تهران از بحران تا تاب‌آوری
با این حال، تهران با روحیه همبستگی مردم و بهره‌گیری از لجستیک هوشمند شهری، می‌تواند نه‌تنها از این بحران عبور کند، بلکه به الگویی برای تاب‌آوری شهری در جهان تبدیل شود. چگونه می‌توانیم با ابزارهای ساده و همکاری جمعی، شهری قوی‌تر بسازیم؟
لجستیک هوشمند شهری، مانند اپلیکیشن‌های موبایلی که اطلاعات لحظه‌ای ارائه می‌دهند، می‌توانند به عنوان پلی میان شهروندان و مدیران شهری عمل کنند. این ابزارها، با فراهم کردن اطلاعات درباره ترافیک، مسیرهای امن یا نقاط خدمات عمومی، هماهنگی را در شهر افزایش می‌دهند و به شهروندان این امکان را می‌دهند تا در مدیریت بحران نقش فعال‌تری ایفا کنند. در شرایطی که تهران با چالش‌های ناشی از بحران مواجه است، این فناوری‌ها می‌توانند مانند چراغی در تاریکی، راه را روشن کنند.
تجربه‌های جهانی نشان‌دهنده قدرت این ابزارهاست. در کره جنوبی، اپلیکیشن KakaoMap در بحران‌های طبیعی مانند توفان‌های شدید، مسیرهای امن را به شهروندان نشان داد و امکان گزارش مشکلات شهری (مانند خیابان‌های مسدود) را فراهم کرد. این اپلیکیشن به مردم کمک کرد تا در لحظه تصمیم‌های آگاهانه بگیرند و به کاهش هرج‌ومرج در شهر منجر شد. در ترکیه، پس از زلزله ویرانگر ۲۰۲۳، پلتفرم‌های دیجیتال به داوطلبان امکان دادند تا نیازهای محله‌ها را شناسایی کنند و منابع ضروری، مانند پتو و آب را به‌سرعت توزیع کنند. این تجربه‌ها نشان می‌دهند که فناوری‌های ساده می‌توانند در لحظات بحرانی، تفاوت‌های بزرگی ایجاد کنند.
تهران می‌تواند با الهام از این الگوها، گام‌های بلندی به سوی تاب‌آوری بردارد. تصور کنید اپلیکیشنی در تهران که به شهروندان اجازه می‌دهد مناطق پرترافیک یا مشکلات محلی را گزارش کنند یا به رانندگان آمبولانس‌ها مسیرهای خلوت‌تر را نشان دهد. چنین سیستمی نه‌تنها هماهنگی را بهبود می‌بخشد، بلکه حس مسوولیت جمعی را در میان مردم تقویت می‌کند. برای مثال، در محله‌ای که دسترسی به خدمات عمومی دشوار شده، شهروندان می‌توانند از طریق اپلیکیشن، نیازهای خود را اعلام کنند و داوطلبان محلی برای کمک‌رسانی هماهنگ شوند. این مشارکت، روحیه همبستگی را که همیشه نقطه قوت تهران بوده، زنده نگه می‌دارد.
دولت نقش کلیدی در این تحول دارد. حمایت از استارت‌آپ‌های لجستیک هوشمند شهری می‌تواند بستر لازم برای توسعه این اپلیکیشن‌ها را فراهم کند. برای نمونه، سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های دیجیتال که اطلاعات لحظه‌ای از وضعیت شهر ارائه می‌دهند، می‌تواند سرعت واکنش به بحران را افزایش دهد. شرکت‌های خصوصی نیز می‌توانند با طراحی ابزارهای کاربرپسند، نقشی موثر ایفا کنند. اما قلب این تحول، مردم تهران هستند. شهروندانی که با گزارش مشکلات، پیشنهاد مسیرهای بهتر یا حتی کمک به همسایگان، می‌توانند شهر را در برابر بحران‌ها مقاوم‌تر کنند.
علاوه بر فناوری، فرهنگ همکاری در تهران می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه اجتماعی بی‌نظیر عمل کند. در بسیاری از شهرهای جهان (مانند لندن در دوران بحران‌های اقتصادی یا توکیو پس از بلایای طبیعی) مشارکت مردم عادی در قالب گروه‌های داوطلبانه، کلید عبور از سختی‌ها بوده است. در تهران نیز از محله‌های قدیمی مانند تجریش تا مناطق مدرن‌تر مانند سعادت‌آباد، مردم می‌توانند با تشکیل شبکه‌های محلی، به توزیع منابع یا اطلاع‌رسانی کمک کنند. این همبستگی، همراه با لجستیک هوشمند شهری، می‌تواند تهران را به شهری تبدیل کند که نه‌تنها در برابر بحران‌های کنونی ایستادگی می‌کند، بلکه برای آینده نیز آماده‌تر می‌شود.
تهران بارها ثابت کرده که از دل سختی‌ها، فرصت‌های بزرگی می‌سازد. با ترکیب لجستیک هوشمند شهری و روحیه همبستگی، می‌توانیم شهری بسازیم که نه‌تنها از این بحران سربلند بیرون آید، بلکه به عنوان الگویی برای شهرهای دیگر جهان بدرخشد. دولت، شرکت‌ها و مردم، با همکاری و نوآوری، می‌توانند تهران را به نمادی از تاب‌آوری و امید تبدیل کنند. اکنون زمان آن است که با گام‌های استوار، آینده‌ای روشن برای پایتخت ایران رقم بزنیم.
* دکتری تخصصی مهندسی صنایع
ارسال نظر