تقدیم پروژه های تهران به خاتم

به گزارش اقتصادنیوز ،روی بیشتر پل ها تهران نامی از قرار گاه خاتم است ،تونل های مترو ، اتوبان ها و ... . می گویند ورود سپاه به پروژه‌های بزرگ ساخت وساز در شهر تهران، از دهه ۷۰ و با ساخت پل‌های شهری آغاز شد. در دهه ۸۰ و ۹۰ و در دوران شهرداری محمود احمدی‌نژاد و پس از آن محمدباقر قالیباف، سپاه این حضور درقراردادهای بزرگ شهری در حوزه ساخت اتوبان، تونل، مترو، و پارک‌های شهری قابل توجه شد .

مرور اخبار قدیمی در این حوزه نشان می دهد که  محمود احمدی‌نژاد شهردار وقت تهران در سال ٨٢ قرارگاه خاتم را به پروژه‌های اقتصادی تهران دعوت می‌کند. احمدی‌نژاد بهمن‌ماه سال ١٣٨٢ ، گفته بود: «تشریفات زائد اداری جز تحمیل هزینه‌های سنگین به مردم و شهر، فایده دیگری ندارند؛ بنابراین مدیریت شهری باید همواره فارغ از دغدغه‌های سیاسی و غیرسیاسی و بازی‌های معمول مخرب، خود را وقف خدمت به مردم و شهر کند». او در ادامه سخنانش از سه‌برابرشدن حجم فعالیت‌های عمرانی شهرداری سخن گفته و افزوده بود: «از شرکت‌های وابسته به بنیاد مستضعفان همچون جنرال‌مکانیک و شرکت ملی ساختمان و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا که دارای تجربه و توانمندی لازم بوده و پروژه‌ها را با بالاترین کیفیت و پایین‌ترین قیمت انجام می‌دهند، استفاده کرده‌ایم».

احمدی‌نژاد در سال ١٣٨٢ وعده داد که از سال آینده؛ یعنی ١٣٨٣ تمامی قراردادهای پیمانکاری شهرداری به صورت کاملا شفاف و علنی به شهروندان تهرانی اعلام شود. او در سال‌های اولیه روی‌کارآمدنش هم روابط حسنه‌ای با قرارگاه سازندگی خاتم سپاه داشت.

اما احمدی‌نژاد تنها شهردار تهران نبود که از فعالیت قرارگاه خاتم در پروژه‌های شهرداری حمایت کرده بود. محمد باقر قالیباف هم در دوران طولانی که شهردار تهران بود با همکاری قرار گاه تهران را به یک کارگاه عمرانی بزرگ تبدیل کرد .

پس از چند سال وقفه هفته‌ گذشته مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران از واگذاری پروژه‌های شهر تهران با قرارگاه خاتم خبر داده بود. او با اشاره به همکاری مدیریت شهری اعم از شورا و شهرداری با مجموعه‌ی سپاه گفته بود از ادوار گذشته مدیریت شهری همکاری نزدیکی را با سپاه و قرارگاه خاتم برای انجام پروژه‌های بزرگ در قالب مگاپروژه داشته که این موضوع در شورای چهارم بسیار بیشتر بوده است.

چمران اعلام کرده با توجه به ظرفیت‌های قرارگاه خاتم در اجرای پروژه‌ها و مگاپروژه‌ها، قاعدتا شهرداری تمایل زیادی به واگذاری این پروژه‌ها به قرارگاه خاتم دارد. البته در کنار قرارگاه خاتم، از پیمانکاران واجد شرایط نیز استفاده می‌شود. او پروژه‌ی نیایش را یکی از پروژه‌هایی دانست که از پیمانکار بخش خصوصی استفاده شده است.

مدتی پیش علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران به صحن شورا آمد. علی‌رضا زاکانی با معاونانش هم برای همراهی به صحن شورای شهر آمده بودند. او از مدیریت جدید شهری خواست از فرصت پیش‌آمده برای خدمت به مردم استفاده شود، زیرا این فرصت‌ها به سرعت از دست می‌رود. او در حاشیه‌ برنامه نیز به رسانه‌ها اعلام کرد همکاری مدیریت شهری و سپاه در دوره‌ای افزایش چشمگیری داشت و ساخت بزرگراه‌ها، پل‌ها، تونل‌ها و متروی تهران بخشی با همکاری قرارگاه خاتم انجام شده است. او تاکید کرد زاکانی یک رزمنده و جانباز است و هر میزانی که او از سپاه کمک بخواهد، ما پای کار هستیم و در حال حاضر ظرفیت‌هایی از جنس ظرفیت‌هایی که شهرداری نیاز دارد در سپاه بسیار وجود داشته که استفاده نمی‌شود و ظرفیت بی‌انتهایی در قرارگاه خاتم وجود دارد که می‌تواند برای شهر تهران و همه‌ی کشور به کار بیاید؛ ظرفیتی که به گفته‌ی او در دوره‌ی گذشته‌ی مدیریت شهری درخواستی برای استفاده از آن نشده بود، اما زاکانی برخلاف چمران تاکیدی بر استفاده از ظرفیت‌های سپاه برای پیشبرد پروژه‌های شهری ندارد.

او به اقتصادنیوز می‌گوید: ما از همه‌ کسانی که ظرفیت‌های لازم برای کمک به شهر داشته باشند، استفاده می‌کنیم و تلاش می‌کنیم همه‌ فرصت‌ها را برای خدمت به شهر به کار گیریم. بنابراین از هر گونه کمکی استقبال می‌کنیم و از همه‌ کسانی که ظرفیت کار برای اداره‌ شهر را داشته باشند، کمک می‌خواهیم. تهران به عنوان پایتخت ام‌القرای جهان اسلام نیاز به حمایت‌های همه‌جانبه دارد. اداره این شهر شوخی نیست و تنها نمی‌توان بار اداره‌ پایتخت را بر دوش درون شهرداری گذاشت.

البته تنها اظهار نظر رییس شورای شهر تهران در تناقض با صحبت های شهردار تهران نیست ، بلکه از نظر برخی از کارشناسان شهری انتصابات اخیر شهردار تهران نیز درتناقض با وعده او درخصوص عالت در تقسیم پروژه های عمرانی دارد .

 نگاهی به سابقه کار عباس شعبانی، معاون فنی عمران شهرداری تهران نشان می دهد سابقه اصلی او فعالیت در بخش عمرانی قرار گاه خاتم است . او پیش از این معاونت فنی و مهندسی هلدینگ قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، مدیرعاملی موسسه شهید بابایی، پرتفوی پروژه‌های گروه تخصصی شهید رجایی قرارگاه خاتم، مدیرعاملی مجموعه‌ سازه‌های پیش‌ساخته‌ بتنی گروه تخصصی شهید رجایی قرارگاه خاتم، مدیر محور پروژه‌های کلانشهرهای اصفهان، قزوین و کرمانشاه گروه تخصصی شهید رجایی قرارگاه خاتم و اجرای پروژه‌ی شهید صدر، ساخت و نصب عرشه‌های رمپ‌ها و ستون‌ها و قطعات پیش‌ساخته‌ گروه تخصصی شهید رجایی در قرارگاه خاتم را دارد. به نظر می‌‌آید سخنان چمران درخصوص حضور دوباره‌ قرارگاه خاتم در پروژه‌های شهری به زودی اتفاق بیافتد. 

در دوران مدیریت پنجم شهر تهران تلاش شد پروژه‌های شهرداری به بخش خصوصی واگذار شود و سپاه و قرارگاه خاتم تنها در شرایطی استفاده شود که بخش خصوصی قابلیت اجرای پروژه‌های محوله را نداشتند.

محمود میرلوحی در آن زمان اعلام کرد ورود قرارگاه خاتم به پروژه‌های شهرداری می‌تواند ارتباط مستقیمی با کمرنگ شدن نقش بخش خصوصی در مدیریت شهری را داشته باشد. خاتم یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های شبه‌دولتی در ایران است و عملا امکان رقابت بخش خصوصی با قرارگاه در پروژه‌های شهری میسر نیست.

میرلوحی آن زمان تاکید کرده بود برای واگذاری امور به قرارگاه سازندگی یا هر نوع نهاد دولتی دیگر همچون تامین اجتماعی و شستا باید دلایل فنی و هزینه‌ای را هم در نظر بگیریم. گفته می‌شد در بسیاری از پروژه‌ها بزرگ که به چنین نهادهای واگذار می‌شد، فعالیت‌های اجرایی توسط همین شرکت‌های کوچک انجام شده و این نهادها تنها حق بالادستی خود را دریافت می‌کردند.

با توجه به اظهارات اعضای جدید شورای شهر به نظر می‌رسد سیاست‌های مدیریت شهری در این زمینه با مدیران دوره پیشین مغایرت‌های بنیادین داشته باشد، با این توضیحات باید منتظر ماند ودید نهادهای نظامی از جمله قرارگاه خاتم تا چه اندازه وارد پروژه‌های شهری تهران خواهند شد و بخش خصوصی تا چه اندازه توان رقابت با این بخش‌ها را خواهد داشت.