ویزا به مهاجران افغان، چه تاثیری بر بازار کار ایران میگذارد؟ / کارگران افغان سالانه 5 میلیارد دلار از ایران خارج میکنند
دریافت وزیرا توسط مهاجران افغان موضوعی است که در دیدار رئیس جمهور ایران با همتای افغان خود بر آن تاکید شد. دیداری که در آن روحانی اعلام کرد قرار شده همه افرادی که در ایران حضور دارند به دقت ثبتنام شوند تا افرادی که میخواهند در ایران برای فعالیت کاری یا تحصیل حضور پیدا کنند، این اقدامات در چارچوب ویزا و قانونی صورت بگیرد.
به گزارش اقتصادنیوز آمارهای وزارت کشور و وزارت امورخارجه نشان میدهد حدود سه میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی میکند که گفته میشود حدود دو میلیون نفر آنان مهاجر غیرقانونی محسوب میشوند. البته طبق اعلام وزیر امور مهاجران افغانستان تعداد افغانهای مهاجر غیرقانونی در ایران 1.5 میلیون نفر است.
حال دستور صدور ویزا این سوال را پیش آورده که صدور وزیرا برای همه پناهنگان چه تاثیری بر بازار کار ایران میگذارد؟ چون آمار وزارت امور خارجه نشان میدهد حدود 75 درصد از پناهندگان افغان در میانگین سنی 15 تا 25 سال قرار دارند و صدور ویزا و قانونی شدن کار و زندگی آنان در ایران، ممکن است سهم بیشتری از بازار کار ایران را از آن افاغنه کند.
مرتضی عمادزاده، عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی در گفتوگو با اقتصادنیوز در بررسی تاثیر صدرو ویزا برای مهاجران افغان در بازار کار ایران گفت: اگر ویزا به طور رسمی ارائه شود حتما عرضه نیروی کار افغان در ایران افزایش مییابد. اما مساله این است که این افزایش تاثیر چندانی بر بازار کار ایران نمیگذارد.
وی در توضیح دلیل این موضوع میگوید: دلیل این است که همین الان هم تعداد کارگران افغان که بدون ویزا در بازار کار ایران مشغول به کارند زیاد است و صدور ویزا تغییری ایجاد نمیکند. مگر آنکه با صدور ویزا موج جدیدی از مهاجران تشویق به مهاجرت به ایران کنند.
وی در ادامه میگوید: اما نکته این است که مهاجرت بیشتر یا صدور ویزا، بازار کار تخصصی ایران را تحت تاثیر قرار نمیدهد و نیروی کار متخصص ایرانی بازار کار خود را به افغانها نمیبازد. بلکه هر تغییری باشد در سطح نیروی کار ساده اتفاق میافتد.
مشاغلی هم که افاغنه در آن مشغول به کارند همین موضوع را تایید میکند. به گفته برخی فعالان بازار کار کشور، عمده فعالیت افاغنه در ایران فعالیت در حوزه بنایی و ساختمانی، حفر چاه و قنات ، نظافت ساختمان و اماکن عمومی و نگهبانی ساختمان است. مشاغلی که در برخی از آنان به ندرت کارگران ایرانی حاضر به کار کردن هستند. اما در خصوص همین موضوع هم مناقشاتی وجود دارد. چون برخی معتقدند نیروی کار ارزان و فرمانبری افاغنه به دلیل غیرقانونی بودن کارشان سبب میشود کارفرمایان آنان را به کارگران ایرانی ترجیح دهند و همین سبب میشود سهم افاغنه از بازار کار بالا رود؛ آن هم در شرایطی که ایران خود با 2.5 میلیون بیکار مواجه است.
اما در مقابل عدهای دیگر معتقدند مشاغلی که افاغنه اختیار میکنند کارگری ساده و مشاغل یدی است که در ایران کمتر داوطلبی برای انجام آن وجود دارد. همین سبب میشود که نهتنها وجود افاغنه دردسرساز نیست، بلکه نبودن و خروجشان بسیاری از مشاغل را معطل میگذارد.
آن طور که اخیرا خبر آنلاین گزارش داده بود، در حال حاضر از سه میلیون مهاجر افغان ساکن ایران حدود دو میلیون نفر از آنها به صورت قانونی و غیرقانونی (300 هزار نفر قانونی و با داشتن پروانه کار و مابقی غیرقانونی) در بازار اشتغال ایران مشغول به کارهستند و سهم آنها از بازار اشتغال 21 میلیون نفری کشور(17 میلیون مرد و 4 میلیون نفر زن) نزدیک به 10 درصد است. آن هم در مشاغلی که نیازی به تخصص ندارد و بیشتر کار ساده است.
از طرف دیگر گزارشها نشان میدهد بیشترین تعداد مهاجران افغان در شهرهایی است که یا نرخ بیکاری بالایی ندارند یا شهرهایی که تقاضا برای کار کارگران ساده بالاست. مانند تهران. بر این اساس شاید تصاحب مشاغل تخصصی توسط افاغنه در صورت دریافت ویزا، نگرانی به جایی نباشد اما یک نگرانی اصلی شاید خروج سالانه ارز از کشور باشد. چون گزارشی که سال گذشته توسط بخش اتباع بیگانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شد نشان میدهد کارگران افغان سالانه بیش از پنج میلیارد دلار از پولی را که درآمد ماهانه و سالانه آنها است از طریق قانونی و غیرقانونی از کشور خارج میکنند.
ارسال نظر