دست خالی اروپایی ها برای آغاز مذاکرات وین

به گزارش اقتصادنیوز، به نقل از میدل ایست نیوز، شرق الاوسط با انتشار گزارشی مدعی شده که بازگشت احتمالی مذاکره‌کنندگان به وین برای از سرگیری مذاکرات بر سر ساز و کار احیای برجام، لزوما به معنای «حل مسائل اختلافی» نیست، بلکه به نظر می‌آید که «مذاکرات دشوارتر خواهد شد».

بر اساس این گزارش، با وجود برسر کار آمدن ابراهیم رئیسی در ایران که غربی‌ها تصور فردی تندرو را از او دارند، مقامات غربی مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران (امریکا، فرانسه، بریتانیا، آلمان) بر عزم خود برای احیای مذاکرات متوقف‌مانده در وین استوارند. شاهد این مدعا سفر انریکه مورا به نمایندگی از هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای مشارکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید ایران است.

مورا که در این سفر با تعدادی از مقامات ایرانی دیدار و گفت‌وگو کرد، مطلع‌ترین فرد به جزئیات مذاکرات وین است، چون نقش مدیر مذاکرات و واسطه میان هیئت امریکایی و هیئت ایرانی را داشته است.

اما منابع اروپایی تأکید می‌کنند که بازگشت احتمالی مذاکره‌کنندگان به وین در ماه آینده لزوما به معنای «حل و فصل مسائل اختلافی» نیست بلکه به نظر می‌آید که «مذاکرات دشوارتر خواهد شد». این منابع در این باره بر 4 نکته تأکید می‌کنند:

نخست اینکه همه به این جمع‌بندی رسیده‌اند که آنچه امریکا حاضر نشد به دولت روحانی بدهد، به دولت جدید ایران هم نخواهد داد. دولت روحانی در آخرین ماه‌های فعالیت خود مذاکرات وین را با این امید آغاز کرد که همه مسائل در آن حل و تحریم‌ها برداشته شود و توافق هسته‌ای (برجام) از وضعیت کما خارج شود.

آیت الله خامنه‌ای، رهبر ایران، در آخرین دیدار خود با دولت روحانی از مطالبات ایران که امریکایی‌ها حاضر به پذیرش آنها نشده‌اند پرده برداشت که مهم‌ترین آنها تضمین حقوقی به عدم خروج مجدد امریکا از توافق بود.

دوم اینکه تهران مطلقا حاضر نیست یک شرط امریکا برای بازگشت به توافق هسته‌ای را بپذیرد. این شرط درباره مذاکرات بیشتر بعدی پیرامون برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای ایران است. ضمن اینکه دو کشور درباره زمان لازم برای راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها اختلاف دارند.

سوم اینکه امریکا نگران است که دولت جدید و هیئت مذاکره‌کننده جدید سقف مطالبات خود را بالاتر ببرند. رابرت مالی پیش از این در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته بود که یک «خطر واقعی» آن است که ایرانی‌ها با مطالبات تازه‌ای به مذاکرات برگردند که امکان عملی شدن این مطالبات وجود نداشته باشد.

و نکته آخر اینکه تنش‌های اخیر در آب‌های منطقه و تهدیدهای اسرائیل به حمله مستقیم به ایران نیز مانع از آرامش فضای مذاکرات می‌شود.

این مسائل در کنار هم باعث می‌شود که خوش‌بینی به اصل ازسرگیری و نیز نتایج مذاکرات وین کاهش یابد.

منابع اروپایی تأکید می‌کنند که ایرانی‌ها از جو بایدن سرخورده شده‌اند چون انتظار داشتند که او بسیار سریع‌تر به توافق هسته‌ای برگردد و تحریم‌ها علیه ایران را بردارد. به گفته این منابع، ایران فکر می‌کرد که با بالا بردن نسبت غنی‌سازی اورانیوم و تولید اورانیوم فلزی امریکا را وادار به بازگشت به توافق خواهد کرد، اما این اتفاق نیفتاد و فقط به نگرانی غرب از برنامه هسته‌ای ایران دامن زد.

با وجود همه اینها، روشن است که غربی‌ها به دنبال ادامه تماس‌های خود با ایران در سطوح عالی هستند. در همین راستا، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، روز گذشته با ابراهیم رئیسی به مدت یک ساعت مذاکره تلفنی داشت و در آن خواستار بازگشت فوری به مذاکرات وین شد.

این تماس نشان می‌دهد که پاریس و لندن و برلین می‌خواهند هرچه سریع‌تر ایران به روند مذاکرات برگردد، اما واقعیت آن است که آنها چیز چندانی برای تشویق ایران به این بازگشت ندارند و خود می‌دانند که کلید مسئله به دست امریکاست.

اینجاست که گزارش خبرگزاری بلومبرگ درباره پیشنهادهای تازه امریکا برای خارج کردن مذاکرات از بن‌بست معنا پیدا می‌کند. بلومبرگ به تازگی به نقل از منابعی در امریکا تأکید کرد که این کشور همچنان خواستار بازگشت به توافقی «طولانی‌تر و قدرتمندتر» درباره برنامه هسته‌ای است و در این راستا در حال بررسی گزینه «رفع مقطعی» تحریم‌ها در قبال توقف اکثر فعالیت‌های هسته‌ای خارج از چارچوب برجام ایران است. این گزارش افزوده که این صرفا یک پیشنهاد در حالی بررسی در دولت امریکاست و گزینه‌های متفاوت دیگری هم وجود دارد.