تهران همیشه بیدار همچنان در رویا

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از قرن نو، وجود زندگی شبانه پویا و سرزنده در مراکز شهری یکی از ویژگی‌های شهرهای موفق دنیاست، به جز کشورهای غربی، کشورهای اسلامی نیز از این فرصت شبانه به خوبی استفاده می‌کنند.

 در شهری مثل دبی که روزهای پرترافیکی دارد، مراکز تفریحی، رستوران‌های ساحلی و فروشگاه‌ها، شب‌ها مخاطب فراوانی دارد. استانبول، قاهره و... نیز از نمونه های موفق شهرهای همیشه بیدار هستند. در تهران نیز زیست شبانه سنتی قدیمی است. در زمان قاجار شهرها در شب، خالی از جمعیت می‌شد و هر که می‌خواست وارد دروازه‌های شهر شود، باید اسم شب را می‌دانست.

زیست شبانه در زمان قاجار

زیست شبانه قجری، محدود به شب‌هایی خاص و اقشاری مشخص بود و مردم جز در شب‌های آئینی و شب‌نشینی‌های خانگی، از فرصت شبانه برای زندگی استفاده نمی‌کردند.اما شب در دوره پهلوی به خاطر گسترش اماکن عمومی رونق گرفت. در این دوره، خیابان‌ها، مراکز خرید، سینماها، کافه‌ها، رستوران‌ها و ... در تهران رو به افزایش گذاشت...

  این نوع سبک زندگی شبانه با تغییر ارزش های فرهنگی و اجتماعی متوقف شده و برنامه ریزی جدیدی هم  برای زنده کردن شب های پایتخت هم نمی شود .

تنها ابرشهری که شب ها تعطیل است

تهران جزو معدود کلانشهرهایی است که فعالیت در آن فقط به ساعات اداری محدود می‌شود.در تهران تقسیم‌بندی ساعات شبانه‌روز به سه گروه ۸ صبح تا ۴ عصر (ساعت کار و فعالیت)، ۴ عصر تا ۱۲ شب (فراغت) و ۱۲ تا ۸ صبح (خواب) است در حالی که  در هیچ ابرشهر جهان  جز تهران این تقسیم بندی  کاربردی نداردوبسیاری از شهرهای دنیا گذران اوقات فراغت در ساعات بامدادی امکان‌پذیر است  .

عمل به تکلیف برنامه 5 ساله سوم ؛بازگشت طرح با عنوانی تازه

سال مدیریت شهری   برای تحقق یکی از تکالیف برنامه پنج ساله سوم شهر تهران، پنج خیابان برای گذراندن اوقات فراغت تفریح و گردشگری شبانه انتخاب شود و تا ساعت 3 بامداد مراکز خرده‌فروشی، خدماتی، فرهنگی و گردشگری، اجازه خدمات‌رسانی به شهروندان را داشته باشد.

  این پیگیری ها به  دلیل عدم صدور مجوزهای لازم از سوی مراجع بالا دستی به سرانجام نرسید. اما این طرح با تغییرات تازه ای دوباره در دستو کار پارلمان شهری قرار گرفت . بهره‌مندی شهروندان و گردشگران از شهر، ساماندهی زندگی شبانه بر اساس فرهنگ ایرانی و اسلامی،استفاده از ظرفیت‌های شبانه شهر برای توسعه گردشگری شبانه، تقویت اقتصاد شهری از راه مدیریت صنوف و ساماندهی مشاغل غیررسمی سیار و بی‌کانون ،تعدیل شب‌مردگی نواحی غیرمسکونی ازاهداف این طرح بود که به تصویب اعضای شورای شهر تهران هم رسید . اغذیه‌فروشی، خرده‌فروشی مربوط به مواد خوراکی، دستفروشی و اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری فعالیت های مجازی است که برای شب های تهران پیش بینی شده است .

کدام پهنه های تهران همیشه بیدار است ؟

سه پهنه در سال اول برنامه شهربیدار اجرایی می‌شود؛ پهنه جنوب؛ محدوده حرم حضرت عبدالعظیم (ع)،پهنه شمال؛ امامزاده صالح و حدفاصل چهارراه پارک وی  و میدان تجریش وپهنه مرکزی تهران؛ یعنی حصار ناصری و بازار.در سال دوم؛ پهنه غربی و شرقی؛ مجموعه دریاچه شهدای خلیج فارس و میدان نبوت هم به بخش های شهر همیشه بیدار اضافه می شوند.

موافقان و مخالفان چه می گویند ؟

 اما فعالیت در شب های تهران موافقان و مخالفان سرسختی دارد ؛موافقان زیست شبانه معتقدند: اجرای آن باعث کاهش فضاهای بی‌دفاع شهری می‌شود و  ظرفیت لازم برای گردشگری شبانه را فراهم می آورد.  بهره‌گیری از پتانسیل زیست شبانه در جهت درآمدزایی پایدارو فراهم‌سازی فرصت‌های اشتغال و کارآفرینی و ارتقای امنیت اجتماعی از دیگر نکات مثبتی است که در صورت تحقق تهران همیشه بیدار به آن اشاره می شود .

از سوی دیگر مخالفان زیست شبانه  هم ترویج نایت لایف با الگوی غربی،دشواری تأمین امنیت فضاهای شهری وامکان بر هم خوردن آرامش و آسایش مورد نیاز شهروندان را مطرح می‌کنند.

6 پند کشورهای اسلامی درخصوص زیست شبانه

 کشورهای اسلامی تجارب موفقی در این زمینه داشته‌اند،بررسی تجربه سایر شهرها شش آموخته مهم دارد.تمرکز زیست شبانه در پهنه‌های محدودی از شهر باشد ، دستفروشان و هنرمندانی که  فعالیت می کنند ،در شناسنامه دار باشند ،فعال‌کردن محدوده‌های تک عملکردی و بدون فعالیت در ساعات شب و تاکید بر نورپردازی شهر و از بین بردن فضاهای بی‌دفاع،توسعه و ترویج فرصت‌های جذب گردشگرو تعریف متولی و سازمان مشخص برای هدایت و پیشبرد امور مرتبط با زیست شبانه  شش درسی است که می توانیم از سایر کشورهای اسلامی در این خصوص بگیریم .

مخالفت فرمانداری به دلیل کرونا

با وجود آن که ایده شهر 24 فواید زیادی برای تهران خواهد داشت اما به تازگی عیسی فرهادی فرماندار تهران با تاکید بر اینکه زیست شبانه در تهران با وجود کرونا معنا ندارد بررسی این طرح را نیز منوط به اتمام وضعیت کرونایی در تهران دانست.او گفته است : طرح شبانه در شرایط وجود کرونا و منع تردد از ساعت 21 معنا ندارد.

وی درخصوص بررسی این طرح برای کل ایام سال و بعد از شرایط کرونا نیز گفت: تا شرایط کرونایی ادامه دارد با چنین طرحی مخالفت می کنیم در حقیقت طرحی برای زیست شبانه بررسی و تصویب نخواهد شد مگر بعد از اتمام کرونا و ارسال چنین طرحی از سوی شورا بعد از کرونا باید مراحل خود را طی کند.

قوانین شهری محدود به زمان خاصی نیست

زهرا نژاد بهرام عضو هیات رییسه شورای شهر تهران در گفتگو با قرن نو می گوید : قرار نیست مصوبات شورای شهر تهران محدود به زمان خاص باشد . این قوانین با توجه به شرایط شهر اجرایی می شوند و همه ما در رعایت پروتکل های بهداشتی مصوبه ستاد پیشگیری از کرونا حساسیت های لازم را داریم .

او با تاکید بر این که قوانین شهری همیشگی است و تهران همیشه بیدار می تواند در زمان پسا کرونا ، برای شهروندانی که مدت ها در خانه با محدودیت های تردد رو به رو بودند و مشاغلی که از نظر اقتصادی دچار ضرر و زیان شده اند کمک کننده باشد .

نژاد بهرام تاکید می کند : نباید نگاه مقطعی به قوانین شهری داشته باشیم و مصوبه تهران همیشه بیدار پاسخ به یکی از نیازهای کلان شهری مانند تهران است .

در سایر شهرهای دنیا با استفاده از فرصت شب هم درآمد پایدار برای شهرها ایجاد می کنند هم به امنیت شبانه شهر کمک می کنند .