زلزله در پیمان امنیتی ریاض- واشنگتن؟/ زخم یازده سپتامبر تازه شد!

به گزارش اقتصادنیوز، شواهد جدیدی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی از مقامات دولت عربستان سعودی بیش از آنچه قبلاً تصور می‌شد در حملات 11 سپتامبر نقش داشتند. بر اساس پرونده جدید در دادخواستی که خانواده‌های قربانیان 11 سپتامبر ارائه کرده‌اند، عوامل القاعده از حمایت قابل توجه اعضای دولت عربستان سعودی در آماده‌سازی حملات برخوردار بودند. همانطور که دانیل بنجامین، رئیس آکادمی آمریکایی در برلین و استیون سایمون، عضو ارشد موسسه کوئینسی در مقاله جدیدی برای آتلانتیک توضیح می‌دهند، شاکیان مدعی اند که مقامات سعودی «متصدیان ساده نبودند، بلکه بخش اصلی بدنه توطئه‌ای بودند که در قابش سفارت عربستان در واشنگتن و مقامات ارشد دولتی در ریاض مشارکت داشتند. اگر ادعاها درست باشد، این پیامدهای مهمی برای درک از حملات و نحوه عملکرد گروه‌های تروریستی بین‌المللی دارد، و همچنین دلیل دیگری در اختیار آمریکایی‌ها قرار می‌دهد تا پیمان امنیتی امروز با عربستان سعودی را از زوایای تازه بررسی کنند.

چالش تازه پیش روی پیمان امنیتی

به نوشته ریسپانسیبل استیت کرفت، قبلاً شواهدی مبنی بر تبانی مقامات سعودی و هواپیماربایان 11 سپتامبر فاش شده بود، اما همانطور که بنیامین و سایمون اشاره می کنند، شواهد جدید نشان می دهد که دو مقام سعودی که در ایالات متحده فعالیت دارند در راستای منافع هواپیماربایان فعالیت و در این زمینه به شکلی عامدانه با سایر مقامات سعودی هماهنگ بودند. به ادعای این نشریه اگر چنین فرضیه ای درست باشد، شکست دولت آمریکا در پاسخگو کردن سعودی ها به خاطر نقش شان در حملات غیرقابل توجیه است. همانگونه که پیش بینی می شود ریاض آشکارا این اتهامات را رد می کند، اما رخداد تازه ای نیست، عربستان سعودی سال ها است که از چنین الگویی پیروی می کند. تا هفته ها پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار در سال 2018، دولت عربستان سعودی مدعی بود که در این تراژدی نقشی نداشته و تاکید داشت که خاشقجی داوطلبانه کنسولگری در استانبول را ترک کرده است. دولت عربستان سعودی همچنین مسئولیت حملات هوایی به اهداف غیرنظامی در یمن را رد می‌کند.

بنیامین و سایمون با تکیه بر ادله خودشان قویا مدعی اند دخالت عربستان در حادثه تروریستی 11 سپتامبر عمیق تر از آن چیزی است که تصور می شد. به گفته آنها اگر این ادعا ثبات شود «جنگ علیه تروریسم» واشنگتن بی اعتبار خواهد شد. تصور اینکه القاعده چنین حملاتی را بدون حمایت دولت و یک شبکه حمایتی در داخل ایالات متحده انجام داده باشد، موجب شد تا سیاستگذاران تروریسم را از یک مشکل واقعی اما قابل کنترل به تهدید تعیین کننده تبدیل کنند. به گزارش اقتصادنیوز به نقل از  ریسپانسیبل استیت کرفت این دو تحلیلگر می گویند، اگر ایالات متحده از چند و چون این حملات باخبر بود، به جای 20 سال استقرار در افغانستان ممکن بود به سرعت این کشور را ترک می کرد. علاوه بر این، آمریکا دلیلی برای درگیری به نام مبارزه با تروریسم در آفریقا نداشت. همانطور که بنیامین و سیمون می گویند، در حالی که عربستان سعودی امروز با عربستان سال 2001 متفاوت است، شواهدی از همدستی رسمی ریاض با عاملان بدترین حملات تروریستی تاریخ آمریکا باید در نظر گرفته شود تا بدینگونه آینده تعامل ریاض و واشنگتن ترسیم گردد.طبیعتا اگر فرضیه همدستی پادشاهی با عاملان این حمله اثبات شود، آن زمان ارائه ضمانت های امنیتی یا فن اوری های هسته ای به عربستان در قاب پیمان امنیتی تردیدهای جدی را ایحاد خواهد کرد.

چرایی پافشاری بایدن بر پیمان امنیتی با ریاض

به نوشته ریسپانسیبل استست کرفت، در حال حاضر دلایل زیادی وجود دارد دال بر این که توافق امنیتی و هسته ای پیشنهادی دولت بایدن نامطلوب است بالاخص به واسطه شواهد به دست امده در باب دخالت عمیق این بازیگر در حملات تروریستی یازده سپتامبر. علیرغم جنگ در غزه، دولت بایدن همچنان مصمم به دنبال کردن توافق عادی سازی میان عربستان و اسرائیل است. اخیراً گزارش‌های زیادی منتشر شده که نشان می دهد ریاض و واشنگتن در مراحل انتهایی رایزنی در باب پیمان امنیتی شان هستند.پیمانی که در چارچوبش قرار بر ان است که عربستان بدون هیچ فعلی؛ امتیازهای چشم گیری از آمریکا دریافت کند. با این همه، عدم تمایل اسرائیل جهت ارائه امتیاز واقعی به فلسطینی ها در مورد هر چیزی، مانع اصلی انعقاد توافق بزرگتر است.ریسپانسیبل استست کرفت در این باره نوشت،  ایالات متحده نباید توافقی را بخواهد که به واسطه اش هزینه بسیاری را متحمل خواهد شد و در ازای آن چیزی دریافت نمی کند.

این نشریه در ادامه یادداشت خود آورده، تاکید بایدن بر این توافق بسیاری از کارشناسان منطقه و سیاست خارجی را گیج کرده است، آنها نمی توانند درک کنند که چرا ایالات متحده وقت و انرژی زیادی را صرف طرحی می کند که هیچ یک از مشکلات منطقه را حل نخواهد کرد.در پاسخ به این پرسش، یک فرضیه آن است که دولت بایدن باور دارد که چنین توافقی سعودی ها را به همسویی نزدیکتر با ایالات متحده در قاب بخشی از رقابت با چین می کشاند، اما این گزاره چندان منطقی نیست. سعودی ها بدون توجه به خواست آمریکا و امتیازهایی که واشنگتن در اختیارش قرار می دهد، روابط تجاری اش را با چین افزایش داده است. گروهی از تحلیلگران بر این باورند که رویکرد بایدن نسبت به عربستان به سان رویکرد او در ارتباط با منطقه منسوخ شده است، هرچند بایدن تصور می کند که توافق احتمالی عربستان با اسرائیل با پیمان کمپ دیوید برابری می کند. در این میان هستند گروهی که باور دارند بایدن در صدد است تا در این حوزه گوی سبقت را از ترامپ برباید.اسپانسیبل استست کرفت در انتهای یادداشت خود آورده، فارغ از دلایل آمریکا برای انعقاد پیمان امنیتی، واشنگتن برای این توافق باید هزینه بالایی پرداخت کند، آن هم برای بازیگری که فرضیه همدستی اش در حملات یازده سپتامبر برجسته است.