ترفندهای قاچاق در روز روشن

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از شیوه قاچاق کالا به ایران!

کدخبر: ۴۶۶۶۹۴
اقتصادنیوز: قاچاق در ایران چگونه انجام می‌شود؟ چه ساز و کارهایی در اختیار چه کسانی است که می‌توانند به راحتی کالا وارد یا خارج کنند؟
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از شیوه قاچاق کالا به ایران!

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اعتماد بازوی پژوهشی مجلس در گزارشی تلاش کرده تا برخی راه‌های پیدا و پنهان قاچاق در ایران را روشن کند. آمارهای مربوط به گزارش‌های ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا از سال 1392 به بعد نشان می‌دهد در کمترین حالت مجموع قاچاق ورودی و خروجی (شامل قاچاق معکوس) بیش از 12 میلیارد دلار بوده که نسبت به تجارت رسمی کشور رقم قابل توجهی است. این حجم قاچاق طیف وسیعی از کالاها از جمله پوشاک، کفش، سیگار، لوازم خانگی، لوازم آرایشی و بهداشتی را شامل می‌شود. قاچاق کالا و ارز دارای آثار اجتماعی است که از جمله آن می‌توان به گسترش فاصله و شکاف طبقاتی، تهدید سلامت و بهداشت عمومی، ایجاد فساد مالی در دستگاه‌های دولتی، قضایی، تشدید مهاجرت به مناطق در معرض قاچاق و به تبع آن افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی اشاره کرد. اما ساز و کارهای مورد بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که قاچاق هم از گمرکات رسمی و هم به صورت غیررسمی در حال انجام است.  این گزارش، شیوه‌های وقوع قاچاق در ایران را با استفاده از پرونده‌های مرتبط با آن بیرون کشیده و معتقد است که عمده دلیل قاچاق کالا، سوءاستفاده از برخی قوانین و مقررات است.  گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش اول به شیوه‌های قاچاق کالا از مبادی رسمی کشور می‌پردازد. منظور از مبادی رسمی، مرزهایی است که گمرک ایران در آن مستقر هستند و در قالب رویه‌های مختلف ممکن است قاچاق کالا و ارز در آنها رخ دهد. این رویه‌ها، در سه بخش واردات، صادرات و ترانزیت رخ می‌دهد. البته باید سهمی را نیز به تجارت‌های خاص مانند تجارت ملوانی یا کالای مسافری و ورود موقت داد. مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش مشخص نکرده که هر یک از این رویه‌های قاچاق چه سهمی را از کشفیات این کالاها در بر می‌گیرد. اما در این گزارش به شگردهای قاچاق کالا اشاره شده که در جای خود قابل توجه است. 

قاچاق از طریق واردات

به‌طور مثال در این گزارش عنوان شده که قاچاقچیان محموله‌هایی که دارای چند کالا و با ارزش متفاوت است به صورت جابه‌جا به گمرک اعلام می‌کنند. با این شگرد، عمده محموله تحت عنوان کالای با عوارض و تعرفه پایین به گمرک اعلام می‌شود. در موردی دیگر، قاچاق کالا با جعل اسناد مربوط به اظهارنامه گمرکی صورت می‌گیرد. یا اینکه قاچاقچیان کالاهایی را که فقط برای مرزنشینان وارد می‌شود را تجمیع کرده و به بازار تزریق کنند. نمونه این اتفاق را می‌توان در بازار سیگارهای قاچاق و بدون هالوگرام که با قیمت‌های گزافی نیز فروخته می‌شوند، دید.  قاچاقچیان ترفندهای جالب توجه دیگری نیز دارند. مثلا یک کالا را اوراق کرده و اجزای آن را با تعرفه پایین‌تر می‌آورند و سپس آن را سر هم می‌کنند. یا اینکه درباره کالایی که وارد می‌کنند با کمک برخی عوامل، دست به «کم اظهاری» می‌زنند. در این موارد ارزش کالا کمتر از آنچه هست، اظهار و با پرداخت بخشی از حقوق و عوارض دولت، کالا وارد کشور می‌شود. اگر این مساله سازمان یافته باشد، می‌تواند سبب زیان‌های هنگفت شود. 

قاچاق از طریق صادرات 

مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش دیگری از این گزارش به موضوع قاچاق از راه صادرات می‌پردازد. به گفته این نهاد تحقیقاتی در این بخش به قاچاق سوخت در پوشش کالای دیگر پرداخته شده است. در این بخش عنوان شده که قاچاقچیان با استفاده از گازوییل به جای روغن پایه یا تصفیه، این فرآورده نفتی را به افغانستان قاچاق می‌کنند. یا اینکه گازوییل یارانه‌ای داخلی بارگیری و با جعل اسناد تحت عنوان گازوییل ترانزیتی از کشور خارج می‌شود. با توجه به نظارت کمتری که روی حمل و نقل ریلی وجود دارد، قاچاقچیان گازوییل را به وسیله قطار تا شهرهای مرزی حمل کرده و تحویل قاچاقچیان سوخت می‌دهند. یا اینکه مخزن دوم در تانکرهای صادراتی تعبیه می‌کنند.

قاچاق از طریق ترانزیت

در بخش دیگری از این گزارش به قاچاق کالا با روش ترانزیت اشاره شده است. به‌طور مثال قاچاقچیان محموله بارگیری شده در گمرک مبدا را بدون پرداخت حقوق ورودی به سرزمین اصلی می‌برند و بدون مراجعه به گمرک مقصد ترانزیت اقدام به جعل قبض انبار در گمرک مقصد می‌کنند. یا اینکه ابتدا محموله را به قصد خروج از کشور در رویه ترانزیت اظهار می‌کنند. سپس در گمرک مقصد با بیان اینکه کالا توسط خریدار عودت داده شده است دوباره اقدام به ترانزیت محموله به گمرک اولیه می‌کنند. در نهایت محموله در کشور تخلیه شده و با بارگیری کالایی دیگر که قصد خروج آن از کشور را داشته‌اند، قاچاق کالا انجام می‌شود. 

قاچاق ارز

قاچاقچیان برای قاچاق ارز نیز ترفندهای مخصوص خود را دارند. نخستین انتخاب آنها در سال‌های گذشته، جمع‌آوری ارزهای مداخله‌ای است. این ارزها توسط بانک مرکزی به بازار تزریق شده و در این فرآیند هر صرافی یا هر شخص حقیقی امکان خرید میزان مشخصی ارز از صرافی‌ها را داشته است. این ارزها جمع‌آوری شده و به دلالان فروخته شده است.  ارز جمع‌آوری شده از طریق واسطه‌هایی به صورت چمدانی به مرزهای عمدتا غربی قاچاق شده است. معادل این ارز به واسطه‌ها ریال تحویل شده یا عمدتا به صورت مشروبات الکلی و طلا وارد کشور می‌شود.  مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان کرده که بسیاری از صرافی‌های مجاز، به منظور فرار از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده، از ثبت اطلاعات مربوط به معاملات ارزی خود در سامانه سنا خودداری می‌کنند و برخی دیگر نیز اقدام به ورود اطلاعات غیرواقعی یا اطلاعات واقعی مربوط به برخی مشتریان خود، بدون رضایت و اطلاع آنان کرده و برای مقاصدی همچون قاچاق کالا، اقدام به معامله ارز می‌کنند.  یا اینکه دیده شده بسیاری از صرافان مجاز و غیرمجاز، به منظور فرار از کشف فعالیت ارزی خود، به استفاده از حساب‌های بانکی اشخاص دیگر اقدام می‌کنند که این اشخاص عمدتا یا اشخاص نیازمند هستند یا کارمند صراف مجاز یا غیرمجاز.

 

اخبار روز سایر رسانه ها
    تیتر یک
    کارگزاری مفید