بودیم. چنین هشدارهایی می‌تواند مانع از وقوع تلفات و خسارات بیشتر شود.

واقعیت این است که در شرایط بحران، بسیاری از مردم اگر ضرورتی نداشته باشد، ترجیح می‌دهند در خانه بمانند. من خودم در همان ایام، در میدان تجریش دیدم که مردم آگاهانه از حضور غیرضروری در سطح شهر پرهیز می‌کردند. در چنین شرایطی، اطلاع‌رسانی فوری و مؤثر اهمیت زیادی دارد.

اما بلندگو  نمی‌تواند جایگزین ابزارهایی مثل اینترنت و گوشی‌های همراه شود

طبیعتاً نه به‌طور کامل. وقتی اینترنت باشد، می‌توان در یک لحظه به هزاران نفر پیام هشدار ارسال کرد. اما بلندگو توان محدودی در پوشش جمعیت دارد. با این حال، باید توجه داشت که همه مردم به گوشی‌های هوشمند یا اینترنت دسترسی ندارند. درصد قابل‌توجهی از جمعیت، از جمله سالمندان، کارگران، دست‌فروش‌ها و... ممکن است در لحظه، امکان دسترسی به پیام‌های مجازی را نداشته باشند. اینجاست که بلندگو یا آژیر می‌تواند نقش مکمل مهمی ایفا کند.

برخی منتقدان می‌گویند این روش‌ها یادآور دوران جنگ است و ممکن است وحشت و بی‌اعتمادی را  رقم بزند. نظر شما چیست؟

در همه کشورهای دنیا، در زمان بحران و جنگ، هشدارهای عمومی وجود دارد. در زمان جنگ ایران و عراق هم آژیر خطر از طریق رادیو یا حتی بلندگوهای محلی به مردم اطلاع می‌داد. موضوع اصلی، نحوه و مسئولیت اطلاع‌رسانی است. اگر این هشدارها از سوی نهادهای رسمی، معتبر و با بررسی کارشناسانه پخش شود، می‌تواند به آگاهی عمومی کمک کند و از اخبار نادرست و شایعات احتمالی هم جلوگیری کند.

البته این‌که اطلاع‌رسانی دقیق و غیرمبهم باشد هم بسیار حیاتی‌ است. در غیر این صورت، امکان ایجاد ترس و سردرگمی وجود دارد، همان‌طور که گاهی در پیام‌رسان‌ها اخبار نادرست منتشر می‌شود. اگر این سیستم هشدار به شکل درست و حرفه‌ای اجرا شود، قطعاً کارآمدتر از پیام‌های بدون منبع و شایعات در فضای مجازی خواهد بود.

برخی می‌گویند قطع یا محدودسازی اینترنت در مواقع بحران باعث بی‌اعتمادی بیشتر مردم می‌شود. نظر شما چیست؟

این نگرانی بجا است. اما باید در نظر داشت که دسترسی به اینترنت هم نیاز به ابزار و سواد رسانه‌ای دارد. هنوز درصدی از مردم، مخصوصاً در مناطق محروم یا در میان اقشار کم‌درآمد، از تلفن‌های هوشمند استفاده نمی‌کنند یا توانایی دسترسی فوری به پیام‌ها را ندارند. در چنین شرایطی، اطلاع‌رسانی از طریق آژیر یا بلندگو می‌تواند جای خالی اینترنت را برای بخشی از جامعه پر کند. هشدارهای رسمی می‌توانند از انتشار اخبار کاذب و گسترش ترس بی‌مورد جلوگیری کنند.