تولد یک ایستگاه
ایستگاه نوآوری شریف چه زمانی تاسیس شد و چه اهدافی برای خود تعریف کرده است؟
این مجموعه 28 مرداد 1397 افتتاح شد. هدف آن ایجاد یک اکوسیستم در بخش نوآوری و تسهیل کننده فعالیت شرکت‌های بخش خصوصی است تا بتواند بستر‌هایی ایجاد کنند و عرضه و تقاضا در یک بستر مشترک جایگاه خود را داشته باشند. این هدف اصلی بود که حول آن ایستگاه نوآوری شریف شکل گرفت. هم اکنون نیز شرکت‌ها در سه حوزه «آی تی و آی سی تی»، «تولید محتوا» و «سلامت» در این ناحیه فعال هستند. در دو حوزه فناوری سخت هم در حال وارد شدن هستیم. یکی در حوزه خودرو که کارهای ابتدایی آن انجام شده و دیگری در حوزه معدن که فعلا همه چیز در حد‌ایده و بر روی کاغذ است. با این همه در سه حوزه دیگر کار کاملا شکل گرفته و شرکت‌ها مشغول فعالیت هستند.
تعامل شما با هر یک از این شرکت‌ها چگونه است؟
در قالب یک مرکز نوآوری در تعامل با آنها هستیم. برای حضور در هر حوزه‌ای ما ابتدا سراغ نهادهای متولی آن می‌رفتیم. یعنی به این شکل نبوده که ابتدا شرکتی وارد شود و بعد به شکل اتفاقی حوزه‌ای در اینجا صاحب چند شرکت شود. قبل از ورود به حوزه فناوری اطلاعات با «ایرانسل» و «همراه اول» تعامل کردیم. ابتدا با شرکت‌های بزرگ در حوزه سلامت تعامل کردیم و در کنار اینها با نهادهای متولی مثل پارک علم و فناوری شریف هم ارتباط برقرار کردیم. به این ترتیب زنجیره‌ای از روابط شکل گرفت و سپس سراغ تیم‌های دانش بنیان رفتیم. این اقدام نیز تبدیل به مزیتی برای ما شد چرا که وقتی یک تیم فناوری در حوزه آی تی می‌آید و می‌بینید اینجا ایرانسل مستقر است انگیزه بیشتری برای حضور در ایستگاه پیدا می‌کند.همچنین ترجیح دادیم با شرکت‌های کوچک مانند مراکز رشد به صورت مستقیم وارد تعامل نشویم. سراغ 20 شرکت مادر رفتیم و مقدمات تعامل را برقرار کردیم، و آنها نیز بسته به قرارداد تیم‌های زیرمجموعه خود را به ایستگاه فرستادند.
البته فرایند کلی در ایستگاه نوآوری شریف یک تفاوت با مراکز نوآوری دیگر دارد و آن هم این است که مثلا در کارخانه نوآوری آزادی ممکن است مجموعه با استارت‌آپی که صرفا یک میز اشتراکی می‌خواهد هم تعامل کند، ما چنین کاری نکردیم.از جمله مزیت‌های دیگر ایستگاه نوآوری شریف، محل قرار گرفتن آن است. نزدیکی به دانشگاه صنعتی شریف در کنار دسترسی راحت به مترو و داخل شهر بودن و در کنار حضور شرکت‌های فعال در کنار یکدیگر از ویژگی‌های مثبت این ایستگاه است. مثلا یک تیم فناوری در حوزه سلامت هنگامی که در کنار شرکت‌هایی قرار می‌گیرد که 60 درصد تولید داروی کشور را در دست دارند و به نوعی بازار آتی خودش هستند، با روحیه دو چندان فعالیت می کند. این موارد سبب شد ما برای جذب هیچ تیمی تبلیغات نکنیم و این شرکت‌ها بودند که خود تمایل به حضور در ایستگاه نوآوری شریف داشتند. اکنون 15 هزار متر فضای به بهره‌برداری رسیده داریم در کنار هفت هزار متر مربع درخواست دیگر در نوبت که با تکمیل فازهای بعدی در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر ما از همان ابتدا با تعدادی از نهادهای موثرکشور ارتباط برقرار کردیم. مثلا تعامل با شهرداری تهران یا صدا و سیما. برخی از ساختمان‌هایی که اکنون ما داریم از همین تعامل‌ها به دست آمده است. ببینید در دیداری که آقای پیروزحناچی شهردار تهران از ایستگاه نوآوری شریف داشتند یکی از شرکت‌هایی که در ایستگاه در حوزه پسماند شهری فعالیت می‌کرد به این واسطه به تعاملی با شهرداری تهران رسید که به شدت برای پیشرفت این شرکت موثر بود. نمونه‌های دیگری هم از این دست هست که تعامل با نهادهای خاص کشور توانسته به موفقیت بیشتر شرکت‌های فعال در ایستگاه نوآوری شریف سرعت ببخشد.
تعداد تیم های فعال در ایستگاه نوآوری شریف و میزان اشتغال ایجاد شده چه میزان است؟
ما هم اکنون با 20 شرکت بزرگ و مادر قرارداد داریم و آنها تعدادی از زیرمجموعه‌های خود را به منطقه فرستاده‌اند و در اینجا فعال کردند. در ایستگاه حدود 100 مجموعه و تیم فعال هستند. این میان با وجود شیوع کرونا که روابط اجتماعی را دشوار کرده است روزانه چیزی بین هزار و 500 تا هزار و 700 نفر به این منطقه رفت و آمد دارند و ما فکر می‌کنیم چنانچه چالش کرونا برطرف شود میزان ورود افراد به ناحیه در روز به سه هزار نفر افزایش خواهد یافت. البته ما طبق برنامه جامع که همان ابتدای کار تصویب شد فضای ایستگاه به 50 هزار متر مربع خواهد رسید.
برنامه ایستگاه برای توسعه چیست؟
ما در همان سال 97 که افتتاحیه مجموعه بود زمینی به مساحت 27 هزار متر مربع در اختیار داشتیم و براساس همین ظرفیت طرح جامع تنظیم شد. با این حال به دو دلیل نتوانستیم به سرعت آن را اجرا کنیم؛ از یکسو اجرای کامل آن طرح نیاز به منابع فراوانی داشت که در آغاز کار آن منابع بزرگ را در اختیار نداشتیم. از سوی دیگر اجرای آن به شکل کامل و همزمان به معنای آن بود که ایستگاه به مدت حداقل پنج سال به یک کارگاه عمرانی تبدیل شود و فعالیتی نتوان در آن انجام داد. با این حال ما در همین مدت به تدریج در حال پیشبرد امور براساس طرح جامع هستیم. البته در این میان باید تعاملاتی با شهرداری تهران هم انجام دهیم برای ساخت طبقات به‌اندازه مورد نیاز که این نیز می‌تواند به سرعت پیشبرد امورکمک کند.
