فشار آمریکا و اسرائیل برای پایان ماموریت یونیفل در لبنان

برخی منابع دیپلمات که از جزئیات بحث و گفت‌وگوها مطلع هستند، به وبگاه «العربی الجدید» گفتند: طرف آمریکایی (و اسرائیلی) تمایل دارند تمدید ماموریت نیروهای یونیفل برای آخرین سال باشد و طی این یک سال اقدامات لازم برای پایان یافتن ماموریت نیروهای یونیفل انجام شود که از جمله آنها می‌توان به انحصار سلاح برای دست ارتش لبنان و نیز موافقت با دسترسی نیروهای یونیفل در یک سال به مناطق مورد نیازش طبق قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت اشاره کرد.

اینها سرفصل‌های اصلی خواسته‌های آمریکا است در حالی که جزئیات بسیاری هنوز نامشخص هستند و احتمالا مورد مناقشه کشورهای مختلف قرار می‌گیرند، البته بیشتر آنها خواستار تمدید ماموریت یونیفل در لبنان هستند.

مذاکرات درباره پیش‌نویس در دست انجام بوده و در حال حاضر محدود به پنج کشور عضو دائم شورای امنیت یعنی آمریکا، چین، روسیه، انگلیس و فرانسه است، فرانسه کار پرونده لبنان را در شورای امنیت در دست داشته و درباره تنظیم متن پیش‌نویس در حال مذاکره است.

لبنان به دنبال تمدید ماموریت نیروهای یونیفل بدون تغییر است

از سوی دیگر تا این لحظه به نظر می‌رسد که دولت لبنان تمایل دارد ماموریت یونیفل طبق شروط فعلی ادامه یابد، این دولت ماه ژوئن نیز از شورای امنیت خواسته بود دوره ماموریت هیئت یونیفل در لبنان تمدید شود.

پیش‌بینی می‌شود رایزنی‌ها درباره پیش‌نویس یاد شده در روزهای آینده گسترده شده و شامل سایر کشورهای عضو شورای امنیت شود، بیشتر کشورهای عضو این شورا به نقش محوری که نیروهای یونیفل در ایجاد ثبات در لبنان ایفا می‌کنند، اذعان دارند و اکثریت قریب به اتفاق آنها در نشست‌های مختلف شورای امنیت درباره یونیفل به این مساله اعتراف کرده‌اند اما یکی از مسائل اصلی بودجه است، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا ۲۴ ژوئیه بیش از ۲۰۰ میلیون دلار از مبلغ ۱.۴ میلیارد دلاری اختصاص یافته برای سال مالی ۲۰۲۴ و ۱۵۸ میلیون دلار از مبلغ ۱.۲ میلیارد دلار اختصاص یافته سال ۲۰۲۵ برای حمایت از فعالیت‌های نیروهای یونیفل را لغو کرده و علت این اقدام را نارضایتی خود از این نیروها اعلام کرد، همچنین آمریکا به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در تاریخ ۳۰ ژوئیه درباره بودجه یونیفل که با ۱۴۷ رای موافق تصویب شد، رای منفی داد.

در حالی که تمامی اعضای شورای امنیت اتفاق نظر دارند که توقف قدامات خصمانه میان لبنان و رژیم صهیونیستی باید ادامه یابند، بخشی از اختلاف‌نظرها مربوط به حزب‌الله است، آمریکا و انگلیس حزب‌الله را گروهی «تروریستی» خوانده و خواهان انحلال آن هستند اما برخی کشورهای دیگر میان شاخه‌های نظامی و سیاسی آن تمایز قائل هستند، روسیه و چین نیز مخالف دخالت‌ها در امور داخلی لبنان به ویژه در ارتباط با این حزب و جایگاه سیاسی و اجتماعی آن هستند.

توافق میان لبنان و رژیم صهیونیستی برای توقف اقدامات خصمانه که با میانجیگری آمریکا و فرانسه و بر اساس قطعنامه ۱۷۰۱ حاصل شد، با وجود نقض‌ها ادامه دارد.

رژیم صهیونیستی از زمان رسیدن به این توافق در نوامبر، حملات هوایی و توپخانه‌ای خود علیه جنوب لبنان را متوقف نکرده و تقریبا هر روز این حملات را انجام می‌دهد که طبق گزارش دبیرکل سازمان ملل در ابتدای ماه گذشته، نزدیک به ۸۰ لبنانی در این حملات شهید شدند. همچنین این رژیم هنوز پنج نقطه راهبردی را که طبق توافق باید از آنها عقب‌نشینی می‌کرد، در اشغال دارد.

آمارهای منتشر شده از سوی وزارت بهداشت لبنان از تعداد شهدای حملات به جنوب لبنان بسیار بالاتر بوده و این وزارتخانه اعلام کرد که از زمان برقراری آتش‌بس در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ تا ۱۵ اوت جاری ۶۲۰ حمله هوایی و در مجموع ۴۳۰۰ بار نقض آتش‌بس انجام شد که به شهادت ۲۵۲ لبنانی انجامید.

خطرات انحلال یونیفل

سازمان «گروه بحران‌های بین‌المللی» که سازمانی غیردولتی است، در گزارشی تحلیلی اعلام کرد که رویکرد آمریکا برای تمدید ماموریت یونیفل برای تنها یک سال دیگر و همزمان تلاش برای منحل کردن آن می‌تواند موجب خطرات غیرضروری شود که فرصت‌های مهمی را از بین‌ ببرند، یونیفل هنوز با ممانعت از درگیری میان طرف‌های متخاصم، نقش مهمی را هر چند ناقص در ساختار امنیت منطقه ایفا می‌کند.

«دیوید وود» کارشناس و پژوهشگر این سازمان اظهار کرد: خروج ناگهانی نیروهای یونیفل از منطقه، ثبات جنوب لبنان را به خطر می‌اندازد و متوقف کردن عجولانه این ماموریت، استفاده از حضور میدانی گسترده نیروهای یونیفل برای کمک به خلع سلاح حزب‌الله در جنوب لبنان را که هدف اصلی آمریکا است، غیرممکن خواهد کرد.

این کارشناس افزود: در راستای منافع آمریکا بهتر است که به جای تعیین ضرب‌الاجلی برای یونیفل که آن را وادار می‌کند سال آینده را روی خروج خود متمرکز شود، شورای امنیت تمدید ۱۲ ماهه خود را انجام دهد و در راستای رفع نگرانی‌های واشنگتن، بازنگری فراگیری انجام شده و توصیه‌هایی برای ساده‌سازی این اقدام و در آخر پایان دادن به آن ارائه شوند چراکه با افزایش کارآمدی ارتش لبنان، نقش یونیفل می‌تواند کاهش یابد.

پیش‌بینی می‌شود سایر کشورهای غربی همانند فرانسه تلاش کنند به جای استراتژی آمریکا و اسرائیل که به معنای پایان دادن به ماموریت یونیفل طرف یک سال است، این استراتژی را در پیش بگیرند. البته ممکن است آمریکا استراتژی دیگری را در پیش بگیرد که آن ایجاد تغییر اساسی در ساختار ماموریت یونیفل است.

به هر حال مذاکرات در دست انجام بوده و پیش‌بینی می‌شود که در هفته آینده نیز ادامه یابد به رای‌گیری در هفته آخر اوت جاری منجر شود.