به ازای برخورد با بدحجابی زنان، با تراشیدن ریش مردان هم برخورد کنید /چرا پدیده‌ای به‌نام گشت ارشاد مردانه وجود ندارد

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی، جامعه ایرانی با تغییرات پرشتابی در حوزه‌های مختلف مواجهه است و چالش‌هایی را پیشروی خود می‌بیند. از چالش‌هایی در حوزه اقتصادی و معیشتی و تاثیر آن سبک زندگی گرفته تا چالش‌های اجتماعی که در اجتماع با آن برخورد می‌کند.

 مساله مواجهه با بی‌حجابی‌ها یکی از همان چالش‌های اجتماعی است که ماه‌ها و شاید هم سال‌ها مبتلا به جامعه بوده است. حال در شرایطی که جامعه ایران به تناوب با مسائل مختلفی دست به گریبان است؛ هستند کسانی‌که قائل به رعایت تساوی در برخورد در مواجهه با زنان و مردان هستند. یعنی به ازای برخورد با بدحجابی زنان، تراشیدن ریش مرد را مستوجب برخورد می‌دانند. حال اینکه این مساله اساسا جامعه‌پذیر خواهد شد و  از سوی مردم قابل قبول خواهد بود مبحث جداگانه‌ای است. اما اصل موضوع که نگاه‌ها باید فراجنسیتی باشد امر مطلوب و مقبولی است.

تساوی در برخورد

موضوع بدحجابی و نحوه مواجهه با آن موضوعی است که طی ماه‌ها و سال‌های گذشته همواره از مهم‌ترین مباحث جامعه بوده و در این خصوص هر کسی از ظن خود به این مساله پرداخته است. اما شاید مهم‌ترین اتفاق پیرامون بحث بدحجابی و بی‌حجابی و نحوه مواجهه با آن به میانه‌های سال گذشته حدفاصل شش ماهه دوم از اواخر شهریور تا اواسط بهمن بازگردد که نوع عملکرد گشت ارشاد به نحوی خبرساز شد که پس از ماجراهایی که در پاییز 1401 شاهد بودیم. به گفته دادستان کل کشور بساط گشت ارشاد از همان جایی‌که تصویب شده و کلید خورده بود برچیده شد.

چنانکه چند ماه شاهد حضور گشت ارشاد در جامعه نبودیم. اما وضعیت حجاب در جامعه باعث شد تا مقامات، مسئولان، نمایندگان و حتی مردم عادی نیز به این مساله واکنش نشان دهند و خواهان مواجهه با این اتفاق باشند. از همین جهت نیز به گفته سردار احمدرضا رادان، فرمانده کل فراجا از روز شنبه 26 فروردین مواجهه هوشمند پلیس با هنجارشکنان و بی‌حجاب‌ها آغاز شده است. اما اگر مقداری در مقیاس بزرگ‌تر فکر کنیم صرفا زنان نیستند که جامعه را تشکیل می‌دهند و بخش دیگر جامعه متشکل از مردانی است که خود یکسوی ماجرا هستند و نوع کنشگری آنها نیز در نوع خود مهم و تعیین‌کننده است. لذا اینکه برای جامعه تصمیماتی گرفته شود که فقط بخشی از جامعه را مخاطب قرار دهد به‌نظر می‌رسد که چندان کامل و جامع نیست.

مشخصا در حوزه حجاب تمامی قوانین و مقررات وضع شده حجاب و پوشش برای دختران و زنان از سوی مردانی بوده که این مساله را صرفا در حوزه زنان دیده‌اند و وظایفی برای خود تعریف نکرده‌اند. در حالی‌که اگر برای زنان قوانینی در حوزه حجاب و پوشش تعریف شود این رویه باید برای مردان نیز در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر چرا رویه‌های کنونی برای مردان لحاظ نشده است؟ مثلا گشت ارشادی که برای مواجهه با بدحجابی و بی‌حجابی زنان عمل می‌کند باید در حوزه مردان نیز وظایفی را برای خود تعریف کند. به نحوی که بازدارندگی‌هایی برای مردان نیز در نظر گرفته شود. به بیان دیگر آنچه برای زنان تعریف می‌شود ما به ازای آن برای مردان نیز در نظر گرفته شود. البته این مساله جدای از آن نکته‌ای است که مردان باید در مواجهه عمومی با زنان عرف و شئونات اسلامی را رعایت کنند. آنچه مسلم است حاکمیت قانون می‌تواند تاثیر مثبتی بر روندهای حاضر بر جامعه داشته باشد. هر چند اکنون  گاها شنیده می‌شود که پس از ماجراهای پاییز سال گذشته جامعه به قبل از شهریور 1401 بازنمی‌گردد، اما مسلما اگر قوانین مورد پذیرش و مطلوبی تدوین گردد و شرایط جامعه در حوزه‌‌های مختلف به‌ویژه وضع اقتصادی بهبود یابد مردم نیز بهتر با این رویه کنار خواهند آمد.

 تراشیدن ریش حرمتی کمتر از کشف حجاب نیست

یک نظریه‌پرداز اصلاح‌طلب در خصوص شرایط جامعه و نوع مواجهه با بدحجابی‌ها اظهارداشت: می‌خواهم پرسشی را درباره چرایی عدم وجود گشت ارشاد مردانه مطرح کنم. در گذشته در آرایشگاه‌ها می‌نوشتند: از تراشیدن ریش معذوریم! این موضوع ریشه در فقه داشت به‌نحوی که در گذشته یا آن را مطلقا حرام دانسته و یا بنا بر احتیاط واجب آن را حرام خوانده‌اند.

باری، می‌خواهم نتیجه بگیرم از اصرار بر حرمت تراشیدن ریش حرمتی کمتر از کشف حجاب نیست. سعید حجاریان در ادامه آورده است: حال پرسش اینجاست چرا با این اوصاف پدیده‌ای به‌نام گشت ارشاد مردانه وجود ندارد و مکانی به‌نام «ساختمان وزرا» برای مردان تأسیس نشده است؟ این چهره اصلاح‌طلب اظهارکرد: پاسخ تا حدودی روشن است. جامعه ایران طی‌ سال‌ها با وضعیت مردسالاریِ مواجه بوده است.

به‌نحوی‌که مقنن، مجری و ماهیت امر به معروف و نهی از منکر جملگی مردانه بوده‌اند. مردان خود به‌مثابه پلیسِ ایدئولوژیک خانه و حتی جامعه ظاهر شوند و قانون برساخته‌شان را اجرا ‌کنند. نتیجه آن‌که با عناوینی مانند گشت ارشاد مردان به‌سراغ مردان بی‌ریش نرفته‌ و صرفا به برخی تذکرهای غیررسمی خطاب به کارگزاران سیاسی بسنده کرده‌اند.