سیاه‌ترین سال جاده‌های کشور
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از قرن نو، این که اتوبوسی در جاده چپ کرده است و چند زحمی و کشته داشته دیگر به یکی از خبرهای هر روزه تبدیل شده است.جاده‌های کشور هر روز قربانیان زیادی می‌گیرند هرچند که در سال‌های اخیر روند تصادفات جاده‌ای و تلفات آن روند کاهشی داشته که یکی از مهم‌ترین دلایل آن دست کم در دو سال اخیر کرونا و کاهش سفرهای برون شهری است.
براساس آمارهای پزشکی قانونی در سال گذشته ۱۵ هزار و ۳۹۶ نفر در اثر تصادفات جاده‌ای جان باختن این آمار در سال ۹۸، ۱۶ هزار و ۹۴۶ نفر بوده است همچنین براساس آمارهای منتشر شده ۴۵ درصد تلفات ناشی از تصادفات مربوط به داخل شهرها و ۵۵ درصد مربوط به بیرون شهرها است.
سرهنگ هادی امیدوار رئیس پلیس راهور کشور دراین خصوص می‌گوید طبق آمار ۷۰ درصد علت وقوع حوادث پس از بررسی‌ها خطای انسانی شناسایی شده است. ما روزانه تقریباً ۳۰ الی ۳۵ تلفات جاده‌ای می‌دهیم که چون پراکنده رخ می‌دهد متأسفانه به گوش مردم نمی‌رسد.
مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور هم درباره مصدومین حوادث ترافیکی می‌گوید: در سال‌های گذشته حدود ۲۷ هزار کشته در سال وجود داشت ولی در حال حاضر نزدیک به ۱۶ هزار نفر فوتی در سال داریم.
او درباره حوادث جاده‌ای در همان روز واژگونی اتوبوس خبرنگاران می‌گوید: در کمتر از ۱۲ ساعت بعد اتوبوسی در دهشیر با یک تریلی در یزد برخورد می‌کند، ۳۹ نفر مصدوم می‌شوند، ۵ نفر هم فوت می‌کنند، در کمتر از دوساعت بعد هم یک دستگاه مینی‌بوس و پراید با هم برخورد کرده و ۸ نفر از کارگران مصدوم می‌شوند. واقعاً در سطح کشور حوادث زیادی را داریم. در اطلاعاتی که در مرکز سازمان اورژانس کشور ثبت شده در مدت کمتر از ۶۰ ساعت، ۶۳ حادثه ترافیکی پرتلفات داشتیم، اما در مورد حوادث ترافیکی آیا کاری می‌شود انجام داد که میزان تلفات کاهش پیدا کند؟
سیاه‌ترین سال جاده‌های کشور را سال ۸۴ عنوان می‌کنند که در آن سال ۲۷ هزار نفر در کشور جان خود را از دست دادند.
این آمار هشداری می‌شود برای مسئولان کشور و با تغییراتی که در رویکرد کلان کشور اتفاق افتاد آمارها از سال ۸۵ به تدریج کاهش پیدا می‌کنند.
اما از سال ۹۶ دوباره روند کاهشی متوقف می‌شود و در این سال تعداد کشته‌های جاده‌ای ۱.۲ درصد افزایش پیدا می‌کند و سال ۹۷ این افزایش‌ها برابر با ۱.۷ درصد بود.سال ۹۷؛ ۱۷ هزار و ۱۳۸ نفر جان خود را در جاده‌های کشور بر اثر تصادف از دست دادند و بالغ بر ۳۶۵ هزار نفر نیز بر اثر این تصادفات مجروح و معلول شدند.
سال ۹۸ و سال ۹۹ باز هم روند کاهش ادامه پیدا می‌کند دلیل اصلی آن کاهش ترددهای درون شهری به دلیل فراگیری بیماری کرونا بوده است.
بخش زیادی از این تصادفات به ناوگان عمومی بازمی‌گردد. در شرایط کنونی ۹۰ درصد حمل و نقل بار و مسافر بر روی جاده‌ها، ۷ درصد ریلی، ۲ درصد هوایی و کمتر از یک درصد نیز دریایی است.
پلیس راهور ناجا برای کاهش آمار تلفات جاده‌ای دو برنامه مشخص دارد که یکی از آنها کاهش سوانح و حوادث است و جدی‌ترین بخش آن به اتوبوس‌های مسافربری باز می‌گردد. برنامه دوم توسعه انضباط ترافیکی است، در جاده‌ها و شهرها علائم، خط‌کشی و تابلو داریم ولی با توسعه ناوگان کشور خیلی انضباط ترافیکی در تراز کشور توسعه یافته یا درحال توسعه، در کشور حاکم نیست که این نقش دستگاه‌ها را می‌طلبد تا بتوانیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.
در حال حاضر ۲۳.۵ میلیون خودرو، بیش از ۴۰ میلیون راننده و حدود ۱۲ میلیون موتورسوار در کشور وجود دارد و پلیس راهور علت اصلی بیشتر تصادفات در اتوبوس‌ها را عدم توجه به جلو عنوان می‌کند که ریشه آن در استفاده از تلفن همراه و تلویزیون حین رانندگی است. به طور کلی علت ۳۴ درصد تصادفات اتوبوس‌ها عدم توجه به جلو، ۱۰ درصد سرعت بالا و ۹ درصد انحراف به چپ است.
آمارها نشان می‌دهد چهار عامل شکل‌گیری تصادفات در کشور شامل سرعت بالا، سبقت غیرمجاز، عدم توجه به جلو و خستگی و خواب‌آلودگی راننده است که هر چهار عامل را در ناوگان عمومی داریم. از سوی دیگر ۶۲ درصد تصادفات در ۳۰ کیلومتری بعد از شهرها یا ۳۰ کیلومتر مانده به شهرها اتفاق می‌افتد زیرا یا راننده انرژی و سرعت بسیاری دارد و یا به دلیل طی مسافت طولانی خسته و خواب آلوده شده است.
علیرضا اسماعیلی کارشناس حوزه ترافیک درخصوص عواملی که بروز تصادفات جاده‌ای نقش دارند می‌گوید: دیدگاه سنتی در ایمنی جاده‌ها این است که مسؤولیت تصادفات جاده‌ای معمولاً برعهده کاربران فردی جاده است. اما با وجود این بسیاری از عوامل دیگر خارج از کنترل این کاربران ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد. تخمین زده می‌شود که خطای انسانی بین ۶۴ تا ۹۵ درصد از تمام علل تصادفات رانندگی در کشورهای در حال توسعه را تشکیل می‌دهد.اختلال در عابران پیاده عامل دیگری است که این استاد دانشگاه به آن اشاره می‌کند.
به گفته او تقریباً همیشه تصور می‌شود که رانندگان مسئول تمامی تصادفات هستند، اما اختلال در عابران پیاده نیز یک احتمال دیگر است. عابران پیاده مجنون یا مست در جاده‌ها به وضوح از دیگر علل تصادفات جاده‌ای هستند. عابران ناشنوا و نابینا، مصروع و سالمندان و بیماران بدون همراه نیز از موارد دیگر قابل ذکر در این زمینه هستند.
او ادامه می‌دهد: اصلاح محیط جاده برای کاهش جریان ترافیک، سرعت خودرو، جداسازی رانندگان با سرعت بالاو پایین یا جلوگیری از ورود وسایل نقلیه به برخی از مناطق خاص از جمله اقداماتی است که می‌توان برای کمک به کاهش تصادفات جاده‌ای انجام داد اما در اکثر کشورهای در حال توسعه اجرا نمی‌شوند.
اسماعیلی در ادامه به وضعیت جاده‌های کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: جاده اگرچه بی خطر ترین راه مسافرت نیست، رایج‌ترین نوع حمل و نقل داخلی در سراسر جهان است. ارائه حمل و نقل عمومی مناسب و مقرون به صرفه با قطار یا اتوبوس می‌تواند به کاهش استفاده از حالت‌های پرخطر حمل و نقل کمک کند. متأسفانه، در اکثر کشورهای در حال توسعه اهمیت راه آهن درک نشده و عمدتاً با حمل ونقل جاده‌ای جایگزین شده است؛ در نتیجه سیستم‌های جاده‌ای بیش از حد شلوغ شده اند. خیابان‌ها و جاده‌ها به غیر از حمل ترافیک، اغلب برای مقاصد عمومی که از کشوری به کشور دیگر متفاوت است استفاده می‌شوند.
به گفته او کشورهای در حال توسعه پیشرفت کمی در زمینه مدیریت ایمنی جاده تجربه کرده اند، این نشان دهنده لزوم در اولویت قرار دادن این زمینه برای تمام کشورهاست.
در پژوهشی که توسط سیده فروغ سلیمی اشکوری کارشناس سلامت انجام شده به آمارهای جهانی تصادفات پرداخته شده است. براساس داده‌های این پژوهش همه ساله نزدیک به ۱.۲ میلیون نفر در جهان جان خود را به علت حوادث ترافیکی از دست می‌دهند و بیش از پنجاه میلیون نفر دیگر مجروح می‌شوند. ۹۰ درصد موارد مرگ ناشی از حوادث ترافیکی مربوط به کشورهای با در آمد کم یا متوسط است.
آمارهای ارائه شده در ایران نشان می‌دهد که پس از بیماری‌های قلبی عروقی، حوادث ترافیکی دومین علت مرگ و میر در همه گروههای سنی و اولین عامل مرگ در گروه سنی زیر ۴۰ سال است. عابران پیاده، دوچرخه سواران، موتورسواران در مقایسه با رانندگان و سرنشینان اتومبیل‌ها و وسایل نقلیه دیگر بیشتر در معرض خطر هستند. آمار کشته شدگان تصادفات ایران از آمار جنگ‌های طولانی‌مدت و زلزله‌های مهیبی که در این سال‌ها به وقوع پیوسته است بیشتر است. خسارت مالی و جانی و خانواده‌هایی که پس از این حوادث آسیب‌های جدی می‌بینند قابل توجه است و برای کاهش این تلفات تکالیفی مشخص شده است.
