انتقادات اصول‌گرایانه از دولت رئیسی، «ساختگی» است؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از قرن نو، هرچند که پیشتر نیز نشانه‌هایی از اختلافات در میان جریان اصول‌گرایی دیده می‌شد، اما آنقدر نبود که بتوان آن را به نوعی، تکه‌تکه شدن جریان یکدست دولت و مجلس نامید؛ بااین‌حال انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس، صدای بلندی بود که آواز آن در انتخابات ۱۴۰۲ مجلس شنیده می‌شود.
رگه‌های اختلاف به‌سرعت بیرون زد
همگرایی حداکثری میان قوای مختلف یکی از نقاط قوتی بود که حامیان دولت سیزدهم برای ادامه مسیر چهارساله دولت به آن چشم امید داشتند؛ اما بروز و ظهور اختلافات زودتر از آنچه انتظار می‌رفت نشان داد این نوع تصورات در عرصه سیاسی خیالی بیش نیست.
حالا اظهارنظر‌های مقامات دولتی، مجلسی و چهره‌های حزبی نشان می‌دهد که اختلاف میان اصول‌گرایان فراتر از موضوعات سلیقه‌ای است، آنچنان که عملکرد دولت رئیسی که با حمایت اکثر گروه‌های اصول‌گرا بر سر کار آمدند مورد انتقاد گسترده خودی‌ها قرار گرفته و حتی برخی از آنها همان‌طور که در دیدار تشکل‌های دانشجویی اصول‌گرا با رهبری نظام در ماه رمضان آشکار شد، از رؤسای این دو قوه قطع امید کرده‌اند.
ردّپای پایداری‌ها در بروز اختلاف در بین اصول‌گرایان
برخی از تحلیلگران و سیاسیون براین‌باورند که یکی از مهم‌ترین دلایل اختلاف میان اصول‌گرایان شیوه مدیریت کشور است. ضعف زیاد دولتمردان رئیسی عامل اصلی شرایط موجود است و این امر موجب شده تا اصول‌گرایان به این نتیجه برسند که رئیسی کفایت لازم را برای پیشبرد اهداف آنان را ندارد.
محمدعلی پورمختار، نماینده ادوار مجلس تلویحاً از نفوذ نگاه پایداری‌ها در دولت سخن می‌گوید و تأکید می‌کند: جبهه پایداری، دیدگاه خاص و متفاوتی درباره مدیریت کشور دارد که با رویکرد سایر اصول‌گرایان، همسو نیست و همین تفاوت، زمینه‌ساز اختلاف و سپس انشقاقی می‌شود که گستره آن، محدود به مجلس نخواهد بود.
عیان شدن بیشتر اختلافات در پارلمان
ازسوی‌دیگر انتخابات سومین سال هیئت‌رئیسه اختلاف میان جریان اصول‌گراها را بیشتر نمایان کرد؛ به‌ویژه آنکه فراکسیون انقلاب اسلامی که اکثریت مجلس اصول‌گرا را از آن خود کرده نتوانست لیست انتخابی ارائه دهد و تصمیم خود را به روز انتخابات مؤکول کرد.
جبهه پایداری هم که پیشتر با قالیباف همراهی می‌کرد این‌بار با کاندیدایی مستقل ورود کرد، حتی برخی از تحلیلگران نیز براین‌عقیده‌اند که ماجرای «سیسمونی گیت» نیز به اختلافات اصول‌گرایان برمی‌گردد و ناشی از تسویه‌حساب سیاسی پایداری‌ها با رئیس مجلس است که طرح صیانت را مسکوت باقی گذاشت.
رقابت الیاس نادران با قالیباف در انتخابات مجلس نیز نمونه‌ای از آشکار شدن این اختلافات است. به‌نظر می‌رسد جریان ایثارگران و رهپویان در ماجرای انتخاب شهردار تهران از قالیباف دلخور شدند؛ زیرا قالیباف تمایل داشت فردی نزدیک و معتمد به خودش را در آن جایگاه قرار دهد و زاکانی در مجلس بماند اما زاکانی زیر بار این خواسته نرفت.
قرار گرفتن زاکانی در جایگاه شهردار تهران و رقابت الیاس نادران با قالیباف این پیام را به رئیس مجلس داد که برای انتخابات مجلس آینده زیاد روی حمایت جریان ایثارگران و رهپویان حساب باز نکند چون آنها قطعاً گزینه خود را به صحنه خواهند آورد.
حذف محسن رضایی نتیجه اختلافات اصول‌گرایانه بود؟
عده‌ای نیز بر حذف محسن رضایی و صولت مرتضوی از کمیسیون اقتصادی دولت به عنوان نشانه اختلاف تأکید دارند؛ ازاین‌رو به‌نظر می‌رسد که اختلافات موجود در جریان اصول‌گرایی می‌تواند منجر به چندگانه‌های متعددی شود.
افزایش تشتت در انتخابات آتی مجلس
در همین حال درحالی کم‌کم به ا نتخابات آتی مجلس نزدیک می‌شویم که به‌نظر می‌رسد اصول‌گرایان، نگرانی از حضور رقیب ندارند و می‌دانند اصلاح‌طلبان با مانع شورای نگهبان مواجه هستند و چون قدرت را متعلق به اردوگاه خود می‌دانند، هر طیف و جریانی از اصول‌گرایی، درصدد است، کرسی‌های زیادی را به خود اختصاص دهد و از رقبای درون اردوگاهی سبقت بگیرد و جایگاه خود را محکم و قدرت خود را تثبیت کند، نتیجه این انگیزه رقابتی، ایجاد شکاف و افزایش فاصله طیف‌های اصول‌گرا از یکدیگر است.
ازسوی‌دیگر این احتمال نیز وجود دارد که در صورت جدی‌تر شدن چالش‌های کشور به‌ویژه چالش‌های اقتصادی، برخی از اصول‌گرایان برای جذب رأی مردم، به انتقاد از دولت رئیسی روی آورند.
دراین‌میان برخی از کارشناسان معتقدند چون هر طیف از اصول‌گرایان انگیزه جداگانه‌ای دارد برقراری تفاهم میان آنان دشوار خواهد بود.
استارت انتقادات اصول‌گرایانه زده می‌شود؟
علی صوفی، فعال سیاسی و وزیر تعاون دولت اصلاحات معتقد است این تزلزل پا را از مجلس فراتر نهاده و به سایر ارکان اصول‌گرایان نیز تسری پیدا خواهد کرد. وی در این‌باره می‌گوید: این تشتت نشان داد که با وجود موفقیت اصول‌گرایان در قبضه نهاد‌های قدرت، کشمکش‌هایی درون اردوگاهی بر سر قدرت دارند و البته این کشمکش‌ها ادامه خواهد داشت.
ازسوی‌دیگر اصول‌گرایان با نگاه به تجربه اصلاح‌طلبان آب‌دیده شده‌اند.
اصول‌گرایان برای آنکه به معضل اصلاح‌طلبان در دوران ریاست‌جمهوری روحانی مبتلا نشوند در تلاش هستند تا از پذیرش مسئولیت در تشکیل دولت رئیسی طفره رفته و حمایت خود را به شکل مشروط ادامه دهند و نسبت به جدایی خود به دولت هشدار دهند.
سیدحسین نقوی‌حسینی پاشنه آشیل دولت رئیسی را مسائل اقتصادی دانسته و در این‌باره می‌گوید: اگر دولت موفق نشود یا مجلس نشان دهد نمی‌تواند در جهت حل مشکلات مردم گام بردارد طبیعی است که روی گرایش انتخاباتی مردم تأثیر مستقیم برجای می‌گذارد.
ازسوی‌دیگر تحلیلگران براین‌باورند که در آینده از دل این انتقادها جریان‌های سیاسی جدیدی شکل می‌گیرد و در عمل آنها میدان‌دار انتخابات و رقابت‌های انتخاباتی خواهند شد.
عوارض یکدستی دولت
اینک عوارض یکدستی سیاسی در دولت و سایر دستگاه‌ها به‌خوبی به‌چشم می‌خورد. پیش از آن به‌نظر می‌رسید ابزار «دولت یکدست» می‌تواند مشکلات داخلی و خارجی ایران را بهتر از دوره حسن روحانی حل کند اما آثاری که نشان دهد بحران‌های اقتصادی، سیاسی، زیست‌محیطی و خارجی رو به مهار شدن می‌رود به چشم نمی‌خورد.
امیر محبیان با تأکید بر اینکه اختلاف‌نظر در هر جریانی طبیعی و در برخی موارد مثبت است گفت: این اختلاف در زمان تصمیم‌گیری برای معرفی کاندیدای واحد، سبب تضعیف جریانات می‌شود که جناح اصول‌گرا نیز از این قاعده مستثنی نیست و اختلاف دیدگاه میان آنها وجود دارد که از جهاتی جدی تلقی می‌شود.
حمیدرضا جلائی‌پور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب دراین‌زمینه می‌گوید: حاکمیت اگر سیستم ارزیابی واقع‌گرایانه داشته باشد متوجه می‌شود الگوی دولت یکدست جواب نمی‌دهد. ساختن پرهزینه این «دولت یکدست»، حاکمیت را در برابر اعتراضات «بی‌سپر» و «بی‌پناه» کرده است.
آذر منصوری، دبیرکل حزب اتحاد ملت نیز در این‌باره گفت حاکمیت یکدست با توجه به مناسباتی که در ساختار قدرت در کشور ما وجود دارد، جواب نمی‌دهد.
دراین‌میان عده‌ای نیز عقیده دارند که بعید نیست جریان اصول‌گرا به این نتیجه رسیده باشد که هم برای مخاطب داخلی و هم برای مخاطب خارجی لازم است شاهد چنین دعوایی در اردوگاه اصول‌گرایی باشد تا وقتی در نهایت کار به تصمیم دیگری رسید، مشخص باشد که جریان انقلابی «به‌راحتی» به این تصمیم نرسیده است.
