خلع سلاح حزب الله ممکن است؟ | شرایط در لبنان روز به روز پیچیده‌تر می‌شود
به گزارش اقتصادنیوز، لبنان که سال هاست با بحران‌های سیاسی، اقتصادی و مواجه است، اکنون در آستانه تصمیمی تاریخی برای خلع سلاح حزب‌الله، قدرتمندترین گروه نظامی و سیاسی در این کشور، قرار دارد.
نخست‌وزیر لبنان، نواف سلام، تأکید کرده است که بدون حمایت مالی فوری و مستمر جامعه بین‌المللی و کشورهای عربی، بازسازی لبنان و تقویت ارتش این کشور، ممکن نیست. با این حال، با توجه به عدم پایبندی اسرائیل و آمریکا به توافقات قبلی خود با دولت لبنان، چشم‌انداز احتمالی برای اجرای این طرح چندان روشن نیست.
اقتصادنیوز: اکنون که ولادیمیر پوتین دریافته است که طرح اول جاه‌طلبانه او، یعنی تحمیل توافقی با قلم مسکو بر کی‌یف با همراهی ترامپ ممکن نیست، روی به راهبرد دوم یا به اصطلاح پلن بی آورده است. در این سناریو، کرملین امیدوار است که ترامپ به مرور صبر خود را از دست داده و کمک‌های آمریکا به اوکراین را در حد زیادی کاهش دهد.
رایا جلبی در گزارشی در فایننشال تایمز نوشت: نخست‌وزیر لبنان، نواف سلام، در تازه ترین اظهارات خود گفته است که برای موفقیت طرح دولت در خلع سلاح حزب‌الله، جامعه جهانی باید حمایت مالی خود از کشور و ارتش لبنان را افزایش دهد.
او تأکید کرد که تامین منابع مالی از سوی کشورهای غربی و عربی برای تثبیت لبنان پس از جنگ میان اسرائیل و حزب‌الله در سال گذشته، که بخش‌های وسیعی از کشور را ویران کرد، حیاتی است.
بودجه لازم برای بازسازی و تجهیز ارتش
به گفته بانک جهانی، برای بازسازی لبنان به حداقل به ۱۴ میلیارد دلار نیاز است. همچنین ارتش ملی این کشور که از منابع کافی برخوردار نیست، نیاز به تجهیز شدن دارد؛ تا طبق توافق آتش‌بس با اسرائیل، مناطق تحت کنترل حزب‌الله در جنوب لبنان را به اختیار درآورد. سلام، رئیس سابق دیوان بین‌المللی دادگستری لبنان در مصاحبه‌ای با فایننشال تایمز گفت: «ما آنچه لازم بود انجام دادیم. برای پیشروی بیشتر، به حمایت مالی و تجهیزاتی کشورهای عربی و بین‌المللی نیاز داریم و این حمایت باید همین حالا انجام شود.»
با این حال، دولت‌های غربی و عربی به مقامات لبنانی اعلام کرده‌اند که ابتدا منتظر مشاهده اقدامات ملموس حزب‌الله هستند، چرا که لبنان سابقه طولانی در خودداری از محدود کردن این گروه دارد. با این وجود، این نخستین بار بعد از پایان جنگ داخلی در۱۹۹۰ است که یک دولت لبنانی برای خلع سلاح حزب‌الله، تعهد رسمی داده است و در برابر این گروه قدرتمند سیاسی و نظامی ایستاده است.
تردید های پیش رو
اجرای طرح پیشنهادی آمریکا که برای خلع سلاح حزب‌الله تا پایان سال و تحویل سلاح‌های خود به دولت، به چند عامل خارج از کنترل دولت وابسته است. با وجود آتش‌بس نوامبر گذشته، اسرائیل صدها حمله هوایی به لبنان انجام داده و حداقل پنج منطقه از خاک لبنان را اشغال کرده که باعث تنش‌های گسترده ای در این کشور شده است. حزب‌الله اگرچه در جنگ با اسرائیل ضعیف شده است، اما به شدت این طرح را محکوم کرده و تهدید به ایجاد تنش در امور داخلی لبنان کرده است. کارشناسان معتقدند که تنها راه پیشرفت در این امر گفت‌وگو است؛ چرا که ارتش لبنان قادر به مقابله نظامی با حزب‌الله نخواهد بود.
با گذشت نه ماه از انتخابات پارلمانی لبنان که حکم نوعی همه‌پرسی درباره دولت اصلاح‌طلب سلام را داشت، منتقدان داخلی نسبت به توانایی او در ایجاد پیشرفت کافی برای جلب حمایت رأی‌دهندگان تردید دارند. سلام در این باره گفت: «ما داریم بذرهای ساخت یک دولت قدرتمند را می‌کاریم، باید آنها را آبیاری کنیم و زمان لازم را برای رشدشان فراهم کنیم.»
مسیر دشوار
پس از رئیس جمهور شدن ژوزف عون، نامزدی غیر منتظره سلام هفتاد و یک ساله، امید را در دل بسیاری از لبنانی‌ها زنده کرد. اما محبوبیت او در ماه مارس پس از مانع‌تراشی دولت برای انتخاب رئیس بانک مرکزی، کاهش یافت و تاکنون نیز نتوانسته اعتبار خود را بازیابی کند.
سلام تمرکز جدی بر بازگرداندن اعتماد مردم لبنان و جامعه بین‌المللی به لبنان دارد و برای تحقق این هدف، «قانون‌مداری و اصلاحات» را ضروری می‌داند. دولت او در ماه‌های نخست قوانین قدیمی را در بخش بانکی بازسازی کرد و زمینه های استقلال سیستم قضایی را تقویت کرد. همچنین وزیران سابق لبنان به اتهام فساد بازداشت شدند و تحقیقات درباره انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ که به دلیل دخالت سیاسی متوقف شده بود، از سر گرفته شد.
اعضای دولت لبنان با توجه به سطح بالای فساد و مقاومت سیاسی در لبنان که سال ها مانع اصلاحات شده بود، این اقدامات را موفقیت‌های مهمی می‌دانند. عادل نصار، وزیر دادگستری لبنان که نقش مهمی در اجرایی کردن چشم انداز نخست وزیر درباره حاکمیت قانون دارد می گوید: «برای کشورهای خارجی شاید این اقدامات ابتدایی به نظر برسند، این قوانین کامل نیستند، اما در شرایط امروز لبنان ممکن‌ترین اقدامات همین بود.»
لزوم ایجاد پایه های ساختاری
سلام گفت: «مردم من را فردی لجباز و غیر دیپلماتیک تصور می کنند، درحالی که من صرفا به اصول خود پایبندم و از آن ها کوتاه نمی آیم. آن ها می‌خواهند برق ۲۴ ساعته داشته باشند و توقف تورم را از همین امروز ببینند، اما من نمی‌توانم این نیازها را فراهم کنم! نمی‌توان خانه‌ای را بدون ایجاد پایه های محکم ساخت. من الان مشغول ساخت پایه‌ها هستم.»
اسرائیل باید دست از اقدامات خود بردارد
بازدید اخیر تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا در هفته اخیر بدون دریافت هیچ اقدام جدی از سوی اسرائیل برای اثبات حسن نیت خود، به پایان رسید. سلام گفت: «ما به باراک گفتیم که اسرائیلی‌ها باید یک گام واقعی بردارند، مثلا از خاک لبنان عقب‌نشینی کنند، یا دست از تجاوزهای روزانه به خاک ما بردارند و زندانیان را آزاد کنند؛ فقط یکی از این اقدامات را انتخاب کرده و به آن عمل کنند.» او در ادامه اضافه کرد که چنین اقداماتی نه تنها برای پیشبرد توافق با اسرائیل ضروری است، بلکه پیش تر آمریکایی ها نیز وعده انجام آن را داده بودند.
آمریکایی‌ها به وعده‌های خود عمل نمی‌کنند
با این وجود، اسرائیل اعلام کرده که این اقدامات را تنها پس از خلع سلاح کامل حزب‌الله انجام خواهد داد، امری که مقامات لبنانی را به شدت ناامید کرده و ممکن است حزب‌الله را به مقاومت در برابر خلع سلاح تشویق کند.
رئیس پارلمان لبنان، نبیه بری، که از متحدان حزب‌الله نیز به شمار می رود، در مصاحبه‌ای جدید با الشرق الاوسط گفته است که مقامات آمریکایی بار دیگر برخلاف وعده‌ها عمل کرده‌اند و اوضاع دوباره پیچیده شده است.
با این حال، دولت سلام مصمم است که روند خلع سلاح حزب الله را پیش ببرد. او در ادامه به گروه‌های مسلح فلسطینی اشاره کرد که هفته گذشته شروع به تحویل سلاح‌های خود به ارتش لبنان کرده بودند و گفت:« این اتفاق با وجود سر و صدای زیادی که کرد، چندان چشمگیر نبود و تنها تعداد محدودی از سلاح ها تحویل ارتش داده شدند؛ با این حال، نخست وزیر سلام همیشه خوشبین است و این اتفاق باعث دلگرمی او شد. توجه داشته باشید که این مسئله اصلا جنبه نمادین نداشت؛ چراکه تابوی آن در لبنان شکسته شده و به زودی خواهید دید که افراد بیشتری سلاح های خود را تحویل دولت خواهند کرد.»
ارسال نظر