بزنگاهی که بشر را بهت‌زده کرد!/تاریخچه شکست‌های انسان از هوش مصنوعی
تا پیش از آن، هیچ کامپیوتری نتوانسته بود برترین شطرنج‌بازان جهان را به چالش بکشد. پیشینه رقابت میان «گری کاسپاروف» و «دیپ‌بلو» به سال ۱۹۸۹ برمی‌گردد. در آن سال کاسپاروف در دو دیدار با این ابَررایانه به رقابت پرداخت و شطرنج‌باز مطرح روس در هر دو دیدار پیروز شد، اما این پایان کار نبود.
اکوایران در ادامه ترجمه این گزارش آورده است: گری کاسپاروف که عده بسیاری او را برترین شطرنج‌باز تاریخ می‌دانند، بار دیگر در سال ۱۹۹۷ با دیپ‌بلو که از نظر سخت‌افزاری بروزرسانی شده بود، در شش دور دیدار کرد. تا پایان دیدار پنجم، نتیجه بازی با امتیاز مساوی ۲ و نیم پیش می‌رفت، اما گری کاسپاروف در دیدار آخر شکست خورد و این مسابقه با نتیجه ۳ و نیم بر ۲ و نیم به سود دیپ‌بلو پایان یافت؛ اتفاقی که شوک‌زدگی جامعه شطرنج در سراسر جهان را در پی داشت و در عین حال، تحسین‌ها از سطح بالای بازی دیپ‌بلو را برانگیخت.
هم‌اکنون هوش مصنوعی در شطرنج به قدری پیشرفت کرده که برترین شطرنج‌بازان جهان نیز قادر به شکست آن نیستند.
سلطه هوش مصنوعی بر بازی استراتژیک «گو»
پس از موفقیت دیپ‌بلو در برابر کاسپاروف، نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی در سایر بازی‌های استراتژیک مانند «گو» به کار گرفته شد. «گو» که از قدیمی‌ترین بازی‌های تخته‌ای تاریخ بشر محسوب می‌شود، یک بازی دو نفره است که با وجود قوانین ساده، برنده شدن در آن نیازمند به کارگیری استراتژی‌های پیچیده‌ای است. اما یک سیستم هوش مصنوعی به نام «آلفا گو» توانست بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، برترین بازیکنان جهان در این بازی را شکست دهد.
شرکت خالق هوش مصنوعی آلفا گو، «دیپ‌مایند» نام داشت. این شرکت در بازی شطرنج نیز یک سیستم هوش مصنوعی به نام «آلفا زیرو» را توسعه داد. آلفا زیرو به حدی قدرتمند بود که در سال ۲۰۱۷ توانست برترین نرم‌افزارهای شطرنج جهان از جمله «استاک‌فیش» را شکست دهد. یکی از استادبزرگان شطرنج در توصیف آلفازیرو گفته بود: «همیشه دوست داشتم بدانم اگر موجودات فضایی شطرنج بازی می‌کردند، بازی آن‌ها چگونه بود؟ آلفازیرو بسیار فراتر از سطح انسانی شطرنج بازی می‌کند.»
ورود هوش مصنوعی به بازی‌های ویدئویی
بازی ویدئویی «استارکرفت ۲» نیز مقصد بعدی هوش مصنوعی بود. استارکرفت ۲ یک بازی کامپیوتری استراتژیک و محبوب در جهان است که بازیکنان در آن باید با استراتژی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، علاوه بر گسترش پایگاه‌ها و تمدن‌های خود، به دفاع از آن بپردازند.
سیستم هوش مصنوعی دیپ‌مایند یعنی آلفا استار تنها با ۴۴ روز تمرین در بازی استارکرفت ۲، به درجه استادی در این بازی رسید به‌طوری که سطح بازی آن از 99/8 درصدِ تمام کاربران انسانی این بازی در جهان پیشی گرفت.
شرکت سونی هم برای ایجاد رقابت میان انسان و هوش مصنوعی، یک الگوریتم به نام «جی‌تی سوفی» برای بازی پرطرفدار «گِرن تورسیمو» که یک بازی ویدئویی مرتبط با رقابت‌های اتومبیل‌رانی است، طراحی کردند.
بازی یادشده یکی از پیشرفته‌ترین بازی‌های موجود در زمینه اتومبیل‌رانی محسوب می‌شود، اما سیستم هوش مصنوعی یادشده توانست با ادغام عملکرد بهترین کاربران انسانیِ این بازی به علاوه انجام هزاران بازی آزمایشی، به سطحی خیره‌کننده در آن دست پیدا کند. سرانجام جی‌تی سوفی در رقابت با برترین کاربران انسانی این بازی توانست با اختلاف نسبتا زیاد، در مسابقات پیروز شود.
در حدود یک سال گذشته نیز معرفی سیستم‌های هوش مصنوعی جدید از جمله چت جیپیتی، انقلابی در صنعت هوش مصنوعی به پا کرده و شرکت‌های زیادی در سراسر جهان به دنبال پیشرفت در این زمینه هستند.
برخی کارشناسان، گسترش هوش مصنوعی را مانند راه رفتن بر لبه تیغ قلمداد می‌کنند و آن را تهدیدی برای بشریت می‌دانند؛ اما ظرفیت هوش مصنوعی به قدری بالاست که انسان می‌تواند از آن برای پیشرفت هرچه بیشتر خود استفاده کند و نبوغ بشری را به حد اعلایش برساند.
