مقایسه درآمد مردم ایران با ترکیه، کره شمالی و آذربایجان

اقتصادنیوز، در بخشی از گزارش خود با عنوان؛ «مقایسه درآمد مردم ایران با کشورهای منطقه | 5 عاملی که اقتصاد ایران را از ترکیه و امارات عقب انداخت» نوشت:

درحالی‌که درآمد سرانه‌ ایران (PPP) در چهار دهه‌ گذشته نوسانات شدیدی را تجربه کرده و در بهترین حالت، رشدی بسیار کند داشته، درآمد سرانه‌ ترکیه باوجود بحران‌های مقطعی، روندی صعودی و پایدار را طی کرده و امروز به 43.932 دلار رسیده است؛ یعنی بیش از دوبرابر سطح درآمدی ایران. 

تحلیلگران و اقتصاددانان به‌کرات به این نکته اشاره کرده‌اند که تجربه‌ ترکیه، نه یک معجزه، بلکه نتیجه‌ انتخاب یک استراتژی توسعه‌ برون‌گرا و مبتنی بر اصول اقتصاد بازار بود؛ اما ایران دقیقاً مسیر معکوس آن را پیمود.

واگرایی ایران حتی در مقایسه با همسایگان شمالی نیز مشهود است. جمهوری آذربایجان که پس از فروپاشی شوروی، اقتصادی ورشکسته و درگیر جنگ را به ارث برده بود، باتکیه‌بر درآمدهای نفتی و گازی و با مشارکت گسترده‌ شرکت‌های بین‌المللی، توانست به‌سرعت اقتصاد خود را بازسازی کند. درآمد سرانه‌ این کشور بر اساس برابری قدرت خرید، امروز در سطحی نزدیک به ایران قرار گرفته است. 

این در حالی است که نقطه‌ شروع آذربایجان در سه دهه‌ پیش، به‌مراتب عقب‌تر از ایران بود. این واقعیت که کشوری که از دل ویرانه‌های یک نظام کمونیستی سر برآورده، توانسته در زمینه‌ رفاه شهروندان خود را به سطحی نزدیک به ایران برساند، گواهی بر عمق رکود و ایستایی اقتصاد ایران است. حتی در مقایسه با ارمنستان که فاقد منابع طبیعی است، مشاهده می‌شود که این کشور با تمرکز بر توسعه‌بخش فناوری اطلاعات و جذب سرمایه‌های دیاسپورای خود، توانسته نرخ‌های رشد قابل‌توجهی را ثبت کند.

تنها در مقایسه با همسایگان شرقی، یعنی افغانستان و پاکستان، است که وضعیت درآمدی ایران بهتر به نظر می‌رسد. درآمد سرانه‌ پاکستان به طور قابل‌توجهی پایین‌تر از ایران است و افغانستان نیز یکی از فقیرترین کشورهای جهان به شمار می‌رود. 

این تفاوت، ایران را به یک مقصد جذاب برای نیروی کار این دو کشور تبدیل کرده است. ادامه‌ روند رکود در ایران و رشد اقتصادی (هرچند اندک) در کشوری پرجمعیت مانند پاکستان، می‌تواند در بلندمدت این فاصله را کاهش دهد. مهم‌تر از آن، معیار موفقیت یک اقتصاد، نه در مقایسه با کشورهای درگیر بی‌ثباتی مزمن، بلکه در مقایسه با پتانسیل‌های درونی خود و عملکرد رقبای موفق منطقه‌ای تعریف می‌شود.