چرا فارغ‌التحصیلان از رشته و دانشگاه خود ناراضی‌اند؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، انتخاب رشته و دانشگاه در ایران هنوز هم یکی از مهم‌ترین و در عین حال پرریسک‌ترین تصمیم‌های زندگی جوانان به شمار می‌رود. بسیاری از دانش‌آموزان با امید دستیابی به آینده‌ای روشن وارد دانشگاه می‌شوند، اما پس از چند سال تحصیل درمی‌یابند که رشته آن‌ها نه با علاقه شخصی‌شان سازگار است و نه با نیازهای واقعی بازار کار. همین شکاف میان دانشگاه و اشتغال باعث شده بخش بزرگی از فارغ‌التحصیلان از انتخاب خود ناراضی باشند و حتی در صورت امکان، ترجیح دهند رشته‌ای متفاوت را برگزینند.
چرا فارغ‌التحصیلان از رشته و دانشگاه خود ناراضی‌اند؟
بر اساس گزارشی که از سوی «جاب ویژن» منتشر شده و اکوایران آن را بررسی کرده، بخش زیادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در ایران از انتخاب رشته و حتی دانشگاه خود رضایت ندارند. این نارضایتی بیش از آنکه به کیفیت علمی یا سطح استادان مرتبط باشد، به دو عامل اصلی بازار کار و شبکه‌سازی گره خورده است.
بزرگ‌ترین دلیل نارضایتی از دانشگاه، نبود فرصت برای شکل‌دهی ارتباطات و شبکه‌سازی عنوان شده است؛ بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان تأکید کرده‌اند که دانشگاه‌ها نتوانسته‌اند پلی میان تحصیل و اشتغال ایجاد کنند. امکانات رفاهی و کیفیت دروس نیز از دیگر مواردی بوده که دانشجویان به آن اشاره کرده‌اند، اما سهم آن‌ها در مقایسه با مسئله شبکه‌سازی بسیار کمتر است.
در زمینه رشته تحصیلی، مهم‌ترین عامل نارضایتی، عدم تطابق با بازار کار گزارش شده است. بسیاری از دانشجویان پس از ورود به رشته انتخابی متوجه می‌شوند فرصت شغلی پایدار و مناسبی برای آن وجود ندارد. پس از بازار کار، سطح درآمد و همچنین عدم همخوانی رشته با علایق فردی نیز به‌عنوان دلایل دیگر مطرح شده‌اند.
چرا افراد تغییر رشته می‌دهند؟
بررسی‌های جاب ویژن حاکی از آن است که رشته‌های کامپیوتر و مهنسی صنایع از رشته ریاضی و رشته‌های مربوط به علوم مالی، مدیریت، حسابداری و اقتصاد نیز از جمله رشته‌هایی هستند که از علوم انسانی در سال 1404 دارای محبوبیت بیشتری بوده‌اند.
با این‌حال برخی از نارضایتی‌ها موجب شده بخشی از دانشجویان به فکر تغییر رشته بیفتند. بررسی‌ها نشان می‌دهد دو انگیزه اصلی برای این تغییر وجود دارد که شامل دستیابی به درآمد بیشتر و سازگاری بهتر با علایق شخصی است. تناسب رشته با استعدادها و توانایی‌های فردی هم در رتبه بعدی قرار دارد. به بیان دیگر، بسیاری از دانشجویان میان علاقه و معیشت گرفتار مانده‌اند و تلاش می‌کنند با تغییر رشته تعادلی میان این دو برقرار کنند.
اما اگر فارغ‌التحصیلان فرصت داشتند دوباره به عقب بازگردند و رشته خود را انتخاب کنند، اولویت اصلی آن‌ها به‌وضوح رشته‌های مرتبط با کامپیوتر و فناوری اطلاعات بود. حدود یک‌پنجم پاسخ‌دهندگان این حوزه را انتخاب کرده‌اند. پس از آن، رشته‌های مالی، مدیریتی و پزشکی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این الگو نشان می‌دهد بازار فناوری، رشته‌های پزشکی و همچنین رشته‌های مالی پرکشش‌ترین حوزه‌ها برای جوانان ایرانی محسوب می‌شوند.
رابطه رضایت و رشته تحصیلی
نتایج این گزارش همچنین رابطه میان سطح درآمد و میزان رضایت فارغ‌التحصیلان را به تصویر می‌کشد. برخلاف تصور رایج، درآمد بالا همیشه با رضایت همراه نیست. در برخی رشته‌ها مانند مهندسی نفت و انرژی، با وجود دستمزد مناسب، میزان رضایت پایین گزارش شده است. همچنین رشته‌هایی نیز هستند که هم رضایت بالا هم درآمد بالایی دارند. رشته‌های کامپیوتر و مدیریت مالی یا حسابداری از جمله این رشته‌ها هستند.
در مقابل، بعضی رشته‌های علوم پایه و انسانی با وجود درآمد کمتر، سطح رضایت بالاتری دارند. با این حال گروهی از رشته‌ها هم وجود دارند که هم درآمد پایین و هم رضایت کمی ایجاد می‌کنند و همین مسئله آن‌ها را در موقعیتی نامطلوب قرار داده است.
آنچه از این داده‌ها برمی‌آید این است که گسست میان نظام آموزش عالی و نیازهای بازار کار همچنان یکی از چالش‌های اصلی جوانان ایرانی است. دانشگاه‌ها نتوانسته‌اند نقش واسطه میان تحصیل و اشتغال را به‌خوبی ایفا کنند و این موضوع باعث شده انتخاب رشته برای بسیاری از دانشجویان به تصمیمی پرریسک تبدیل شود. در چنین شرایطی، تا زمانی که سیاست‌گذاران آموزشی نتوانند ساختاری ایجاد کنند که تحصیل دانشگاهی با بازار کار همسو شود، چرخه نارضایتی فارغ‌التحصیلان ادامه خواهد داشت.
ارسال نظر