تجربه فنلاند از هجوم روس‌ها به کمک اوکراین می آید؟ | تصمیم سرنوشت ساز زلنسکی
به گزارش اقتصادنیوز، در سال 1940، دیکتاتور کرملین، ژوزف استالین، در سخنرانی خود مدعی مالکیت سرزمینی شد که امروزه یکی از موفق‌ترین و شکوفا‌ترین کشوهای اروپایی است.
استالین خواستار معامله‌ای نابرابر بر سر خاک فنلاند بود و وقتی با رد شدن درخواست خود مواجه شد، برای هجوم به خاک این کشور زمینه‌سازی کرد و درنهایت حمله‌ای نظامی را با این تصور که پایتخت را ظرف دو هفته تصرف خواهد کرد، آغاز نمود. درحالی که دموکراسی غربی قول حمایت دادند و در عمل هیچ نکردند، در کمتر از 5 سال، فنلاند که قربانی این جنگ بود، ناگزیر به واگذاری یک‌دهم از قلمرو خود به روسیه شد.
شرایط این روزهای اوکراین در برابر شرط‌های روسیه برای ایجاد صلح پایدار، که درنهایت منجر به تسلیم بخشی از اراضی اوکراین خواهد شد، شباهت زیادی به وضعیت فنلاند در سده گذشته دارد.
اقتصادنیوز: نیروهای اروپایی باید توان مقابله با بحران‌ها بدون کمک فوری آمریکا، و همچنین ظرفیت بازدارندگی علیه روسیه را داشته باشند، چرا که روسیه هنوز بارزترین تهدید امنیتی برای اروپا محسوب می‌شود.
فنلاند، دوباره در کانون توجه
اکونومیست در گزارشی نوشت: در هفته‌های اخیر، فنلاند بار دیگر به صدر اخبار بازگشته است. رئیس‌جمهور این کشور، الکساندر استاب، ماه گذشته در نشست کاخ سفید که به میزبانی دونالد ترامپ برای حل منازعه اوکراین برگزار شد، به همراه رئیس‌جمهور اوکراین و شش رهبر اروپایی دیگر حضور داشت داشت. زمانی که دونالد ترامپ رو به رئیس‌جمهور فنلاند کرد، الکساندر استاب که تاکنون یکی از وفادار ترین و خونسرد‌ترین حامیان اوکراین بوده است،گفت:« ما در سال 1994 به راه‌حلی پایدار رسیدیم، و بنابراین مطمئنم که در 2025 هم می‌توانیم راهی برای پایان جنگ متجاوزانه روسیه علیه اوکراین بیابیم و صلحی عادلانه و پایدار را ایجاد کنیم.»
استاب در گفت‌وگوی اخیر خود با اکونومیست درباره تصمیم سال ۱۹۴۴، که بسیاری آن را شکست فنلاند قلمداد می‌کنند، گفت: «ما همچنان احساس پیروزی می‌کنیم، چرا که توانستیم استقلال‌مان را حفظ کنیم.»
ریشه‌های تاریخی مقاومت فنلاند
زمانی که استالین در جنگ زمستانی ۱۹۴۰-۱۹۳۹ به فنلاند حمله کرد، این کشور پس از قرن‌ها تحت سلطه امپراتوری روسیه و پیش‌تر، تحت سلطه سوئد بودن، تنها ۲۱ سال از استقلال خود را پشت سر گذاشته بود.
به‌گزارش اقتصادنیوز، به موجب پیمان مولوتوف ریبنتروپ در 23 اوت 1939 که میان اتحاد جماهیر شوروی و آلمان نازی برقرار شد، فنلاند، به همراه کشورهای استونی، لتونی، لیتوانی، در حوزه نفوذ شوروی قرار گرفت. به موجب این پیمان، شوروی آزاد بود تا در این کشورها نفوذ و کنترل داشته باشد، بدون اینکه آلمان نازی مخالفت کند در نوامبر سال ۱۹۳۹، شوروی تلاش کرد تا برخی امتیازات نظامی و سیاسی را از فنلاند بگیرد، از جمله حق ساخت پایگاه‌های نظامی در سواحل و جزایر فنلاند، و انتقال بخش‌هایی از خاک این کشور به شوروی. زمانی که فنلاند این درخواست‌ها را رد کرد، شوروی به آن حمله کرد و جنگ زمستانی آغاز شد. نتیجه این جنگ برای فنلاند از دست دادن 10 درصدی سرزمین‌های خود بود، اما موفق شد که برخلاف دیگر سرزمین‌های امپراتوری سابق روسیه و بسیاری از کشورهای اروپای مرکزی و شرقی، با جمعیتی کمتر از ۶ میلیون نفر و مرزی ۱۳۰۰ کیلومتری با روسیه، استقلال و دموکراسی خود را حفظ کند. این دستاورد نه محصول حمایت غرب، بلکه نتیجه سرسختی مردم، صداقت نخبگان سیاسی و واقع‌گرایی فرمانده ارتش فنلاند، کارل گوستاف مانرهیم بود؛ ژنرالی پیشین ارتش تزاری روسیه که هم در میدان نبرد ایستادگی کرد و هم در پذیرش صلحی تلخ، واقع‌بینانه عمل کرد.
جنگ زمستانی علیه فنلاند
در مارس سال ۱۹۴۰، پس از «۱۶ هفته نبرد خونین بی‌وقفه»، ژنرال مانرهیم خطاب به سربازانش گفت: «ارتش شکست‌ناپذیر ما هنوز در برابر دشمنی ایستاده است که با وجود تلفات سنگین، بر شمار نیروهایش افزوده است.»
او اضافه کرد: «حمایت ناچیز غرب و ابعاد عظیم و بی‌رحمانه دشمنی که فلسفه زندگی و ارزش‌های اخلاقی‌اش با ما متفاوت است، فنلاند را مجبور به واگذاری بخشی از خاک خود کرد، هرچند اتحاد جماهیر شوروی نیز در پی مقاومت فنلاند، به اهداف حداکثری خود نرسید. فنلاند بخشی از خاک خود را واگذار کرد، اما مردمش را نه.
واقع‌گرایی یا سازش؟
به چشم بسیاری، این شرایط به معنای شکست فنلاند بود. اما الکساندر استاب، که پدرش از مناطق الحاق‌شده به شوروی بود، آن را متفاوت می‌بیند. فنلاند بعد از جنگ زمستانی، عملا تنها بود و هیچ کشور غربی دفاع از آن را در برابر شوروی تضمین نمی‌کرد. اما این کشور بدون دشمنی آشکار با روسیه، و با استفاده ازسیاست‌های محتاطانه و دیپلماسی هوشمندانه، موفق به حفظ استقلال خود شد. این سیاست‌ها شامل حفظ روابط دیپلماتیک، توافق‌های نظامی محدود و پرهیز از تحریک مستقیم شوروی بود.
این کشور با مدیریت درست اقتصاد، برنامه‌ریزی برای آموزش و ساخت نهادهای قوی دولتی، به یکی از موفق‌ترین کشورهای اروپا از نظر توسعه انسانی و اقتصادی تبدیل شد
فنلاند در زمین سیاست و رسانه با دقت از هر اقدامی که موجب تحریک مسکو می‌شد، پرهیز می‌کرد. این سیاست که بعدها «فنلاندی‌سازی» نام گرفت، برای بسیاری نشانه‌ای از سازش تحت اجبار بود. اما برای فنلاندی‌ها، «تعریف رئال‌پولیتیک» در شرایطی بود که انتخاب دیگری وجود نداشت. چنین رویکردی به فنلاند اجازه داد که ارزش‌های بنیادی خود مانند آموزش همگانی، رفاه اجتماعی و حاکمیت قانون را حفظ کند.
دفاع ملی و ایجاد حس تعلق
فنلاند از مدت‌ها پیش از عضویت رسمی در ناتو در سال ۲۰۲۳، نظامی متشکل از «دفاع همه‌جانبه» ایجاد کرده بود که مبتنی بر خدمت سربازی اجباری و مشارکت داوطلبانه بخش خصوصی بود. ارتش وظیفه‌محور این کشور حدود یک میلیون نیروی ذخیره آموزش‌دیده دارد. نخست‌وزیر پیشین، اسک آهو، تأکید می‌کند که این امر بدون ایجاد احساس عدالت اجتماعی در میان مردم، ممکن نبود. او می‌گوید: «فنلاند توانست ساختاری دفاعی و ملی ایجاد کند. این ساختار نه فقط به خاطر تهدید‌های روسیه، که به خاطر وجود چیزهایی بود که مردم برای دفاع کردن از آن‌ها آماده بودند.»
درس‌هایی برای اوکراین
به گفته این نخست وزیر پیشین، وضعیت امروز اوکراین خیلی بهتر از وضعیت فنلاند ۱۹۴۴ است. فنلاندی که آن زمان کشوری فقیر و ویران بود و تقریباً هیچ پشتیبانی خارجی نداشت. اما اوکراین درحال حاضر متحدانی دارد که برای ارائه تضمین‌های امنیتی و کمک‌های اقتصادی، تلاش می‌کنند.
اکنون این اوکراین است که باید تصمیم بگیرد: یا در گذشته بماند و از ناعادلانه بودن جهان بگوید، یا قطعات شکسته خود را کنار هم بگذارد، بازسازی کند و با ریشه‌کن کردن فساد، تقویت آزادی و عدالت اجتماعی، و غلبه بر بدبینی، به آینده خود ایمان بیاورد. این همان انتخابی است که اکنون پیش روی کی‌یف قرار دارد.
ارسال نظر