افتتاح آزمایشگاه سیستم‌های سایبر- فیزیکی ویژه صنعت خودروسازی در ایران
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روابط عمومی دانشکدگان فنی دانشگاه تهران، در مراسم آغاز به کار این آزمایشگاه، که صبح روز دوشنبه 19 دیماه 1401 در دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و با حضور مدیرانی از بخش صنعت کشور برگزار شد، مجید صنایع‌پسند، رییس دانشکده مهندسی برق و کامپیوئتر دانشگاه گفت: «هدف دانشگاه از فعالیت مشترک با صنعت، این است که پژوهش‌های بنیادین دانشگاهی با بخش فناورانه صنعت پیوند خورده و توسعه پیدا کند. به همین دلیل، ما در این همکاری‌ها، فعالیت‌های مشترک خاص که رسالت هر دو بخش است مثل سمینارها و کنفرانس‌های پژوهشی و فناورانه را هم در ذیل برنامه اصلی قرار می‌دهیم تا هر دوجنبه آموزش و پژوهش تقویت شود».
رئیس دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران با اشاره به اختصاص فضای فیزیکی خاص به این آزمایشگاه در محل دانشکده، وجود اساتید، دانشجویان توانمند و صنعت خوب را برگ برنده اصلی و امتیاز ویژه این همکاری دانست و خاطرنشان کرد: «برای استفاده صحیح از پتانسیل و ظرفیت‌های موجود، بیش از سخت‌افزار، نیازمند همکاری نرم‌افزاری دو طرفه هستیم تا بتوان نیاز صنعت و کشور را برطرف کنیم». صنایع‌پسند ابراز امیدواری کرد که این همکاری و همفکری‌ها، باعث شود اتفاقات خوبی برای کشور رقم بخورد و این فعالیت‌های مشترک، سبب تقویت بیشتر پیوند میان صنعت و دانشگاه شود.
پیشرفت کشور در صنعت، لگاریتمی است نه خطی
در ادامه این مراسم، حمید کشاورز مدیرعامل شرکت کروز، که راه‌اندازی این آزمایشگاه با همکاری آن شرکت انجام شده است، هدف از همکاری در راه‌اندازی آزمایشگاه مشترک سیستم‌های سایبر – فیزیکی با کاربرد ویژه در صنعت خودروسازی را ایجاد ارتباط صنعت با دانشگاه برشمرد و افزود: «در کشور منابع بزرگی از قبیل منابع انسانی، بازار بزرگ و انرژی کافی موجود است که باید از آن‌ها استفاده بهینه شود. مطالعات هم نشان می‌دهد که دانشگاه باید بر روی محصولاتی کار کند که مارکت )بازار) آن در کشور موجود است، پس با تحقیقات مهندسی، علاوه بر توسعه علمی، باید به منابع مالی هم دست یافت، چون کارهای علمی پژوهشی فنی بدون در نظر گرفتن نیاز بازار و درآمد حاصل از آن به شکست منجر می‌شود».
مدیرعامل شرکت کروز با تأکید بر ضرورت شناخت فضای تکنولوژیکی عمومی جهان و کشورمان ایران، گفت: «خودروهای آینده مملو از تجهیزات الکترونیک و سیستم‌های مختلف هستند که یک آزمایشگاه به تنهایی پاسخگوی تأمین این نیاز صنعت خودروسازی نخواهد بود. مسایلی مثل آلودگی هوا هم به این بعد اضافه می‌شود که باید به آن توجه کرد. بنابراین باید دقت کنیم که پیشرفت کشور در صنعت، لگاریتمی است و نه خطی و البته در این مسیر سخت صنعتی، اتیک‌هایی هم هست که باید به آن توجه کنیم».
راه حل مشکلات کشور، مشارکت بخش خصوصی و اثربخشی از طریق صنعت است مجید نیلی احمدآبادی، استاد و رئیس پیشین دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران هم در این مراسم، هدف از این قبیل همکاری‌ها را افزایش اثربخشی بخش علمی در جامعه برشمرد و افزود: «از مهم‌ترین راهکارهای توسعه نیروی انسانی، پژوهش و فن‌آ‌وری منجر به تولید ثروت برای بهبود کیفیت زندگی آحاد جامعه است و اگر به انی امر مهم در دانشگاه توجه نشود، پیشرفت واقعی دست‌یافتنی نیست».
وی راه‌اندازی این آزمایشگاه را برای ایجاد گردش اقتصادی به‌ویژه در بخش خودرو مهم دانست و خاطرنشان کرد: «ما از شش‌سال و نیم گذشته همکاری جدی را با بخش خصوصی آغاز کردیم، چون باور داریم راه نجات، مشارکت با بخش خصوصی و اثربخشی از طریق صنعت است. تجهیزات و فضا مهم است، اما هم مسیر شدن با بخش هوشمند صنعت در درجه نخست اهمیت قرار دارد».
نیلی احمدآبادی با اشاره به اهمیت صنعت خودروی هوشمند و تاسیس این آزمایشگاه گفت: «هم‌اکنون کنترل خودرو در دست انسان است، اما با تغییراتی نه چندان دور، به فضایی در سیستم پیوسته دیجیتال منتقل خواهیم شد که انسان یکی از کنترل‌کنندگان خودرو خواهد بود نه تنها کنترل‌کننده. در این‌صورت فرهنگ زندگی ما نیز دستخوش تغییر خواهد شد، چون خودرو هوشمند چیزی فراتر از خودرو فعلی است که با محیط گفت‌وگو و تعامل دارد و انسان در این چرخه، صرفا عنصری در شبکه حمل و نقل خواهد شد».
در این آزمایشگاه، دانشجویان همه مقاطع فعالیت خواهند کرد
در ادامه این مراسم مهدی کارگهی، سرپرست آزمایشگاه سیستم‌های سایبر- فیزیکی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، با بیان این‌که سیستم‌های سایبر -فیزیکی واژه پر اهمیتی در صنعت و دانشگاه است، گفت:«این واژه، در واقع به معنای سپردن مدیریت پدیده‌های فیزیکی به سیستم‌های کامپیوتری است، یعنی پدیده‌ها با سنسور درک شده، با الگوریتم‌ها تجزیه و تحلیل می‌شوند و نهایتاً فرمان‌ها آماده و سپس به‌واسطه عملگرها به محیط فیزیکی انتقال داده می‌شود تا سیستم از آن استفاده کند».
وی با بیان این‌که در صنعت خودرو، با تنوع عملکرد زیرسیستم‌ها، تنوع محیط نیز افزایش می‌یابد گفت: «اهمیت توجه به سیستم‌های سایبر- فیزیکی در صنعت خودرو، به خصوص خودروی خودران، که با پدیده‌های فیزیکی نظیر عبور عابر پیاده و سایر خودروها و امثال آن مواجه می‌شود، بسیار پیچیده‌تر و مهم‌تر نیز می‌شود و بدین ترتیب حوزه‌ی سیستم‌های سایبر- فیزیکی یک حوزه استراتژیک در کاربردهای آینده است».
وی افزود: «در کشورهای پیشرو، دانشگاه‌ها در این حوزه نقش کلیدی دارند و یکی از مهم‌ترین صنایعی که مفاهیم سامانه‌های سایبر -فیزیکی را متبلور میکند و با دانشگاه‌ها ارتباط تنگاتنگ دارد، صنعت خودرو است.
استاد دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، با بیان این‌که نرم‌افزارو کیفیت و قابلیت اتکاء آن نقش کلیدی در موفقیت این سیستم‌ها ایفا میکند، افزود: «در سیستم‌های safety-critical و mission-critical نیازمند نرم‌افزارها و الگوریتم‌های با قابلیت پاسخ‌دهی به موقع، اتکاپذیر و با کیفیت هستیم. بنابراین بر اساس نقشه راه آزمایشگاه سیستم‌های سایبر – فیزیکی، چرخه حیات نرم‌افزار به نحو گسترده‌تر لحاظ خواهد شد و سطوح معماری، طراحی، پیاده‌سازی و تست نرم‌افزار، در قالب هسته‌های پژوهشی ایمنی نرم‌افزار نهفته، حساسیت به زمان، هوشمندی در خودرو و سیستم عامل نهفته مورد بررسی و اقدام قرار خواهند گرفت».
کارگهی در پایان گفت: «قرار است از توانمندی همه دانشجویان از مقطع کارشناسی تا دکترا در این آزمایشگاه استفاده شود که نوعی هم‌افزایی بین دانشجویان هم ایجاد خواهد کرد. البته همکاری با دانشجویان کارشناسی عموما کاربردی و همکاری در مقاطع بالاتر، پژوهشی و طولانی مدت خواهد بود».
