آغاز جهش تولید تا ۱۷ میلیون لیتر بنزین در روز/ افق ۱۴۰۵ متحول شد

رضا چراغی، مدیرعامل پالایشگاه شازند با اعلام اتمام موفقیت‌آمیز تعمیرات اساسی واحد RFCC (تنها واحد از نوع خود در کشور) گفت با شارژ کاتالیست جدید در هفته جاری، این واحد تا پایان هفته به تولید روزانه ۸ میلیون لیتر بنزین خواهد رسید؛ ظرفیتی که سهم قابل توجهی در سبد تولید بنزین کشور دارد. به گفته او، تعمیرات اساسی دو واحد کلیدی آیزوماکس و RFCC با وجود پیچیدگی‌های فنی، طی حدود سه‌ماه‌ونیم انجام شد و برای نخستین بار از حضور متخصصان خارجی در کنار پیمانکاران داخلی استفاده شد تا تجربه‌ای بی‌سابقه در مستندسازی و انتقال دانش فنی در استان مرکزی شکل بگیرد.

پالایشگاه شازند که از سال ۱۳۷۲ با ظرفیت اسمی ۱۵۰ هزار بشکه در روز راه‌اندازی شده، امروز با گذر از چند مرحله بهسازی و توسعه، یکی از مهم‌ترین بازیگران تأمین بنزین کشور محسوب می‌شود. طی طرح بهبود کیفیت و افزایش ظرفیت، این پالایشگاه توانست ظرفیت خود را از ۱۷۰ هزار به ۲۵۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد و ضمن تغییر ترکیب خوراک، تولید بنزین را به میزان قابل توجهی بالا ببرد. فراورده‌های این مجموعه اکنون با استانداردهای روز اروپا (۲۰۰۴ و ۲۰۰۵) عرضه می‌شوند.

تهدید نوسان کیفیت نفت خام ورودی

در این میان، یکی از چالش‌های مهمی که مدیریت پالایشگاه طی دو سال گذشته با آن مواجه بوده، تغییر کیفیت خوراک دریافتی است. مسئله‌ای که برخلاف طراحی اولیه این صنعت شکل گرفته است. هر پالایشگاه بر اساس داده‌های دقیق اولیه شامل میزان و نوع خوراک، مشخصات کیفی آن و تناسب با ظرفیت تولید طراحی می‌شود، اما در سال‌های اخیر خوراک نفت خام ورودی به پالایشگاه شازند از نظر کیفی با استانداردهای طراحی فاصله پیدا کرده است. افزایش میزان گوگرد، نمک، آب و برخی ترکیبات سنگین در نفت خام ورودی، علاوه بر بالا بردن هزینه تولید محصولات استاندارد، باعث افزایش محسوس هزینه‌های تعمیراتی نیز شده و همواره مورد اعتراض و پیگیری بوده است. هرچند پالایشگاه در زمینه حجم خوراک دریافتی با مشکلی مواجه نبوده، اما کیفیت خوراک در یکی دو سال گذشته چالش‌های جدی ایجاد کرده و ضرورت اتخاذ تدابیر اصلاحی و هماهنگی بیشتر در زنجیره تأمین را برجسته ساخته است.

چشم انداز پالایشگاه شازند در افق ۱۴۰۵

تعمیرات اساسی اخیر در واحدهای راهبردی پالایشگاه، مقدمه جهش تولیدی است که مدیریت این مجموعه برای سال ۱۴۰۵ ترسیم کرده است؛ جهشی که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها و سرویس اساسی واحدها، چهره سبد تولیدات پالایشگاه را دگرگون خواهد کرد.

بر اساس برنامه اعلام‌شده تولید بنزین پالایشگاه در سال ۱۴۰۵ به ۱۷ میلیون لیتر در روز خواهد رسید. در کنار آن حداقل ۳۰ درصد این بنزین با استاندارد یورو ۵ و مابقی مطابق استاندارد یورو ۴ عرضه خواهد شد. این رقم نسبت به سال جاری افزایش بیش از ۷ میلیون لیتر در روز را نشان می‌دهد.

با انجام تعمیرات اساسی در واحدهای ایزوماس، تولید گازوئیل نیز روزانه حدود ۲ میلیون لیتر افزایش پیدا می¬کند و تمام گازوئیل تولیدی با استاندارد یورو ۵ و گوگرد کمتر از ۱۰ ppm به بازار عرضه می‌شود.

تولید گاز مایع (LPG) در سال آینده با رشد قابل‌توجه ۲۰۰ تن نسبت به امسال، به ۲۰۰۰ تن در روز خواهد رسید. یکی از نتایج مهم تعمیرات اخیر، کاهش چشمگیر تولید مازوت سولفور بالا است. طبق برنامه، تولید این فراورده کم‌ارزش حدود ۴ میلیون لیتر در روز کاهش یافته و به سطح ۴.۵ میلیون لیتر خواهد رسید. پالایشگاه قصد دارد با اجرای طرح‌های ارتقای کیفیت، این محصول را نیز به فراورده‌ای کم‌گوگرد و با ارزش افزوده بالا تبدیل کند.

تولید گوگرد با افزایش ۲۵ درصدی از ۳۰۰ تن به ۴۰۰ تن در روز خواهد رسید؛ افزایشی که به معنای کاهش گوگرد در محصولات اصلی پالایشگاه و ارتقای کیفیت آن‌ها است. پیش‌بینی می‌شود تولید پروپیلن از ۴۵۰ تن به حدود ۶۰۰ تن در روز برسد و تولید حلال‌‌ها، روغن پایه، CSO، بوتان و دیگر محصولات جانبی نیز روندی کاملاً صعودی داشته باشد.

حرکت به‌سوی پالایشگاه سبز

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اورهال اخیر، فعال‌سازی مجدد واحد TGT (Tail Gas Treatment) پس از بیش از یک دهه توقف است؛ واحدی که نقش کلیدی در کاهش گازهای آلاینده و تبدیل آن‌ها به گازهای مطابق استاندارد محیط‌زیست دارد. با راه‌اندازی این واحد و کنترل فرار کاتالیست در واحدهای حساس، پالایشگاه شازند در مسیر تبدیل شدن به یک صنعت سبز و دوستدار طبیعت قرار گرفته است.