پشت پرده فعالیت اطلاعاتی آمریکا/ چگونه پوتین قرار بود کیش و مات شود؟

به گزارش اقتصادنیوز، بعدازظهر 27 سپتامبر، کارشناس مسائل بالکان در کاخ سفید تماسی نگران کننده از آژانس اطلاعاتی ایالات متحده داشت. نیروهای صرب در طول مرز با کوزوو جمع شده بودند، جایی که ناتو از زمان جنگ خونین جدایی در سال 1999 صلح ناآرامی را حفظ کرده است. سه روز قبل، بیش از 22 صرب مسلح یک افسر پلیس کوزوو را در یک حمله کشته بودند. اکنون صربستان در حال استقرار تسلیحات و نیروهای سنگین بود. یکی از مقامات شورای امنیت ملی (NSC) می گوید: «ما بسیار نگران بودیم که صربستان برای تهاجم نظامی احتمالی آماده شود».این بخش ابتدایی از روایت نشریه تایم درباره بازی اطلاعاتی آمریکا است، روایتی که اقتصاد نیوز آن را در سه بخش ترجمه کرده که بخش نخست تحت عنوان«سلاح محرمانه واشنگتن برای مقابله با روسیه و چین» منتشر شد و در ادامه بخش دوم آمده است.

تلاش برای سازگاری با دنیای محرمانه

اما دنیای اسرار در حال تغییر است و آمریکا در تلاش برای سازگاری است. بر اساس یکی از اسناد اطلاعاتی آمریکا که سال گذشته توسط واشنگتن پست منتشر شد، روسیه از سال 2016 عملیات تبلیغاتی رسانه های اجتماعی خود را تهاجمی تر کرده و تنها 1٪ از ارتش ربات هایش در پلتفرم هایی مانند ایکس و تیک توک شناسایی شده است. شرکت رند در گزارش اخیر خود اعلام کرد که چین از هوش مصنوعی پیشرفته در عملیات تبلیغاتی خود استفاده می کند.گروهی براین باورند که در میان گذاشتن اسرار آمریکا با جهان قبل از اینکه دشمنان تلاش کنند بر دموکراسی ها تاثیر بگذارند و آن ها را تضعیف کنند، یکی از بهترین راه ها برای مقابله است. در عین حال، تکثیر اطلاعات طبقه بندی شده به این معنی است که اسرار آمریکا ارزش کمتری نسبت به گذشته دارند و نگهداری آنها سخت تر است. به گفته آژانس امنیت ملی، آرشیو ملی، جامعه اطلاعاتی ایالات متحده هر روز معادل 29 پتابایت یا 500 میلیارد صفحه اطلاعات را جمع آوری می کند، سالانه ده ها میلیون سند را طبقه بندی و تخمین زده می شود سالانه 50 هزار گزارش طبقه بندی شده تولید کند.

جو بایدن و دونالد ترامپ، روسای جمهور آمریکا، به دلیل برخورد نامناسب با اطلاعات محرمانه، با تحقیقات بازپرس ویژه مواجه شده اند. تلاش آمریکا برای ذخیره ایمن میلیاردها سند محرمانه از بالای زنجیره اطلاعاتی تا پایین شکست خورده است. همانطور که قاضی پاتر استوارت در پرونده اسناد پنتاگون گفت: "وقتی همه چیز طبقه بندی می شود، هیچ چیز طبقه بندی نمی شود، و سیستم تبدیل به سیستمی می شود که یا بدبین ها بدان بی توجه اند و یا توسط کسانی که قصد محافظت از خود را دارند، دستکاری می شود.نتیجه حاصل از آن ترکیبی سمی از بدبینی عمومی و کاهش امنیت است. بر اساس نظرسنجی دانشگاه تگزاس، سهم آمریکایی هایی که معتقدند جامعه اطلاعاتی به حریم خصوصی و آزادی های مدنی آنها احترام می گذارد، از 52 درصد در سال 2020 به 44 درصد در سال 2022 کاهش یافته است. پس از افشای سوء استفاده توسط اف‌بی‌آی، کنگره در تلاش است تا برنامه نظارت جمعی بحث‌برانگیز بخش 702 را که دولت می‌گوید برای مبارزه با همه چیز از قاچاق فنتانیل گرفته تا تروریسم و جاسوسان چینی حیاتی است، تجدید کند.

پوتین؛ نخستین هدف اطلاعاتی واشنگتن

نخستین هدف جامعه اطلاعاتی آمریکا فعل و انفعال های ولادیمیر پوتین بود. اکتبر 2021، رهبران ارشد امنیت ملی به رئیس جمهور، سالیوان و دیگر مقامات کاخ سفید اطلاع دادند که روسیه در حال آماده شدن برای حمله به اوکراین است. اولین واکنش سالیوان غافلگیرکننده بود. بعد از آن تصمیم بر این شد تا راهی برای مقابله با این حمله پیدا شود. بایدن تصمیم گرفت برنز، دیپلمات کارکشته و سفیر سابق در روسیه را برای مقابله با پوتین بفرستد. اریک گرین، مدیر ارشد وقت روسیه  می‌گوید: «ما می‌خواستیم به روس‌ها نشان دهیم که از برنامه‌ریزی آنها برای حمله به اوکراین آگاه هستیم تا از این ایده که آنها می‌توانند عنصر غافلگیری را داشته باشند، خودداری کنیم.» او در ادامه افزود:« ما همچنین می‌خواستیم مطمئن شویم آنچه بیل برنز می‌گوید منابع و روش‌ها را نمی‌سوزاند.» گرین یادآوری می‌کند که نتیجه «تنزل رتبه» یا حذف جزئی از اطلاعاتی بود که سالیوان و مقامات ارشد ایالات متحده دریافت کرده بودند.

برنز اوایل نوامبر از راه دور با پوتین روبرو شد و از طریق دفتر مشاور سیاست خارجی رئیس جمهور روسیه در مسکو در شهر تفریحی سوچی با او تماس گرفت. رئیس بخش جاسوسی ایالات متحده روسیه را ترک و احساس کرد که هیچ پیشرفتی نداشته است. گام بعدی تلاش برای متحد کردن متحدان آمریکا برای جلوگیری از حمله بود. در راه بازگشت از روسیه، تیم ایالات متحده جزئیات را در اختیار اتحادیه اروپا و شرکای ناتو قرار داد. اروپایی ها بدبین بودند. فرانسوی‌ها، آلمانی‌ها و دیگران می‌گفتند: «شما همیشه نسبت به این چیزها بیش از حد واکنش نشان می‌دهید». یک مقام ارشد اطلاعاتی آمریکا می‌گوید روسیه چیزهای زیادی برای از دست دادن دارد. پس از شنیدن تردیدهای اروپایی ها، بایدن در مصاحبه ای با پولیتیکو در سال 2023 تاکید کرد که ما باید اشتراک گذاری اطلاعات را آغاز کنیم.در رأس این تلاش ها، سالیوان و معاونش در شورای امنیت ملی، قرار داشتند. این گروه تصمیم گرفت مدارکی مبنی بر تجمع نیروهای روسی در نزدیکی مرزهای اوکراین را از حالت طبقه بندی خارج کند. آنها عکس‌های تجاری-ماهواره‌ای پیدا کردند که همان تجمع نیروها را نشان می‌داد که در سکوهای جاسوسی ایالات متحده دیده بودند. آنها این تصاویر را با برخی از جزئیات جلسه توجیهی که غافلگیرشان کرده بود و همچنین با گزارش های خبری و سایر اطلاعات عمومی ترکیب و با جامعه اطلاعاتی برای تهیه نسخه ای محرمانه همکاری کردند. آنها سپس بسته را به شین هریس، خبرنگار کهنه کار اطلاعاتی واشنگتن پست دادند.

وقتی تبادل اطلاعات ویروسی می شود!

3 دسامبر، واشنگتن پست این داستان را منتشر کرد. سایر خبرگزاری ها برای پوشش دادن به این خبر خیز برداشتند. اگرچه روس‌ها تدارک جنگ را تکذیب کردند، اما گفتگوی عمومی درباره احتمال حمله تغییر کرد. با چراغ سبز شورای امنیت ملی، این حرکت موفقیت آمیز بود. ژانویه، سازمان اطلاعات ایالات متحده پ برای عملیاتی با پرچم دروغین آماده بود که مسکو قصد داشت از آن به عنوان توجیهی برای حمله استفاده کند. جامعه اطلاعاتی گزارش داد که روسیه در حال آماده شدن برای انجام حمله ای در شرق اوکراین است. پس از صدور یک اخطار کلی، شورای امنیت ملی بسته دقیق تری تهیه کرد و آن را برای انتشار پاک کرد. در 3 فوریه، جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید و سپس ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه، به خبرنگاران در مورد این توطئه توضیح دادند.همه قانع نشدند. "چه مدرکی برای حمایت از این ایده دارید که فیلم تبلیغاتی در حال ساخت است؟" مت لی، خبرنگار وزارت امور خارجه در آسوشیتدپرس این سوال را  پرسید. پرایس با پایبندی به صحبت های خود، این ادعا را بدون ارائه شواهد بیشتر تکرار کرد. این تبادل ویروسی شد و چالش‌های این رویکرد را برجسته کرد.همانطور که معلوم شد، روس ها بازی با پرچم دروغ را اجرا کردند. در 18 فوریه، انفجاری در منطقه دونتسک رخ داد و رهبران محلی در آنجا از مسکو خواستند تا مداخله نظامی کند. اما در پس‌زمینه جلسات توجیهی کاخ سفید، هیچ پوشش دیپلماتیکی ارائه نشد. بر اساس برخی گزارش‌ها، روسیه به واسطه عدم آمادگی عملیات را به تاخیر انداخت. کربی می گوید: «ما می دانیم که پوتین حداقل یک هفته زمان خرید است».اما این رویداد مانع از آن نشد تانک‌های روسی در اواخر فوریه 2022 از مرزهای اوکراین عبور و بخش‌هایی از قلمرو در شرق این کشور را تصرف کنند و به فاصله چند کیلومتری کاخ ریاست‌جمهوری در کی یف برسند.

اهرم تازه واشنگتن

برای کمک به رسیدگی به تعداد زیادی از درخواست‌ها، شورای امنیت ملی فرآیند پردازش خود را سازماندهی کرد. کاهش رتبه های پیشنهادی باید اهداف استراتژیک خاصی را برآورده می کرد. کربی می‌گوید در مورد اوکراین، اینها برای حمایت از موفقیت کی یف در میدان جنگ، تقویت ناتو و اجتناب از کشاندن مستقیم ایالات متحده به جنگ بودند. اطلاعات درخواستی باید بر اساس ارزیابی‌های با اطمینان بالا باشد، نه ارزیابی‌های کم یا متوسط که در عراق نادرست بودند. به گفته کربی و دیگر مقامات کاخ سفید، سالیوان تقریبا دو سوم مواقع این درخواست ها را تایید می کند.همه مشتاق کمک نبودند. مقامات در همه طرف های این روند می گویند که افسران اطلاعاتی که در ابتدا اسرار طبقه بندی شده را داشتند، تمایلی نداشتند که آنها را از حالت طبقه بندی خارج کنند. اما در هاینز، سالیوان یک متحد داشت. وکیل و فیزیکدانی که زمانی صاحب یک کتابفروشی مستقل در بالتیمور بود و سرگرمی‌اش بازسازی همه چیز از تلویزیون گرفته تا هواپیماهای دو موتوره، در سال 2013 به معاونت رئیس سیا رسید. او در ژانویه 2023 گفت: « در نهایت داشتن منابع برای بازبینی و تنزل رتبه، یا حذف طبقه بندی آنچه می تواند منتشر شود، بسیار مهم است».

از مارس 2022 به بعد، ایالات متحده اطلاعاتی را در مورد حمایت احتمالی چین از روسیه، حملات روسیه به تأسیسات انبار اوکراین، محاصره دریایی روسیه در دریای سیاه منتشر کرد. به گفته مقامات ارشد کاخ سفید، این اسرار با اطلاعات در دسترس عموم، از جمله داده های دریایی، تصاویر تجاری-ماهواره ای و فعالیت رسانه های اجتماعی ترکیب شده است.در طول راه، تیم شورای امنیت ملی استفاده از اطلاعات طبقه بندی شده را آغاز کرد. پیش از سفر نانسی پلوسی، رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان در آگوست 2022، کربی یک تحلیل طبقه‌بندی‌شده جامعه اطلاعاتی درباره اقداماتی که چین ممکن است در واکنش انجام دهد، از جمله تحریک‌های نظامی مانند شلیک موشک در تنگه تایوان، ارائه کرد. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید می گوید، هدف کاهش ارزش هر گونه اقدام تلافی جویانه از سوی پکن در واکنش به سفر پلوسی بود.ایالات متحده در جنگ اسرائیل و حماس نیز از حذف طبقه بندی اسناد استفاده کرده است.