خانه توانمندسازی

نواحی نوآوری از دهه 90 میلادی تبدیل به واحدهایی کلیدی برای تولید نوآوری‌های فناورانه شده‌اند با این همه هنوز تعریف دقیقی برای آن وجود ندارد. شاید به این دلیل که در بسیاری از شهرها به برخی مناطق این عنوان را اطلاق کردند که هنوز با تبدیل شدن به یک ناحیه نوآوری فاصله داشتند. در مطالعه‌ای که موسسه بروکینگز بر 25 ناحیه نوآوری انجام داده، مهم‌ترین خصوصیات آن را در سطح روابط مراکز و شرکت‌هایی می‌دانند که چون آهنربا در یک فضای شهری هم را جذب می‌کنند و با بازیگر‌های بزرگتر مانند استارت‌آپ‌ها همکاری کنند. با این حال ناحیه نوآوری یک روند در حال ظهور در مناطق شهری است و مناطقی را هدف قرار می‌دهد که پتانسیل نوآوری و کارآفرینی را دارند. در این نواحی فضاها و‌ایده‌ها برای بهبود و توسعه ارتباطات به کار می‌روند.

ایده کلی یک ناحیه نوآوری این است که ارتباطی جهت جذب و ماندگاری افراد دارای‌ایده و شرکت‌ها را در یک ناحیه برقرار کند. ناحیه نوآوری این کار را با ایجاد یک محله با اقامتگاه‌های زیبا، منابع پیشرفته و سرگرمی انجام می‌دهد. این نواحی همچنین برای مفاهیمی از قبیل همکاری و کارآیی در اکوسیستم‌های استارتاپی، همکاری سازماندهی شده و اتفاقات خوب مهندسی شناخته می‌شوند.

تغییر جهت به سمت اقتصاد دانش بنیان، پایان دادن به مرزهایی است که زمانی نوآوری را از ساخت و تولید و آزمایشگاه را از کارخانه جدا کرده بودند و این تغییر جهت کل ساختار صنعت تولید را تغییر می‌دهد و به همین دلیل این نواحی منعکس کننده نحوه تغییر نوآوری در سطح شهر هستند.

یک ناحیه نوآوری در حداقلی‌ترین حالت باید مکانی باشد که مردم و منابع در آن به‌گونه‌ای متمرکز شوند که نوآوری را از طریق تبادل دانش و همکاری در‌ایده‌ها، از راه‌های جدید و غیرمنتظره تحریک کند. این مساله توسعه این محیط‌ها را پیچیده‌تر از چیزی که انتظار می‌رود کرده است.

دشواری یک تعریف

فضاهای شهری نیاز به نواحی نوآوری را ایجاد می‌کنند و این نواحی رشد می‌کنند. زیرا بسیاری از بخش‌های نوآوری از نزدیکی میان شرکت‌ها، مراکز، سرمایه‌گذاران و زیرساخت‌ها نفع می‌برند. گرچه باید توجه داشت نواحی نوآوری با سایر فضاهای نوآوری گرچه شباهت‌هایی دارد اما تفاوت هم میان آنها وجود دارد.

مفهوم ناحیه نوآوری از آن جایی که به موفقیت اقتصادی گره خورده، به محبوبیت فراوانی دست یافته و بسیاری از شهرها در غرب به عملی کردن آن دست زده‌اند.

موسسه بروکینگز یک ناحیه نوآوری را به عنوان تمرکز دارایی‌های فیزیکی، اقتصادی و ارتباطی تعریف می‌کند. وقتی این سه نوع دارایی با یک فرهنگ حامی و ریسک پذیر ترکیب شوند، یک اکوسیستم نوآوری ایجاد می‌کنند. به بیان دیگر یک رابطه هم افزایی بین مردم، شرکت‌ها و مکان که تولید‌ایده و تجاری‌سازی آن را تسهیل کند.

همچنین نواحی نوآوری دارایی‌های اقتصادی، فیزیکی و ارتباطی را در یک منطقه جغرافیایی متمرکز می‌کنند تا اکوسیستم نوآوری را شکل دهند که مشاغل با کیفیت و رشد اقتصادی را ایجاد می‌کنند. شهرهایی مانند لندن، نیویورک و بوستون که پیشتاز ایجاد نواحی نوآوری هستند برای جذب نوآوری در سطح جهانی و افزایش سودهای اقتصادی و اجتماعی مشارکت می‌کنند.

بررسی تعدادی از نواحی نوآوری جهان

مدل ناحیه نوآوری @22 بارسلونا اولین مدل ناحیه‌ای است که به طور کامل توسط سیاست‌گذاران اجرا شده و به همین دلیل به عنوان بهترین نمونه برای سایر نواحی نوآوری جهان شناخته می‌شود. این پروژه در سال 2000 توسط شورای شهر بارسلونا به تصویب رسید. این پروژه با هدف متمرکز‌سازی و گسترش فعالیت‌های دانش بنیان در قالب تبدیل 200 هکتار از نواحی صنعتی مرکز شهر بارسلونا به نواحی نوآور و مولد شکل گرفت. این پروژه به عنوان یک برنامه احیا اقتصادی، فرصتی منحصر به فرد در اختیار ناحیه خاصی قرار می‌دهد تا تبدیل به بستری مهم در زمینه‌های علمی، صنعتی و فرهنگی شود. همچنین این برنامه می‌تواند سبب شود بارسلونا به یکی از پویا‌ترین و نو‌اورترین شهرهای جهان مبدل شود.

ناحیه‌های نوآوری که براساس مدل @22 پایه‌گذاری شده‌اند، در چهار محور استراتژیک هدفگذاری می‌شوند.؛ برنامه‌ریزی شهری، تولیدی، همکاری و خلاقیت که همگی تحت رهبری قوی هستند. یک ناحیه نوآوری یک استراتژی توسعه شهری مبتنی بر مکان است که هدف آن بازسازی محله‌های کم درآمد در مرکز شهر و تبدیل آن به محل مطلوب برای شرکت‌های نوآورانه و خلاق و کارگران است.

به هرحال شرکتی زیر نظر شهرداری به وجود آمد که در سال 2000 ایجاد شد تا منطقه‌ای به نام پابلنو را به یک ناحیه نوآوری تبدیل کند. همچنین مقررات منطقه‌ای نیز به منظور پاسخگویی بهتر به ضروریات اقتصاد دانش بنیان تکامل پیدا کرد. از سوی دیگر تلاش می‌شود انگیزه‌ای برای صاحبان زمین فراهم شود تا در صورت تمایل به توسعه شرکت‌های دانش‌های بنیان دست بزند و شرکت‌های بیشتری ساخته شوند.

هدف @22جذب، حفظ و تسهیل ایجاد شرکت‌های دانش بنیان است. در سال 2004 @22یک رویکرد توسعه شهری مبتنی بر خوشه را اتخاذ کرده که روی چهار شاخه رسانه، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری‌های پزشکی و انرژی استوار است. خوشه طراحی نیز در سال 2008 به این لیست افزوده شد. همچنین هدف هر خوشه رسیدن به موقعیت رقابت جهانی است.

این پروژه بافت صنعتی قدیمی را از طریق دگرگونی و تبدیل ترقی می‌هد و اجزا و عناصری که از قبل وجود داشته‌اند و نیازهای جدید را با یکدیگر تطبیق می‌دهد. مبنای تغییرات و دگرگونی براساس ساختارهای موجود از قبل است.

تغییری که توسط این پروژه رهبری می‌شود موجب شکل گیری حداکثر سه میلیون و 200 هزار متر مربع فضای کسب و کارها برای تهییج فعالیت‌های تولیدی در مرکز شهر می‌شود. همچنین به شکل گیری چهار هزار واحد مسکن و 114 هزار متر مربع فضای سبز جدید و تبدیل نواحی صنعتی قدیمی به یک منطقه با کیفیت شهری و زیست محیطی با کیفیت می‌شود. به واسطه شبکه حمل و نقل گسترده این ناحیه برای دسترسی به این مجموعه گزینه‌ها و شیوه‌های متنوع و مطلوبی در اختیار افراد قرار دارد.

ناحیه نوآوری جورونگ

دولت سنگاپور یک پارک صنعتی نسل آینده را به نام ناحیه نوآوری جورونگ طبق استراتژی خود برای ترغیب رشد نوآوری راه‌اندازی کرده است. این ناحیه خانه‌ای برای یادگیری، تحقیق، نوآوری و فعالیت‌های تولید شده‌است. این ناحیه در یک زمین 600 هکتاری در ضلع غربی سنگاپور واقع شده که شامل دانشگاه صنعتی نانیانگ، پارک کلینتک است. این ناحیه میزبان یک پردیس تولیدی پیشرفته، کارخانه‌های آینده و شرکت‌هایی خواهد بود که در حوزه‌های رشد و پیشرفت، راه‌حل‌های شهری و حمل و نقل هوشمند فعالیت دارد.

از این ناحیه به مناطق کلیدی اقتصادی 30 دقیقه بیشتر راه نیست و تمام منطقه توسط اتوبان‌هایی احاطه شده است. این منطقه به‌زودی میزبان یک خط مترو در نزدیکی خود خواهد بود. این ناحیه بناست چون آزمایشگاهی زنده برای نوآوری باشد که در این صورت شرکت‌های قادر خواهند بود زنجیره ارزش کامل خود را در منطقه اداره کنند و‌ایده‌ها را از مراحل آزمایشگاهی تا نمونه سازی، تست، تولید و توزیع توسعه دهند. شرکت‌ها می‌توانند به عنوان بخشی از اکوسیستم تولید پیشرفته در ناحیه نوآوری مذکور باشند. وزیر دارایی سنگاپور معتقد است این ناحیه فضاهای مسکونی را با فضاهایی برای یادگیری ادغام خواهد کرد. این منطقه تا سال 2026 آماده خواهد شد.