پزشکیان هم مسئول است هم منتقد / هزینه‌های ناشی از سیاست خارجی بسیار عظیم است

به گزارش اقتصادنیوز ، کوروش احمدی از جمله امضا کنندگان نامه 180 اقتصاددان بود در بخشی از گفت وگوی خود با کیاوش حافظی  در اقتصادنیوز به دلایل نگارش این نامه پرداخت که در ادامه بخشی از این مصاحبه را می خوانید: 

*شما که کارشناس سیاست خارجی هستید اگر بخواهیم از زاویه دید دیپلماسی و سیاست به این نامه نگاه کنیم، چه اصلاحاتی باید پیش روی کشور و حکمرانان قرار بگیرد؟

اکنون اقتصاد کشور در حال پرداخت هزینه عظیمی از ناحیه سیاست خارجی است. در حالی که سیاست خارجی باید هدفش کمک به اقتصاد، کمک به توسعه اقتصادی و کمک به رفاه مردم باشد. تقریباً در همه کشورها اولویت سیاست خارجی تثبیت شرایط اقتصادی و پیش‌برد رفاه عمومی است. 

یک نمونه واضح آن را در چین دیدیم. با اینکه یک حکومت ایدئولوژیک و سیستم تک‌حزبی داشت، حدود 50 سال پیش دولت تصمیم گرفت اولویت را به توسعه اقتصادی بدهند و به اصطلاح توسعه صلح‌آمیز (Peaceful Rising) را در دستور کار قرار دادند. و برای این منظور درگیری‌های ژئوپلیتیک را تقریباً به صفر رساند. چین ظرف 50-40 سال گذشته خود را وارد هیچ دعوای جدی ژئوپلیتیکی نکرده است. البته طی هفت‌هشت سال اخیر اندکی در حوزه ژئوپلیتیک با قضیه دریای جنوبی چین و برخی برخوردهای قلدرمآبانه با کشورهای کوچک اطراف خودش فعالر شده، اما این بعد از آن است که دهه‌ها توسعه شگرف و رشد دو رقمی را تجربه کرده و حالا فکر می‌کند می‌تواند در حوزه ژئوپلیتیک و تقویت قدرت دفاعی هم نقش‌آفرین باشد.

به‌هرحال، چین برای چند دهه توسعه اقتصادی را در اولویت گذاشت و حشو و زوائد در حوزه سیاست خارجی را زد و همین باعث شد یک بستر مناسب برای توسعه اقتصادی فراهم کند.

هزینه‌های ناشی از سیاست خارجی بسیار عظیم است

همانطور که گفتم اگر دولت از مردم انتظار فداکاری، ازخودگذشتگی، مصرف کمتر یا خرید برخی اقلام با هزینه بالاتر و پرداخت مالیات بیشتر را دارد، خودش باید چند گام عمده بردارد. یکی همین انضباط مالی و حذف هزینه‌های زائد و غیرمولد است، و مهم‌تر از آن ایجاد تعادل در سیاست خارجی است.

هزینه‌های ناشی از سیاست خارجی بسیار عظیم است. حکومت باید به طور جدی در جهت رفع تحریم‌ها گام بردارد؛ که این هم لازمه‌اش این است که به هر حال با جامعه بین‌المللی به نحوی کنار بیاید.

پزشکیان هم مسئول است هم منتقد

* چون در متن بیانیه اشاره‌ای به قانون اساسی مشروطه شده برای نظم بخشی به امور مالیه شده، بگذارید سوالم را با این جمله از مظفرالدین شاه بپرسم که گفته بود «همه چیزمان باید به همه چیزمان بیاید». آیا سیاست خارجی ما اصلا به مدل اقتصادی ما می‎ آید؟ چون در صحبت های شما هم این بود که باید تناسبی بین سیاست ها وجود داشته باشد. 

اجزای یک سیاست جامع باید با همدیگر هم خوانی داشته باشند. ما طیفی از سیاست‌ها به‌معنای (Policy) مثلاً سیاست صنعتی، سیاست گمرکی، سیاست مالی، سیاست بانکی و… داریم. اینها طیفی از سیاست‌ها هستند که باید با هم ارتباط متقابل داشته و مکمل هم باشند و همدیگر را تقویت کنند. بنابراین، علاوه بر انضباط مالی، ما نیاز به انضباط در سیاست‌گذاری در همه اجزای مختلف دولت و فراتر از دولت یعنی کل حاکمیت داریم. 

کل حاکمیت باید همراه و همسو باشد؛ یعنی باید مشخص شود دولت چه سهمی از اقتصاد دارد و کل حاکمیت چه سهمی. ما انواع نهادها، ستادها، شوراها و بنیادهایی داریم که خارج از کنترل دولت‌اند. اگر قرار باشد یک حرکت امیدبخش شکل بگیرد و مردم احساس امید کنند و یک چشم‌انداز مثبت ایجاد شود، همه اجزای حاکمیت باید با هم هماهنگ باشند.

ترجیح و ایده‌آل آن است که همه این بنیادها، ستادها، ارگان‌ها و شوراها حذف شوند و همه ذیل یک دولت واحد قرار گیرند. ما در هیچ کشور دیگری این تعداد بنیاد و ستاد و شورا و نهاد نداریم؛ واقعاً سیستم ما در این زمینه بی‌سابقه و بی مانند است و هزینه عظیمی را به کشور تحمیل می کند. ایده‌آل آن است که همه این‌ها حذف شوند و یک دولت و یک رئیس‌جمهور باشد که بتواند بگوید «من مسئولم» و از او مسئولیت خواسته شود.

یکی از ویژگی‌های نظام سیاسی ما این است که مقامات، هم‌زمان هم عهده‌دار سمت‌های دولتی/حکومتی هستند و هم اپوزیسیون. شما مثلاً به صحبت‌های آقای پزشکیان گوش کنید؛ دائماً انتقاد می‌کند، اما معلوم نیست از چه کسی انتقاد می‌کند، چون خودش مسئول است. اگر می‌گوید در سیستم بانکی فلان ایراد هست، باید به خودش بگوید و خودش اقدام کند؛ لازم نیست این‌ها در محافل عمومی مطرح شود. 

این‌ها مشکلاتی است که داریم. برای اینکه یک چشم‌انداز شکل بگیرد و مردم همراه شوند، ما نیاز داریم اقداماتی از این جنس در دستور کار قرار گیرد و انجام شود.