اسرائیل در آستانه جنگ داخلی؟ آیا ارتش کودتا می‌کند؟

به گزارش اقتصادنیوز ، رویارویی چندین دهه ای اسرائیل و فلسطینی ها ظاهرا زمینه را برای وقوع جنگ داخلی در سرزمین های اشغالی هموار کرده است. در شرایطی که صدها هزار نفر علیه سیاست های کابینه راست افراطی نتانیاهو تظاهرات برگزار کردند، رئیس کشور این بازیگر در باب قرار گرفتن بر لبه پرتگاه هشدار داده، با این همه برخی از تحلیلگران برجسته بر این باورند که جنگ داخلی از قبل آغاز شده است. درگیری های درون ساختاری میان دو گروه در جریان است؛ صهیونیسم های قبل و بعد از 1967. به عبارت دیگر، میان صهیونیسم معتدل با صهیونیسم متعصب و فاشیستی تر تنش ها افزایش یافته است.

اسرائیل بر لبه پرتگاه

در حالی که صهیونیسم معتدل این توان را داشته تا اختلاف هایش در طول پنج دهه گذشته کنار گذاشته و به سازش دست یابد، اما سیاست هایی که حول محور برتری یهودیان تدوین و اجرایی شده، بستر را برای مانور عناصر رادیکال اسرائیلی هموار کرده است.در چنین شرایطی ائتلاف تازه متشکل از شش حزب، که پنج حزب حاضر در آن مذهبی اند– مراد افراطی های ارتدکس، افراطی های صهیونیستی و یا هر دو- توانستند تنش ها و درگیری ها در سرزمین های اشغالی و حتی جدال ها درون ساختاری را افزایش دهند.

آنگونه که مروان بشاره در الجزیره نوشته،امروز کابینه اسرائیل متشکل از افراطی ترین و نژادپرست ترین عناصر سرزمین های اشغالی است. کابینه ای که مصمم است ساختار متعصبانه ای را تحکیم کرده و با تسلیم کردن قوه قضاییه اسرائیل به اکثریت پارلمانی، راه را برای تغییر سیستم سیاسی هموار ‌کند. رخدادی که در لبند مدت می تواند زمینه ساز جنگ داخلی شود.

خطر بازگشت اسرائیل به مدار بحران

در همین راستا  منصور براتی، کارشناس ارشد مسائل اسرائیل در گفتگو با اقتصادنیوز، ضمن تایید چنین گزاره ای در این باره گفت: جامعه اسرائیل 5 سالی است که مستعد این رویارویی است. به گفته او، کارزاهای انتخاباتی متعددی که بین سال های 2019 تا 2022 برگزار شد، نشان از پتانسیل افزایش تنش در جامعه اسرائیل داشتند،بدین معنا که فضایی انتخاباتی و رویارویی تداوم یافت و تبدیل به بحران شد و نوعی دوگانگی و فضای دوقطبی را در جامعه اسرائیل رقم زد.

براتی در پاسخ به سوال اقتصاد نیوز مبنی بر این که چرا آتش تنش ها بعد از سکان داری نتانیاهو در سطحی گسترده تر شعله ور شده، به مسئله اصلاحات قضایی اشاره کرد و در این باره گفت که اصلاحات پیشنهادی توسط بخش عمده ای از اسرائیلی ها تایید نشده، با این همه رادیکال ها بالاخص اعضای کابینه نتانیاهو در صددند تا مصوبه را به تصویب برسانند. این کارشناس ارشد مسائل اسرائیل در ادامه با اشاره به تصویب قرائت نخست این اصلاحیه گفت که شواهد نشان از آن دارد که قرائت دوم و سوم نیزتا دوشنبه تصویب خواهد شد. به باورش در چنین شرایطی فضای رقابتی حاکم ممکن است به سوی نوعی تقابل، تخاصم و دشمنی پیش برود. بالاخص آن که به واسطه تداوم بحران ها، جامعه اسرائیل مدارا و تولرانس خود را از دست داده است.

امکان طغیان ارتش؟

براتی در پاسخ به سوال اقتصاد نیوز در باب نقش ارتش در میانه جنگی که ممکن است در میان مدت یا بلند مدت، اسرائیل را در داخل درگیر کند با اشاره به موضع اخیر بخشی از نیروهای نظامی ذخیره ارتش اسرائیل گفت، از آنجایی که تا به امروز نظامی ها تابع ساختار حاکم بودند، چنین رویکردی می تواند به گمانه زنی ها درباره کودتای احتمالی ارتش هم دامن بزند.

 براتی در ادامه تاکید کرد که جامعه پزشکان و کارگران اسرائیلی از اعتصاب گفتند، به باو این کارشناس آغاز اعتراض ها اگر با اعتصاب ها همزمانی داشته باشد می تواند زمینه ساز وقوع جنگ داخلی و رویارویی های خشن تری شود. منصور براتی در پاسخ به سوال اقصاد نیوز در باب چرایی عدم عقب نشینی «بی بی» از مطالباتش گفت: شواهد نشان می دهد که نخست وزیری اسرائیل خواهان عقب نشینی از مواضعش نیست. به باور این کارشناس ارشد مسائل اسرائیل نتانیاهو در صورت عقب نشینی اکثریت کابینه را از دست داده و خود بر حیات سیاسی اش مهر پایان خواهد زد.

بلوای رادیکال های به حاشیه رانده شده

رهبران اسرائیل از سال 1948 با مدیریت تنش ها در میان جوامع مهاجر تلاش داشتند تا از اهرم های بازیگرانی چون ایالات متحده و کانادا پیروی کنند. این تنها راه برای آشتی دادن اختلافات بین جوامع مهاجر عراقی و لهستانی یا مراکشی و روسی بود. هرچند سیاست مدارایی که بدان اشاره شد درباب فلسطینی های صدق نمی کرد.با این همه جنگ 1967 معادلات را تغییر داد. جنبش افراطی ها برای اولین بار در سال 1977 با حمایت یهودیان به حاشیه رانده شده که رویای سرزمین بزرگتر اسرائیل یا کنترل کامل تمام فلسطین را در سر می پرورانند، به قدرت رسید.از آن زمان به بعد، حمایت های نظامی و اقتصادی آمریکا برای جنبش راست رادیکال اسرائیل فرصت ساز شد.

همزمان تمایل پادشاهی های عربی جهت کنار گذاشتن فرمول «سرزمین در برابر صلح» و امضای بی قید و شرط توافق صلح و عادی‌سازی روابط با اسرائیل ، مشروعیت نتانیاهو و متحدانش را افزایش داده است.به باور بشاره هنگامی که حامیان ایتمار بن گویر، وزیر امنیت به فراخوان او مبنی بر حمل اسلحه عمل می کنند، این سلاح ها نه تنها علیه فلسطینی ها - بلکه علیه اسرائیلی های معتدل نیز استفاده خواهد شد.این تحلیلگر در ادامه خاطر نشان کرد: پروفسور یشایاهو لیبوویتز، یکی از تحلیلگران اسرائیل بیش از پنج دهه پیش پیش‌بینی کرد که چگونه پس از جنگ 1967، نژادپرستی، خشونت و نفرت ناشی از جهان‌بینی مذهبی و سیاست اشغال و شهرک‌سازی، زمینه ساز ظهور نازی ها خواهد شد.

افراط گرایانی که متوقف نمی شوند

یک دهه پیش نیز عاموس اوز، نویسنده اسرائیلی، یهودیان متعصب خشن «بالای تپه» در سرزمین های اشغالی را که حامیان سرسخت وزرای کابینه امروز هستند و درگیر کشتار فلسطینیان در کرانه باختری ،«نئونازی های عبری» خواند.این تحولات این سوال را مطرح می کند؟ چرا اسرائیلی‌های کم تر متعصب‌تر که خیابان‌ها را پر می‌کنند، نمی‌خواهند یا نمی‌توانند پیوند بین آپارتاید  و فاشیسم در حال ظهور را ببینند؟پاسخ این است که بسیاری مایل نیستند و بسیاری دیگر ناتوان هستند. کسانی که مایل نیستند ممکن است نگران باشند که پیوند دادن فاشیسم با آپارتاید باعث شکسته شدن جنبش و تضعیف حرکت شان شود. کسانی که نمی‌توانند پیوند را ببینند، می خواهند همچنان کیک خود را بخورند. آنها اصرار دارند که باید برتری یهودیان و اشغال فلسطین حفظ شود.

با قضاوت بر اساس ترکیب پارلمان اسرائیل، اردوگاه اخیر اکثریت اپوزیسیون دولت را تشکیل می‌‎دهد و طرفداران زیادی در میان ارتش و نخبگان دارند. احزاب دیگر قادرند ائتلافی تازه با رادیکال های لیکود با رهبری تازه تعریف کنند.این احزاب ممکن است در نهایت با کابینه ائتلافی بر سر قوانین پیشنهادی سازش کرده تا بدین طریق از آزادی سیستم در قبال یهودیان محافظت کنند و در عین حال به آن اجازه دهند تا برنامه نژادپرستانه خود را نسبت به فلسطینی‌ها در داخل سرزمین های  اشغالی پیش ببرند.چنین وضعیتی ممکن است وضعیت را آرام کند، به اعتراض خیابانی پایان دهد. اما جنی که از بطری خارج شده، و متعصبانی که از حاشیه به مرکز قدرت آمده اند و از درگیری و جنگ تغذیه می کنند، تا زمانی که رستگاری شان کامل نشود، متوقف نخواهند شد.